Lê Thị Diệp Hương – học sinh lớp 12 chuyên Văn, Trường Quốc Học đã có bài làm đạt điểm 9.75/10 điểm.
Suy nghĩ của anh (chị) đối với vấn đề nhân sinh được đặt ra trong câu văn sau: “Sự sống nảy sinh từ trong cái chết, hạnh phúc hiện hình từ trong những hy sinh, gian khổ, ở đời này không có con đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy...” (Mùa lạc - Nguyễn Khải)
Triết lý nhà phật có nhắc đến cái gọi là thuyết luân hồi: Một con người, sự vật chết đi sẽ hoá thân, chuyển kiếp sang một kiếp sống mới, dưới một hình hài mới. Bản thân tôi không hoàn toàn tin vào nó, tôi cảm nhận được nó dưới một khía cạnh khác. Đọc “Mùa lạc” của Nguyễn Khải tôi nhận ra được một điều đó: “Sự sống nảy sinh từ trong cái chết hạnh phúc hiện hình từ trong những hy sinh gian khổ, ở đời này không có con đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy”
Sự sống ở đây, theo tôi là những giá trị hiện sinh, đó là sự sống của con người, cỏ cây, chim muông. Đó cũng có thể hiểu là sự sống trong tâm hồn, trong nhận thức. Sự sống và cái chết; hạnh phúc và hy sinh gian khổ là những khái niệm trái ngược nhau, thế nhưng “Sự sống nảy sinh từ trong cái chết, hạnh phúc hiện hình từ trong những hy sinh, gian khổ”.
Tại sao lại như thế? Theo tôi, trước hết là bởi không có gì trường tồn mãi với thời gian, không có cuộc sống, số phận nào là luôn luôn hạnh phúc. Cái chết phải luôn song hành cùng sự sống, có hy sinh gian khổ mới có hạnh phúc. Cuộc sống vốn rất phức điệu và đa chiều. Nó có muôn màu, muôn vẻ thiên hình và vạn trạng.Ông cha ta đã từng khẳng định: “Qua cơn bĩ cực đến hồi thái lai”. Đó chính là một dẫn chứng cho ý kiến trên.Không ai cấm, trên xác cây khô kia nảy sinh những mầm xanh, qua mùa đông tàn tạ úa vàng mới đến ngày xuân trăm hoa đua nở. Đó chính là vì “sự sống nảy sinh từ trong cái chết”.
Ở đây là một câu nói có tính chất khẳng định. Từ trong cái chết – cái tàn tạ, úa vàng sẽ nảy sinh ra sự sống – giá trị hiện sinh. Sự sống ấy dĩ nhiên không thể chung sống, phát triển trong môi trường ấy nhưng đó là nơi nó “nảy sinh”. Bản thân sự vật luôn biến đổi không ngừng nghỉ, ẩn đằng sau - tận bên trong cái khô héo không ai ngăn trở được những biến đổi vận động không ngừng để nảy sinh ra sự sống. Ai biết được, những hạt lúa đã được phơi khô kia cấy xuống nước lại có thể mọc ra cây lúa xanh tươi. Tôi lại chợt nhớ đến bài kệ của một bậc thiền sư thời Lý căn dặn học trò trước lúc ra đi.
Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tòng đầu thượng lai
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai
Dịch thơ
Xuân đi trăm hoa rụng
Xuân đến trăm hoa cười
Trước mắt việc đi mãi
Sau lưng già đến rồi
Ai bảo xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua sân trước một cành mai
(Mãn giác thiền sư)
Vâng, xuân đến và đi là quy luật của tạo hoá. Đó là vòng quay của thời gian. Thế nhưng, trong cái giá rét của đêm đông ấy, trên cái cành khô mà tưởng như hoa đã “lạc tận” – rụng hết ấy vẫn bừng lên vẻ đẹp của “nhất chi mai”. Cái hình ảnh cành mai dẫu đơn độc nhưng thật cứng cỏi ấy như tạc vào đêm tối chính là minh chứng rõ ràng nhất cho sự sống ở giữa cái nơi mà vạn vật tưởng đã úa tàn. Sự sống và cái chết, đau khổ và hạnh phúc, đó chính là một vòng tròn của số phận, của tạo hoá; đó chính là nguyên cớ cho sự nảy sinh – hiện hình.
Với “Mùa lạc”, Nguyễn Khải cũng đã chứng minh được điều đó. Có ai ngờ đâu trên mảnh đất đầy bom đạn của Điện Biên, nơi từng bị bom thù giày xéo từng tấc đất, tưởng như không một sư sống lại mọc lên một nông trường Điện Biên cây cối tốt tươi, có cả cuộc sống con người với đủ mọi cung bậc cảm xúc.Đối với con người cũng vậy, hạnh phúc hiện hình từ trong hy sinh, gian khổ. Bác Hồ cũng đã từng nói:“Nếu không có cảnh đông tànThì sao có cảnh huy hoàng ngày xuân”Con người từ khi sinh ra, không ai có được quyền hưởng hạnh phúc suốt đời mà không phải chịu sự khổ đau, hi sinh nào. Cũng như, không có ai là suốt đời đau khổ mà không tìm được hạnh phúc. Trong vất vả, đớn đau, hạnh phúc vẫn có thể hiện hình. Một người đã “quá lứa lỡ thì” như Đào, đã từng mất chồng mất con, từng lang bạt tứ xứ tối đến đặt lưng ở đâu là nhà – một con người từng chịu bao nhiêu đau khổ, mặc cảm – cuối cùng cũng tìm được một bến đỗ bình yên nơi nông trường, tìm được một hạnh phúc dẫu muộn màng bên người đội trưởng.
Vâng, phải chăng đó chính là sự hiện hình của hạnh phúc. Hay với “Vợ nhặt” của Kim Lân chẳng hạn. Trong cái nạn đói khủng khiếp từng giết chết hai triệu đồng bào ta, giữa cái không khí dày đặc nỗi ám ảnh về cái chết mà Kim Lân đã dựng rất thành công, người đọc vẫn cảm động biết bao khi bắt gặp hạnh phúc – dẫu mới chớm nở và đang ngập chìm trong nỗi lo toan của Tràng của “Thị” và của bà cụ Tứ. Vâng, trong đau khổ, đói nghèo, kề cận với cái chết hạnh phúc vẫn hiện hình và trở thành nguồn động viên với họ. Không trải qua hy sinh, gian khổ làm sao đòi hỏi được có hạnh phúc. Hạnh phúc – sự sống cứ như được gieo mầm từ trong cái chết – trong gian khổ hy sinh. Đó chính là lí do để thôi thúc tôi không nguôi hy vọng, không thôi chiến đấu vì niềm tin đó.Đó là bởi “ở đời này không có con đường cùng chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy”…
Vai trò của con người đã được khẳng định: con người phải chiến đấu, luôn luôn chiến đấu để vượt qua ranh giới – ranh giới của sự sống và cái chết, giữa hạnh phúc và hy sinh, đau khổ. Vâng, ở đời này không có con đường cùng mà chỉ có những ranh giới. Sự sống, hạnh phúc chưa và sẽ không bao giờ đi đến chỗ tận diệt cả, có chăng đó chỉ là những thử thách, ranh giới đòi hỏi con người phải vượt qua, phải chiến thắng nó. Đó mới là vai trò, sứ mệnh của con người.Vậy, “điều cốt yếu” là phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy.
Giữa sự sống – cái chết, hạnh phúc – khổ đau luôn có những ranh giới. Và chỉ có chúng ta, những con người mới có đủ khả năng vượt qua nó. Mị trong “vợ chồng A Phủ” là một minh chứng về sức mạnh vượt qua những ranh giới của con người.Từ một cô gái xinh đẹp, thổi sáo hay nức tiếng khắp nơi, bị bắt về “cúng trình ma” nhà A Sử, sau khi muốn tự tử mà không được vì thương bố, Mị phải chấp nhận làm dâu - làm con trâu, con ngựa cho nhà thống lý Pá Tra. Bị hành hạ, đối xử tàn tệ, tưởng như Mị đã mất hết sức sống, mất hết ý chí mà trở thành cái xác vô hồn. Nhưng không, trong con người Mị vẫn tiềm tàng một sức sống mãnh liệt không gì dập tắt nổi. Đó là ngày xuân muộn ở Hồng Ngài, Mị đòi đi chơi xuân (dù sau đó bị A Sử bắt trói vào cột nhà) Đó là ngày tết Mị lén lấy rượu uống từng ngụm lớn. Và tiêu biểu nhất, đỉnh cao của tác phẩm là khi cô cắt dây trói cho A Phủ và xin đi theo. Đó chính là hành động giải thoát cho người khác và cho chính bản thân mình. Tưởng chừng như, sau biết bao hy sinh đau khổ, sư sống, khát khao hạnh phúc trong cô đã bị dập tắt. Nhưng không, nó vẫn cháy âm ỉ thành một sức mạnh giúp cô vượt qua cái ranh giới ấy mà tìm tới hạnh phúc, tìm lại sự sống (và quả thật, tới Phiềng Sa, tìm được ánh sáng của cách mạng Mị và A Phủ đã có cuộc sống đúng nghĩa). Một con người như Mị, tưởng như bị đẩy tới “bước đường cùng” nhưng vẫn đủ sức mạnh để vượt qua. Đó chính là minh chứng: trên đời này không có bước đường cùng mà đó chỉ là ranh giới mà chúng ta phải vượt qua mà thôi. Vậy tại sao, con người lại không đủ dũng khí để tiến bước !Hay như nhân vật Đào của “Mùa lạc”, cảnh ngộ ấy, cuộc đời ấy như bị đẩy tới tột cùng của đau khổ. Có lúc, Đào mặc cảm không dám đón nhận và chiến đấu vì hạnh phúc. Vậy mà sau đó cô cũng nhận thức được, cũng khao khát được hạnh phúc, đón nhận nó. Và cuối cùng, hạnh phúc đã đến với cô, một gia đình hạnh phúc với người yêu cô trên cái nông trường Điện Biên thân yêu. Đó chính là ranh giới và sự vượt qua ranh giới.Trên đời này không có con đường cùng mà chỉ có những ranh giới. Vâng, và vì thế, đứng trước những ranh giới đó con người phải biết chiến đấu, phải có sức mạnh để vượt qua. Đó chính là điều cốt yếu ! Là con người, hạnh phúc và sự sống không thể chờ đợi ai mang đến cho mình mà phải chiến đấu mà giành lấy và gìn giữ nó. Đứng trước những ranh giới ấy, bản lĩnh con người mới được bộc lộ và phát huy. Không bao giờ được nguôi tắt hi vọng – phải chăng phần nào Nguyễn Khải muốn nhắn gửi với chúng ta điều đó.
Trong cái chết, trong gian khổ hy sinh vẫn có thể nảy sinh, hiện hình hạnh phúc và sự sống. Xung quanh chúng ta cũng có biết bao tấm gương như vậy. Những học sinh hoàn cảnh khó khăn, mất bố mẹ, gia đình nghèo khó mà vẫn vươn lên học tốt không phải là những tấm gương cho ta học tập sao? Những người thương binh, hy sinh một phần máu thịt cho Tổ quốc, những người không còn sức khoẻ mà vẫn vươn lên làm kinh tế giỏi, những người đó có làm ta khơi lại suy nghĩ? Cuộc sống dường như đã đẩy họ đến bước đường cùng, nhưng họ đã chứng minh cho ta thấy, đó chỉ là những ranh giới và thực tế bằng ý chí, quyết tâm, sức mạnh họ đã vượt qua cái ranh giới khó khăn ấy!.
Vâng, từ trong cái chết sự sống vẫn hiện hình. Nó thôi thúc ta hy vọng, chiến đấu để vượt qua tất cả. Hạnh phúc, sự sống nảy sinh hiện hình từ trong gian khổ và cái chết mới khiến ta trân trọng biết bao!Vấn đề nhân sinh mà Nguyễn Khải đặt ra trong “Mùa lạc” là rất đáng để suy ngẫm chiêm nghiệm. Kết thúc bài viết, tôi lại nhớ đến một bài thơ (cũng của một nhà sư) mà tất cả mọi người trong lớp tôi đều yêu mến. Dường như giữa Nguyễn Khải và Khuông Việt có gì gặp nhau chăng ?
Mộc trung nguyên hữu hoả
Nguyên hoả phục hoàn sinh
Nhược vị mộc vô hoả
Toàn toại hà do minh
Tạm dịch:
Lửa sẵn có trong cây
Vơi đi chốc lại đầy
Ví cây không có lửa
Xát lửa sao bùng ngay.
Cái “ngọn lửa đầu tiên” thắp sáng nên hi vọng ấy phải chăng đã được Nguyễn Khải đưa vào “Mùa lạc” mà phát triển, bổ sung thành một triết lý mới.
Nguồn: http://vancap3.co.cc
29 thg 1, 2009
13 thg 1, 2009
Chúng ta không nên ngủ quên trên kho báu của nhân loại
"Chúng ta không nên ngủ quên trên kho báu của nhân loại"
- TS. Nguyễn Xuân Xanh
Trong số nhiều thế giới mà con người được tặng -không phải từ thiên nhiên, mà từ sự tự tạo của chính trí tuệ mình - thì sách là thế giới vĩ đại nhất.
Hermann Hesse
Thật là hữu ích khi chúng ta bàn về sách. Có rất nhiều điều để nói về sách, có thể viết ra thành nhiều tập. Nhưng có lẽ trước hết hãy để một số danh nhân lịch sử phát biểu về sách để chúng ta suy ngẫm:
Ai chỉ đọc báo, hay xa hơn là sách của các tác giả đương thời, đối với tôi giống như một người bị cận thị nặng nhưng lại từ chối đeo kính. Người đó hoàn toàn bị lệ thuộc vào thành kiến và khuynh hướng thời trang, bởi vì người ấy không bao giờ thấy hay nghe bất cứ cái gì khác cả. Những suy nghĩ của một con người chỉ biết mình và không được gợi ý bởi những ý tưởng và kinh nghiệm của người khác, trong trường hợp thuận lợi nhất cũng chỉ là nghèo nàn và buồn tẻ.
Trong thời gian một thế kỷ mới có vài người được khai sáng để có được một sự hiểu biết toả sáng, phong cách và khẩu vị. Những gì chứa đựng trong các tác phẩm của họ là những tài sản quý giá nhất của nhân loại. Chúng ta do đó cám ơn một vài nhà văn của thời cổ đại đã giúp cho con người trong thời trung cổ giải phóng mình ra khỏi sự mê tín và thiếu hiểu biết, những cái đã làm cho cuộc đời họ tăm tối hơn năm trăm năm. Không có gì cần thiết hơn là việc khắc phục tính phô trương của con người tân thời chủ nghĩa của hiện tại!
Albert Einstein
Tạo thêm một thư viện cho một căn nhà là cho căn nhà đó một linh hồn.
Cicero
Khi tôi có một ít tiền, tôi mua sách; nếu còn lại, tôi mua thức ăn và áo quần.
Desiderius Erasmus
Đại học đích thực của những ngày này chính là một sự sưu tập của sách
Thomas Carlyle
Các loại giải trí khác là đặc biệt cho những thời nào đó, những chỗ, giai đoạn nào đó của cuộc sống, nhưng sự nghiên cứu sách vỡ là sự nuôi dương của tuổi trẻ, và niềm vui của tuổi già. Chúng đem lại sự lộng lẫy cho phồn vinh, và là nguồn, là niềm an ủi của sự không may; chúng đem lại niềm vui trong nhà, không phải là sự bối rối, chúng là những người bạn đồng hành của chúng ta trên cuộc hành trình, và là những người phục vụ trong những lúc nghỉ ngơi ở thôn dã.
Cicero
Một đồng đô la được đầu tư vào một quyển sách và một quyển sách được tinh thông có thể làm thay đổi cả cuộc đời của một cậu bé. Nó có thể dễ dàng trở thành bước đầu của một sự phát triển của một tài năng lãnh đạo để đưa cậu bé đi xa vào việc phục vụ cho đồng loại.
Henry Ford
Những điều tôi muốn biết đều ở trong sách; người bạn tốt nhất của tôi là người sẽ cho tôi một cuốn sách mà tôi chưa đọc.
Abraham Lincoln
Tôi vẫn theo các sách cũ, vì chúng dạy tôi được một điều gì; từ những sách mới tôi học được rất ít.
Voltaire
Một liều chất độc có thể có tác dụng tức khắc, nhưng một quyển sách xấu có thể tiếp tục đầu độc tinh thần hằng nhiều thế hệ.
W.John Murray
Nguồn tư liệu: http://www.sachhay.com/
- TS. Nguyễn Xuân Xanh
Trong số nhiều thế giới mà con người được tặng -không phải từ thiên nhiên, mà từ sự tự tạo của chính trí tuệ mình - thì sách là thế giới vĩ đại nhất.
Hermann Hesse
Thật là hữu ích khi chúng ta bàn về sách. Có rất nhiều điều để nói về sách, có thể viết ra thành nhiều tập. Nhưng có lẽ trước hết hãy để một số danh nhân lịch sử phát biểu về sách để chúng ta suy ngẫm:
Ai chỉ đọc báo, hay xa hơn là sách của các tác giả đương thời, đối với tôi giống như một người bị cận thị nặng nhưng lại từ chối đeo kính. Người đó hoàn toàn bị lệ thuộc vào thành kiến và khuynh hướng thời trang, bởi vì người ấy không bao giờ thấy hay nghe bất cứ cái gì khác cả. Những suy nghĩ của một con người chỉ biết mình và không được gợi ý bởi những ý tưởng và kinh nghiệm của người khác, trong trường hợp thuận lợi nhất cũng chỉ là nghèo nàn và buồn tẻ.
Trong thời gian một thế kỷ mới có vài người được khai sáng để có được một sự hiểu biết toả sáng, phong cách và khẩu vị. Những gì chứa đựng trong các tác phẩm của họ là những tài sản quý giá nhất của nhân loại. Chúng ta do đó cám ơn một vài nhà văn của thời cổ đại đã giúp cho con người trong thời trung cổ giải phóng mình ra khỏi sự mê tín và thiếu hiểu biết, những cái đã làm cho cuộc đời họ tăm tối hơn năm trăm năm. Không có gì cần thiết hơn là việc khắc phục tính phô trương của con người tân thời chủ nghĩa của hiện tại!
Albert Einstein
Tạo thêm một thư viện cho một căn nhà là cho căn nhà đó một linh hồn.
Cicero
Khi tôi có một ít tiền, tôi mua sách; nếu còn lại, tôi mua thức ăn và áo quần.
Desiderius Erasmus
Đại học đích thực của những ngày này chính là một sự sưu tập của sách
Thomas Carlyle
Các loại giải trí khác là đặc biệt cho những thời nào đó, những chỗ, giai đoạn nào đó của cuộc sống, nhưng sự nghiên cứu sách vỡ là sự nuôi dương của tuổi trẻ, và niềm vui của tuổi già. Chúng đem lại sự lộng lẫy cho phồn vinh, và là nguồn, là niềm an ủi của sự không may; chúng đem lại niềm vui trong nhà, không phải là sự bối rối, chúng là những người bạn đồng hành của chúng ta trên cuộc hành trình, và là những người phục vụ trong những lúc nghỉ ngơi ở thôn dã.
Cicero
Một đồng đô la được đầu tư vào một quyển sách và một quyển sách được tinh thông có thể làm thay đổi cả cuộc đời của một cậu bé. Nó có thể dễ dàng trở thành bước đầu của một sự phát triển của một tài năng lãnh đạo để đưa cậu bé đi xa vào việc phục vụ cho đồng loại.
Henry Ford
Những điều tôi muốn biết đều ở trong sách; người bạn tốt nhất của tôi là người sẽ cho tôi một cuốn sách mà tôi chưa đọc.
Abraham Lincoln
Tôi vẫn theo các sách cũ, vì chúng dạy tôi được một điều gì; từ những sách mới tôi học được rất ít.
Voltaire
Một liều chất độc có thể có tác dụng tức khắc, nhưng một quyển sách xấu có thể tiếp tục đầu độc tinh thần hằng nhiều thế hệ.
W.John Murray
Nguồn tư liệu: http://www.sachhay.com/
12 thg 1, 2009
Nơi nào có ý chí - Nơi đó có con đường
“Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” - Bài đạt giải KK Cuộc thi "Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi"
Cuộc thi Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi - Bài dự thi đạt giải Khuyến khích
NƠI NÀO CÓ Ý CHÍ, NƠI ĐÓ CÓ CON ĐƯỜNG
Cuốn sách đánh thức tôi, và có thể, cả bạn nữa…
Tôi muốn bắt đầu bài giới thiệu về cuốn sách đã có ý nghĩa đặc biệt với tôi bằng câu chuyện nhỏ trong phim hoạt hình “Trò chuyện với chú chó trắng” của Nhật.
Chuyện kể rằng khi chú chó bông rủ bạn đứng lên tảng đá để ngắm sao, chú đã nói với bạn: “Chỉ cao thêm một chút nhưng đã gần hơn với bầu trời”. Câu chuyện nhỏ ấy làm tôi suy nghĩ thật nhiều về những “tảng đá” là những khó khăn, thách thức… mà mỗi cuộc đời đều gặp. Thật nhiều khi, cần thêm dũng cảm để vượt qua lo sợ, thêm tự tin để mạnh dạn đi về phía ước mơ, thêm yêu thương để nghe lòng mình bớt chật chội, thêm ý chí để đối mặt với những thử thách vẫn luôn ở đâu đó trong cuộc đời…
Tôi đã tìm được những lời động viên ấy từ cuốn sách “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”. Cuốn sách đánh thức tôi niềm tin vào chính những khả năng bản thân mình, về những giới hạn mà đã có những con người dũng cảm vượt qua bằng ý chí như một kỳ tích. Cuốn sách đã đánh thức tôi. Và nếu có thể đến với cuốn sách ấy, tôi tin, bạn cũng sẽ đón nhận món quà tinh thần to lớn từ cuốn sách như tôi đã nhận.
Cuốn sách làm tôi thay đổi nếp nghĩ
Tôi yêu thích những cuốn tiểu thuyết đầy mê hoặc của Haruki Murakami khi “phẫu thuật cuộc đời”, tình yêu bất diệt trong những trang viết của Marc Levy, hay những hành trình hồi hộp muốn đứng tim của Shidney Sheldon…
Nhưng để kể tên một cuốn sách tạo nên trong tôi những cách nghĩ khác, tích cực hơn về bản thân và cuộc sống, tôi sẽ nhắc đến “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”.
Cuốn sách là món quà sinh nhật thứ 22 của tôi, do một người bạn rất thân trao tặng. Tôi thích được tặng sách. Và càng thích những cuốn sách tặng có kèm lời đề tặng. Người bạn của tôi có lẽ đã rất cố gắng nắn nót viết ở trang đầu cuốn sách: “Với tất cả yêu thương, mong Uyên có đủ ý chí trước bất kỳ khó khăn nào”.
Tôi đã đọc rất nhanh cuốn sách ấy. Đó là những câu chuyện về những con người có thật đã vượt qua những nghịch cảnh của cuộc đời và làm nên những câu chuyện cổ tích có thật về sức mạnh ý chí tuyệt vời con người. Sức cuốn hút của mỗi trang sách không chỉ nằm ở bản thân mỗi nhân vật mà còn ở cả giọng văn ngắn gọn, trong sáng nhưng không kém nhiệt tình như những người bạn đang say sưa kể chuyện nhau nghe.
Đó là nhà soạn nhạc thiên tài Ludwig Van Beethoven, người đã truyền đi niềm đam mê bất diệt với âm nhạc khi vượt qua nỗi đau mất thính giác để tạo nên những kiệt tác.
Đó là anh em nhà Wright: Wilbur và Orvilee - những con người đánh cược cả cuộc sống của mình, đã cống hiến trọn vẹn sức lực, trí tuệ cho ước mơ bay lên của nhân loại từ 100 năm năm trước. Điều đó còn có ý nghĩa nâng nhân loại lên tầm cao mới để bay đến những chân trời mới.
Đó là chàng trai trẻ Terry Fox – với một chiếc chân giả đã thực hiện cuộc hành trình kỳ diệu gây quỹ nghiên cứu điều trị cho những bệnh nhung ung thư.
Là Helen Keller - cô gái người Mỹ đã vượt qua những cú sốc tinh thần để trở thành người vừa mù vừa điếc đầu tiên ở Mỹ lấy bằng tốt nghiệp đại học. Cô còn trở thành một diễn giả được yêu thích, thậm chí, cô còn viết và xuất bản sách.
Hay đó còn là câu chuyện của tay đua xe đạp Lance Amstrong - người trở thành huyền thoại khi chiến thắng căn bệnh ung thư, 7 lần vô địch giải Tour De France.
Mỗi câu chuyện, một cung bậc, đứng cạnh bên nhau để tạo nên giai điệu mạnh mẽ của ý chí. Nếu có những lời ngợi ca nào ở các trang sách, đó nhất định là những lời ngợi ca rất chân thành và ngắn gọn
Nhưng có lẽ, điều quý giá nhất từ “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” là những lời động viên độc giả ẩn một cách tinh tế bên dưới mỗi trang sách. Mà tôi tin, cả bạn cũng sẽ cảm nhận được. Rằng những nhân vật trong cuốn sách “hoàn toàn không là siêu nhân hay thần thánh gì cả. Họ chỉ là những con người bình thường. Họ cũng từng nếm trải những đau buồn và thất vọng đời thường. Nhưng ngay chính trong những khoảnh khắc ấy, họ bộc lộ những phẩm chất khác biệt, những phẩm chất đã giúp họ luôn tiến về phía trước trong khi những người khác chấp nhận đầu hàng, bỏ cuộc”.
Như một hội ngộ tình cờ, quyển sách đến với tôi trong những lúc tôi đang quay quắt với những hoài nghi về khả năng của bản thân mình và những lo toan đối với một sinh viên đang cố gắng sống tự lập tại TP.HCM. Dù hiểu không có sự trưởng thành nào không đau đớn, nhưng tôi vẫn không tránh khỏi những thời khắc yếu đuối khi đối diện với chính mình. Khá nhiều lần tôi tự dằn vặt bản thân bằng những câu hỏi tôi có đủ năng lực, đủ đam mê để đi theo nghề báo, rằng lựa chọn nghề nghiệp của tôi liệu có bốc đồng, sai lầm? Nên chấm dứt, làm lại từ đầu hay tiếp tục đeo đuổi con đường ấy? Ghét bỏ, trách móc chính bản thân mình có lẽ là điều tệ nhất với mỗi người. Càng tệ hơn khi tôi giữ suy nghĩ rằng dường như những điều tồi tệ đều dành cho mình, từ việc gia đình quá khó khăn, buộc tôi phải tự lập sớm đến những việc tôi cho là thất bại, là sai lầm không thể tha thứ, sửa chữa trong nghề nghiệp.
Và những trang sách “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” mở ra trong tôi cái nhìn lạc quan trước cuộc sống. Và tôi hiểu đã từng và chắc chắn là đang có những con người đang đối diện với những khó khăn tưởng như phải đầu hàng số phận nhưng họ vẫn vượt lên không mệt mỏi. Những suy nghĩ tiêu cực về những hạn chế về bản thân, về cuộc sống tan dần trong tôi. Thay vào đó là suy nghĩ rằng khó khăn, thử thách là một phần tất yếu của cuộc sống. Điều quan trọng là giải quyết những khó khăn, vượt qua những thử thách ấy chứ không phải chỉ luôn mong chờ những điều tốt đẹp đến.
Cùng với những người bạn tuyệt vời, cuốn sách giúp tôi vượt qua cuộc đấu tranh tâm lý đó. Thay đổi nếp nghĩ giúp tôi sống lạc quan, mạnh mẽ hơn, nhiệt tình hơn, và sẵn sàng cháy hết mình trong công việc.
Và cũng có thể làm thức dậy cảm xúc trong bạn…
Công việc làm báo cho tôi nhiều cơ hội tiếp xúc với nhiều con người nghị lực, dám dũng cảm vượt qua nghịch cảnh. Mỗi lần gặp gỡ nhưng con người như vậy, tôi lại nhớ đến những trang sách “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”.
Đó là cô gái Bỉ Sofie Vanhoutte. 34 tuổi, 32 lần Sofie nằm lên bàn phẫu thuật. Sofie bây giờ di chuyển bằng xe lăn vì liệt người, tiêu tiểu không tự chủ, não bị úng thủy và mất khả năng làm mẹ. Nhưng đó không là lý do ngăn cản cô đi nhiều nơi trên thế giới với mong muốn chia sẻ thông điệp tin yêu cuộc sống, các kỹ năng sống tốt hơn đến những người khuyết tật. Tuyệt vời hơn, Sofie còn đang là người điều hành mạng lưới nữ doanh nhân Bỉ và được Liên đoàn quốc tế về gai cột sống và não úng thủy chọn là biểu tượng của tinh thần, nghị lực. (có thể xem bài viết tại link: http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=237766&ChannelID=7).
Hay là quái kiệt Nguyễn Thế Vinh – chàng trai chỉ còn cánh tay trái nhưng nỗ lực không mệt mỏi để có thể vừa chơi đàn guitar vừa thổi harmonica. Anh còn đang miệt mài vận động các nhà tài trợ để xây dựng ngôi trường cho trẻ em mồ côi. Tiếng đàn của Nguyễn Thế Vinh không chỉ mang vẻ đẹp của nghệ thuật mà còn có cả câu chuyện cổ tích có thật vẫn chưa kết thúc về nghị lực một con người. (có thể nghe Nguyễn Thế Vinh trò chuyện về chuyện đời, chuyện nghề tại link http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=253339&ChannelID=7).
Những chân dung đời thường mà tôi có dịp gặp, có dịp trò chuyện và viết bài về họ càng giúp tôi hiểu hơn rằng những con người minh chứng cho “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” vẫn đang ở xung quanh chúng ta.
Với chính giá trị tinh thần của mình, “Nơi nào có ý chí – nơi đó có con đường” là cuốn sách không chỉ đọc một lần. Bạn có thể đọc khi đang trong khó khăn và cần một điểm tựa tinh thần. Có thể đọc khi gặt hái thành công, khi thấy mình yếu lòng, khi người thân của bạn cần một lời động viên… Cuốn sách đánh thức tôi, và có thể cũng sẽ thức dậy nhiều cảm xúc trong bạn.
Chưa dám khẳng định rằng một cuốn sách có thể thay đổi cuộc đời. Nhưng tôi tin rằng, ở một lúc nào đó trong cuộc đời, rất có thể có một cuộc sách có giá trị tinh thần đặc biệt với bạn. Đó cũng là một trong những sứ mạng cao quý của những “người bạn sách” đích thực.
Và “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” là một trong rất nhiều cuốn sách như thế…
ĐÀO TRUNG UYÊN
Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường. Sách gồm 2 tập, thuộc tủ sách “Hạt giống tâm hồn”, nhiều tác giả, First News tổng hợp và thực hiện, NXB Tổng hợp TP.HCM.
Cuộc thi Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi - Bài dự thi đạt giải Khuyến khích
NƠI NÀO CÓ Ý CHÍ, NƠI ĐÓ CÓ CON ĐƯỜNG
Cuốn sách đánh thức tôi, và có thể, cả bạn nữa…
Tôi muốn bắt đầu bài giới thiệu về cuốn sách đã có ý nghĩa đặc biệt với tôi bằng câu chuyện nhỏ trong phim hoạt hình “Trò chuyện với chú chó trắng” của Nhật.
Chuyện kể rằng khi chú chó bông rủ bạn đứng lên tảng đá để ngắm sao, chú đã nói với bạn: “Chỉ cao thêm một chút nhưng đã gần hơn với bầu trời”. Câu chuyện nhỏ ấy làm tôi suy nghĩ thật nhiều về những “tảng đá” là những khó khăn, thách thức… mà mỗi cuộc đời đều gặp. Thật nhiều khi, cần thêm dũng cảm để vượt qua lo sợ, thêm tự tin để mạnh dạn đi về phía ước mơ, thêm yêu thương để nghe lòng mình bớt chật chội, thêm ý chí để đối mặt với những thử thách vẫn luôn ở đâu đó trong cuộc đời…
Tôi đã tìm được những lời động viên ấy từ cuốn sách “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”. Cuốn sách đánh thức tôi niềm tin vào chính những khả năng bản thân mình, về những giới hạn mà đã có những con người dũng cảm vượt qua bằng ý chí như một kỳ tích. Cuốn sách đã đánh thức tôi. Và nếu có thể đến với cuốn sách ấy, tôi tin, bạn cũng sẽ đón nhận món quà tinh thần to lớn từ cuốn sách như tôi đã nhận.
Cuốn sách làm tôi thay đổi nếp nghĩ
Tôi yêu thích những cuốn tiểu thuyết đầy mê hoặc của Haruki Murakami khi “phẫu thuật cuộc đời”, tình yêu bất diệt trong những trang viết của Marc Levy, hay những hành trình hồi hộp muốn đứng tim của Shidney Sheldon…
Nhưng để kể tên một cuốn sách tạo nên trong tôi những cách nghĩ khác, tích cực hơn về bản thân và cuộc sống, tôi sẽ nhắc đến “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”.
Cuốn sách là món quà sinh nhật thứ 22 của tôi, do một người bạn rất thân trao tặng. Tôi thích được tặng sách. Và càng thích những cuốn sách tặng có kèm lời đề tặng. Người bạn của tôi có lẽ đã rất cố gắng nắn nót viết ở trang đầu cuốn sách: “Với tất cả yêu thương, mong Uyên có đủ ý chí trước bất kỳ khó khăn nào”.
Tôi đã đọc rất nhanh cuốn sách ấy. Đó là những câu chuyện về những con người có thật đã vượt qua những nghịch cảnh của cuộc đời và làm nên những câu chuyện cổ tích có thật về sức mạnh ý chí tuyệt vời con người. Sức cuốn hút của mỗi trang sách không chỉ nằm ở bản thân mỗi nhân vật mà còn ở cả giọng văn ngắn gọn, trong sáng nhưng không kém nhiệt tình như những người bạn đang say sưa kể chuyện nhau nghe.
Đó là nhà soạn nhạc thiên tài Ludwig Van Beethoven, người đã truyền đi niềm đam mê bất diệt với âm nhạc khi vượt qua nỗi đau mất thính giác để tạo nên những kiệt tác.
Đó là anh em nhà Wright: Wilbur và Orvilee - những con người đánh cược cả cuộc sống của mình, đã cống hiến trọn vẹn sức lực, trí tuệ cho ước mơ bay lên của nhân loại từ 100 năm năm trước. Điều đó còn có ý nghĩa nâng nhân loại lên tầm cao mới để bay đến những chân trời mới.
Đó là chàng trai trẻ Terry Fox – với một chiếc chân giả đã thực hiện cuộc hành trình kỳ diệu gây quỹ nghiên cứu điều trị cho những bệnh nhung ung thư.
Là Helen Keller - cô gái người Mỹ đã vượt qua những cú sốc tinh thần để trở thành người vừa mù vừa điếc đầu tiên ở Mỹ lấy bằng tốt nghiệp đại học. Cô còn trở thành một diễn giả được yêu thích, thậm chí, cô còn viết và xuất bản sách.
Hay đó còn là câu chuyện của tay đua xe đạp Lance Amstrong - người trở thành huyền thoại khi chiến thắng căn bệnh ung thư, 7 lần vô địch giải Tour De France.
Mỗi câu chuyện, một cung bậc, đứng cạnh bên nhau để tạo nên giai điệu mạnh mẽ của ý chí. Nếu có những lời ngợi ca nào ở các trang sách, đó nhất định là những lời ngợi ca rất chân thành và ngắn gọn
Nhưng có lẽ, điều quý giá nhất từ “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” là những lời động viên độc giả ẩn một cách tinh tế bên dưới mỗi trang sách. Mà tôi tin, cả bạn cũng sẽ cảm nhận được. Rằng những nhân vật trong cuốn sách “hoàn toàn không là siêu nhân hay thần thánh gì cả. Họ chỉ là những con người bình thường. Họ cũng từng nếm trải những đau buồn và thất vọng đời thường. Nhưng ngay chính trong những khoảnh khắc ấy, họ bộc lộ những phẩm chất khác biệt, những phẩm chất đã giúp họ luôn tiến về phía trước trong khi những người khác chấp nhận đầu hàng, bỏ cuộc”.
Như một hội ngộ tình cờ, quyển sách đến với tôi trong những lúc tôi đang quay quắt với những hoài nghi về khả năng của bản thân mình và những lo toan đối với một sinh viên đang cố gắng sống tự lập tại TP.HCM. Dù hiểu không có sự trưởng thành nào không đau đớn, nhưng tôi vẫn không tránh khỏi những thời khắc yếu đuối khi đối diện với chính mình. Khá nhiều lần tôi tự dằn vặt bản thân bằng những câu hỏi tôi có đủ năng lực, đủ đam mê để đi theo nghề báo, rằng lựa chọn nghề nghiệp của tôi liệu có bốc đồng, sai lầm? Nên chấm dứt, làm lại từ đầu hay tiếp tục đeo đuổi con đường ấy? Ghét bỏ, trách móc chính bản thân mình có lẽ là điều tệ nhất với mỗi người. Càng tệ hơn khi tôi giữ suy nghĩ rằng dường như những điều tồi tệ đều dành cho mình, từ việc gia đình quá khó khăn, buộc tôi phải tự lập sớm đến những việc tôi cho là thất bại, là sai lầm không thể tha thứ, sửa chữa trong nghề nghiệp.
Và những trang sách “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” mở ra trong tôi cái nhìn lạc quan trước cuộc sống. Và tôi hiểu đã từng và chắc chắn là đang có những con người đang đối diện với những khó khăn tưởng như phải đầu hàng số phận nhưng họ vẫn vượt lên không mệt mỏi. Những suy nghĩ tiêu cực về những hạn chế về bản thân, về cuộc sống tan dần trong tôi. Thay vào đó là suy nghĩ rằng khó khăn, thử thách là một phần tất yếu của cuộc sống. Điều quan trọng là giải quyết những khó khăn, vượt qua những thử thách ấy chứ không phải chỉ luôn mong chờ những điều tốt đẹp đến.
Cùng với những người bạn tuyệt vời, cuốn sách giúp tôi vượt qua cuộc đấu tranh tâm lý đó. Thay đổi nếp nghĩ giúp tôi sống lạc quan, mạnh mẽ hơn, nhiệt tình hơn, và sẵn sàng cháy hết mình trong công việc.
Và cũng có thể làm thức dậy cảm xúc trong bạn…
Công việc làm báo cho tôi nhiều cơ hội tiếp xúc với nhiều con người nghị lực, dám dũng cảm vượt qua nghịch cảnh. Mỗi lần gặp gỡ nhưng con người như vậy, tôi lại nhớ đến những trang sách “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”.
Đó là cô gái Bỉ Sofie Vanhoutte. 34 tuổi, 32 lần Sofie nằm lên bàn phẫu thuật. Sofie bây giờ di chuyển bằng xe lăn vì liệt người, tiêu tiểu không tự chủ, não bị úng thủy và mất khả năng làm mẹ. Nhưng đó không là lý do ngăn cản cô đi nhiều nơi trên thế giới với mong muốn chia sẻ thông điệp tin yêu cuộc sống, các kỹ năng sống tốt hơn đến những người khuyết tật. Tuyệt vời hơn, Sofie còn đang là người điều hành mạng lưới nữ doanh nhân Bỉ và được Liên đoàn quốc tế về gai cột sống và não úng thủy chọn là biểu tượng của tinh thần, nghị lực. (có thể xem bài viết tại link: http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=237766&ChannelID=7).
Hay là quái kiệt Nguyễn Thế Vinh – chàng trai chỉ còn cánh tay trái nhưng nỗ lực không mệt mỏi để có thể vừa chơi đàn guitar vừa thổi harmonica. Anh còn đang miệt mài vận động các nhà tài trợ để xây dựng ngôi trường cho trẻ em mồ côi. Tiếng đàn của Nguyễn Thế Vinh không chỉ mang vẻ đẹp của nghệ thuật mà còn có cả câu chuyện cổ tích có thật vẫn chưa kết thúc về nghị lực một con người. (có thể nghe Nguyễn Thế Vinh trò chuyện về chuyện đời, chuyện nghề tại link http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=253339&ChannelID=7).
Những chân dung đời thường mà tôi có dịp gặp, có dịp trò chuyện và viết bài về họ càng giúp tôi hiểu hơn rằng những con người minh chứng cho “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” vẫn đang ở xung quanh chúng ta.
Với chính giá trị tinh thần của mình, “Nơi nào có ý chí – nơi đó có con đường” là cuốn sách không chỉ đọc một lần. Bạn có thể đọc khi đang trong khó khăn và cần một điểm tựa tinh thần. Có thể đọc khi gặt hái thành công, khi thấy mình yếu lòng, khi người thân của bạn cần một lời động viên… Cuốn sách đánh thức tôi, và có thể cũng sẽ thức dậy nhiều cảm xúc trong bạn.
Chưa dám khẳng định rằng một cuốn sách có thể thay đổi cuộc đời. Nhưng tôi tin rằng, ở một lúc nào đó trong cuộc đời, rất có thể có một cuộc sách có giá trị tinh thần đặc biệt với bạn. Đó cũng là một trong những sứ mạng cao quý của những “người bạn sách” đích thực.
Và “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường” là một trong rất nhiều cuốn sách như thế…
ĐÀO TRUNG UYÊN
Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường. Sách gồm 2 tập, thuộc tủ sách “Hạt giống tâm hồn”, nhiều tác giả, First News tổng hợp và thực hiện, NXB Tổng hợp TP.HCM.
Hạnh phúc là gì ???...
Hạnh phúc là gì? - Bài viết được tuyển vào vòng chung khảo Cuộc thi "Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi" Bài dự thi được tuyển chọn vào vòng chung khảo "Cuộc thi Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi"
HẠNH PHÚC LÀ GÌ?
Tôi thường tự hỏi: “Hạnh phúc là gì” và cố công đi tìm cho mình một lời giải đáp. “Hạnh phúc là phải biết cho đi chứ không phải nắm giữ thật chặt”, “Hạnh phúc là được yêu thương”, “Happiness is a journey, not just a destination”, “Hạnh phúc là một hành trình chứ không phải chỉ là đích đến” …đã có rất nhiều câu trả lời cho vấn đề tôi luôn trăn trở nhưng tôi vẫn chưa tìm được một lời giải đáp của riêng tôi, cho chính bản thân tôi. Vậy mà, trong một khoảnh khắc không ngờ đến, phải nói rằng điều kì diệu đã đến, tôi đã “phát hiện” được ý nghĩa của hai từ “Hạnh phúc”. Vào một ngày cuối tháng 3, trong một tâm trạng chán chường và tuyệt vọng, tôi đến nhà sách Thăng Long trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh để tìm mua vài cuốn sách. Tình cờ dừng chân ở quầy sách Văn Hóa Nghệ Thuật, cầm một cuốn sách bâng quơ đọc vội vài trang, tôi bị cuốn hút ngay vào những trang viết, những lời văn chứa đựng bao ý nghĩa nhân văn sâu sắc và tinh tế nhưng rất đỗi chân thật, đời thường. Say sưa đọc. Từng dòng từng chữ. Và rồi chính tôi cũng phải ngỡ ngàng trước những thay đổi trong suy nghĩ, tư tưởng và hành động của mình theo chiều hướng lạc quan từ ngày ấy. Giờ đây, với tôi, hạnh phúc thật đơn giản “hạnh phúc là đã bắt gặp, được đọc và nghiền ngẫm quyển sách ấy, quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi “Quẳng gánh lo đi mà vui sống” của nhà văn Dale Carnegie, dịch giả Nguyễn Hiến Lê”.
Bản thân tôi được sinh ra trong một gia đình tương đối khá giả, lại là con út, anh chị đều đã có gia đình và công việc ổn định, tôi hoàn toàn không phải lo lắng về vấn đề tài chính, chỉ cần chuyên tâm vào việc học, ra trường và có một việc làm tự lo cho bản thân là tốt. Thi vào Đại Học Kinh Tế, chuyên ngành Kế Toán – Kiểm Toán, 4 năm chuyên cần học tập đã giúp tôi ra trường với mảnh bằng loại khá. Tôi tự nộp đơn xin việc và được nhận vào làm cho một công ty liên doanh của Hàn Quốc. Môi trường mới đầy năng động và nhiều áp lực, những mối quan hệ với đồng nghiệp, những va chạm với cuộc sống, con người… hoàn toàn lạ lẫm với tôi, những điều mà tôi không được dạy khi còn ở ghế nhà trường. Những ngày đầu làm việc với nhiều bỡ ngỡ, tôi được phân công đảm nhiệm công việc kế toán thanh toán các chi phí công tác cho nhân viên và cho các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông cho Công ty với hơn 300 nhà cung cấp. Công việc này đòi hỏi người kế toán phải biết cách sắp xếp, xử lý, giải quyết công việc một cách khoa học theo trình tự thời gian, và theo từng mức độ quan trọng. Bản thân là một người cầu toàn, khi còn đi học, tôi luôn được thầy cô, gia đình, và bạn bè đánh giá cao về năng lực học tập, tôi luôn cố gắng hết sức để hoàn thiện mình sớm nhanh chóng trở thành một người thành đạt, có vị trí xã hội như bao người mà tôi ngưỡng mộ. Chính vì điều đó, tôi luôn muốn hoàn thành nhanh và sớm các công việc được giao hơn các đồng nghiệp khác, với mong muốn làm ngắn lại con đường đi đến thành công. Ban đầu, mọi việc diễn ra khá thuận lợi bởi lẽ công việc còn nhẹ, về sau khi được chính thức bàn giao từ người kế toán cũ, những khó khăn của tôi bắt đầu từ đó. Tự đặt rào cản về thời gian cho mình, phải hoàn thành nhiều công việc cùng một lúc và trước tiến độ, tôi nghĩ rằng như thế năng lực của mình sẽ được nhìn nhận và đánh giá cao, việc ngày hôm nay chưa xong, đã nghĩ đến ngày mai mình phải hoàn tất việc gì. Chính suy nghĩ ấy đã khiến tôi lúc nào cũng bị áp lực về thời gian và dẫn đến những lo lắng, căng thẳng bắt đầu hình thành và cứ thế ngày một nhiều lên, dẫn đến hiệu quả xử lý vấn đề giảm đi một cách rõ rệt. Còn công việc với tôi giờ đây cảm tưởng cứ như những đợt sóng ào ạt dồn đẩy khiến tôi ngày càng chông chênh giữa biển, nào là thanh toán cho khách hàng đúng hạn nếu không họ sẽ ngưng dịch vụ, nhân viên phải thanh toán sớm để họ có tiền đi công tác nếu không sẽ bị ảnh hưởng đến Công ty, phải làm sổ, báo cáo nộp cho Sếp …, thay vì bình tĩnh tìm phân tích nguyên nhân rồi kiếm một lối thoát, một hướng mở cho vấn đề mình đang gặp phải, tôi lại ra sức vùng vẫy, với hi vọng tìm thấy một cái phao. Từ đó, một ngày làm việc của tôi cũng bắt đầu từ 8h sáng, và kết thúc đến 8h, 9h tối, chưa xong thì mang về nhà làm, với mong muốn “hết việc chứ không hết giờ”. Nhưng rồi việc thì không bao giờ hết còn tôi thì chẳng còn thời gian dành cho bản thân và gia đình. Các đồng nghiệp bắt đầu chú ý đến tôi với ánh mắt ái ngại khi tôi ngày một hốc hác, tiều tụy, xanh xao, sếp cũng có ý kiến về hiệu quả làm việc ngày một giảm sút của tôi và lần đầu tiên khiển trách tôi từ lúc bắt đầu làm việc đến giờ. Tôi đâm ra hoang mang và nghi ngờ năng lực của chính mình, phải chăng sự thiếu kinh nghiệm, cách làm việc “có vấn đề” đã gây ra hậu quả tôi nghĩ là quá “tai hại và nghiêm trọng” như thế. Rồi tôi tự đổ lỗi cho bản thân, nghĩ rằng mình là đồ bỏ đi, có bấy nhiêu việc mà làm không xong, còn bị Sếp phê bình, đồng nghiệp khiển trách. Bao suy nghĩ tiêu cực về bản thân cứ như những gam màu tối cứ bị vẽ ra trong đầu tôi, tôi ngày càng sống khép mình, chui vào vỏ ốc, lủi thủi làm việc, làm việc và làm việc, mong chuộc lại cái thiếu sót mà tôi cho là ảnh hưởng nghiêm trọng đến Công ty. Đêm về không khi nào tôi có một giấc ngủ yên giấc, cứ canh cánh bên lòng một nỗi lo sợ về tương lai, không muốn biết đến ngày mai với bộn bề công việc đầy áp lực và căng thẳng. Tôi đổ bệnh và phải nghỉ phép 1 tuần.
Đó là hình ảnh tôi của một tháng về trước đấy các bạn ạ. Tôi giờ đây đã hoàn toàn thay đổi, thay đổi từ khi đọc cuốn sách “Quẳng gánh lo đi mà vui sống” của nhà văn Dale Carnegie, dịch giả Nguyễn Hiến Lê. Có lẽ phải đến khi cuộc thi viết về sách này được phổ biến, tôi mới định hình được điều kì diệu mà quyển sách này đã mang đến, đó chính là làm thay đổi cuộc đời một con người, như điều mà nhà văn Dale Carnegie, dịch giả Nguyễn Hiến Lê tâm niệm như thế khi viết và dịch quyển sách này. “Nếu đời người quả là bể thảm thì cuốn sách này là ngọn gió thần đưa thuyền ta đến cõi Niết bàn, một cõi Niết bàn ở ngay trần thế. Chúng tôi xin trân trọng tặng nó cho hết thảy những bạn đương bị con sâu ưu tư làm cho khổ sở trằn trọc canh khuya, tan nát cõi lòng. Ngay từ những chương đầu, bạn sẽ thấy tư tưởng sầu thảm của bạn tiêu tan như sương mù gặp nắng xuân và bạn sẽ mỉm cười nhận rằng đời quả là đáng sống.” (đầu đề của sách) Xuất thân từ một nhà giáo và là một nhà văn, Dale Carnegie nhận thấy rằng phải chỉ cho học sinh của ông – hầu hết là những người có địa vị quan trọng trong đủ các ngành hoạt động xã hội – cách thắng ưu tư và phiền muộn. Ông bèn tìm trong thư viện lớn nhất Nữu Ước (Mỹ) thời bấy giờ hết thảy những sách bàn về vấn đề ấy và ông chỉ thấy vỏn vẹn có 25 cuốn, còn sách nghiên cứu về … loài rùa thì có đến 190! Không thấy cuốn nào là đầy đủ, khả dĩ dùng để dạy học được, ông đành bỏ ra bảy năm để nghiên cứu hết các triết gia cổ, kim, đông, tây, đọc hàng trăm tiểu sử, từ tiểu sử của Khổng Tử đến đời tư của Churchill, rồi lại phỏng vấn hàng chục các danh nhân đương thời và hàng trăm đồng bào của ông trong hạng trung lưu. Nhờ vậy, sách của ông có đặc điểm là đầy những chuyện thiệt mà bất kì ai đọc cũng bắt gặp hình ảnh của mình lẩn khuất trong từng trang viết. Và cùng với lối viết văn chân thật, hóm hỉnh, có chỗ điệp ý, có đoạn ý tứ hơi rời rạt, nhưng rất tự nhiên, “khiến ta đọc lên tưởng tượng như có ông ngồi bên cạnh, ngó ta bằng cặp mắt sâu sắc, mỉm cười một cách hóm hỉnh, mà giảng giải cho ta, nói chuyện với ta vậy”(trang 9) đã khiến cho những thông điệp mà ông muốn chuyển tải có thể đi nhanh, đi sâu vào lòng người đến vậy.
Quyển sách chia làm 8 phần, mỗi phần chia làm nhiều chương nhỏ, bao gồm:
Phần thứ nhất: Những phương thức căn bản để diệt lo.
1. Đắc nhất nhật quá nhất nhật:
2. Một cách thần diệu để giải quyết các vấn đề rắc rối:
3. Giết ta bằng cái ưu sầu:
Phần thứ hai: Những thuật căn bản để phân tích những vấn đề rắc rối
1. Làm sao phân tích và giải quyết các vấn đề rắc rối.
2. Làm sao trừ được 50% nỗi lo lắng về công việc làm ăn của chúng ta.
Phần thứ ba: Diệt tật ưu phiền đi đừng để nó diệt ta.
1. Khuyên ai chớ có ngồi rồi.
2. Đời người ngắn lắm, ai ơi.
3. Một định lệ diệt được nhiều nỗi lo lắng.
4. Đã không tránh được thì nhận đi.
5. “Tốp” lo lại.
6. Đừng mất công cưa vụn mạt cưa.
Phần thứ tư: Bảy cách luyện tinh thần để được thảnh thơi và sung sướng.
1. Một câu đủ thay đổi cuộc đời bạn.
2. Hiểm thù rất tai hại và bắt ta trả một cái giá rất đắt.
3. Nếu bạn làm đúng theo đây thì không bao giờ bạn còn buồn vì sự bạc bẽo của người đời.
4. Bạn có chịu đổi cái bạn có để lấy một triệu mỹ kim không?
5. Ta là ai?
6. Định mệnh chỉ cho ta một trái chanh hãy làm thành một ly nước chanh ngon ngọt.
7. Làm sao trị được bệnh u uất trong 2 tuần?
Phần thứ năm: Hoàng kim quy tắc để thắng ưu tư.
1. Song thân đã thắng ưu tư bằng cách nào?
2. Không ai đá đồ chó chết cả?
3. Hãy gác những lời chỉ trích ra ngoài tai.
4. Những sai lầm của tôi.
Phần thứ sáu: Sáu cách tránh mệt và ưu tư để bảo toàn nghị lực và can đảm.
1. Ảnh hưởng tai hại của sự mệt mỏi.
2. Tại sao ta mệt và làm sao cho hết mệt?
3. Các bà nội trợ hãy tránh mệt mỏi để được trẻ mãi.
4. Bốn tập quán giúp bạn khỏi mệt và khỏi ưu phiền khi làm việc.
5. Làm sao diệt nỗi buồn chán làm ta mệt nhọc, ưu tư và uất hận.
6. Bạn không ngủ được ư? Đừng khổ trí vì vậy!
Phần thứ bảy: Lựa nghề cách nào để thành công và mãn nguyện.
1. Một quyết định quan trọng nhất trong đời bạn.
Phần thứ tám: Làm sao bớt lo về tài chính.
1. Bảy chục phần trăm nỗi lo của ta.
Các bạn có biết rằng, điều đầu tiên mà tôi đã làm sau khi đọc quyển sách này là gì không? Tôi hít một hơi thật sâu, lấy ngay một tờ giấy trắng và ghi lại ba câu hỏi:
1. Nỗi khó khăn của tôi là gì? Hậu quả lớn nhất mà tôi gặp phải là gì?
2. Nguyên nhân phát sinh từ đâu?
3. Có cách nào giải quyết được? Giải pháp nào hơn cả?
“Chỉ một việc chép sự kiện lên giấy và đặt vấn đề một cách rõ ràng cũng đã giúp ta đi được một quãng đường dài tới một sự quyết định hợp lý rồi. Đúng như Charles Keteling đã nói: "Khéo đặt vấn đề là đã giải quyết được một nửa". Trước kia tôi thường trả lời miệng mà không chép lên giấy, nhưng từ lâu tôi bỏ lối ấy vì nhận thấy rằng chép những câu hỏi và trả lời lên giấy làm cho óc tôi sáng suốt hơn, bình tĩnh để quyết định. Nếu không thì có lẽ tôi đã vùng vẫy, do dự để rồi đâm quàng đấm xiên dưới xô đẩy của tình thế… Chính sự không có lấy một mục đích nhất định, sự chạy loanh quanh hoài, như điên khùng nó sinh ra bệnh thần kinh suy nhược và biến đổi đời sống của ta thành một cảnh địa ngục” (trang 68) Một việc tưởng chừng đơn giản mà bấy lâu nay tôi chưa bao giờ nghĩ đến. Tôi bắt đầu ghi lại tất cả.
1. Nỗi khó khăn của tôi ư? Hậu quả lớn nhất mà tôi gặp phải là gì?
- Không kham nổi công việc ngày một nhiều, không hoàn thành công việc đúng thời hạn, khách hàng phiền hà.
- Lo sợ sếp khiển trách và người khác đánh giá sai về mình.
- Mệt mỏi bế tắc trong công việc.
Tôi nhận thấy nỗi khó khăn, ưu tư về công việc là chi phối tất cả. Không hoàn thành công việc đúng thời hạn, không ai bỏ tù hoặc giết tôi do thanh toán trễ hạn cho nhà cung cấp một vài ngày hay làm ảnh hưởng đến công việc của người khác. Điều đó thì chắc chắn rồi. Có lẽ tôi sẽ sa thải do năng lực làm việc yếu kém. Tôi sẽ có thời gian ở nhà nghỉ ngơi. Với số tiền dành dụm được sau một khoảng thời gian làm việc ở đây, tôi có thể trang trải các khoản chi phí trong thời gian tìm việc mới nếu chịu khó tiết kiệm và tránh chi dùng cho các khoản không cần thiết. Vả lại, tôi còn trẻ, tốt nghiệp loại khá, có bằng anh văn, vi tính cùng gần một năm kinh nghiệm, tôi có thể tìm một công việc khác cho mình như những ngày đầu mới tốt nghiệp cơ mà. Tình huống xấu nhất nếu chẳng may vì cái công việc đầu tiên bị sa thải này mà không được được nhận làm đúng nghề thì tôi vẫn có thể làm được một công việc trái nghề khác với mức lương thấp hơn. Tôi còn hai tay, hai chân cùng khối óc còn hoạt động, vẫn còn hạnh phúc hơn bao nhiêu người tật nguyền cơ nhỡ khác cơ mà, sợ gì mà chẳng kiếm được việc làm. Chẳng sao cả! “Sau khi đã nghĩ đến những kết quả tai hại nhất có thể xảy đến, tôi nhất quyết đành lòng nhận nó, nếu cần” (trang 31) “Vì sự lo lắng có cái kết quả khốc hại là làm cho ta mất khả năng tập trung tư tưởng. Khi ta lo, óc ta luôn luôn chuyển từ ý này qua ý khác, và cố nhiên ta mất hẳn năng lực quyết định. Trái lại khi chúng ta can đảm nhìn thẳng vào những kết quả khốc hại và đành lòng chịu nhận nó, thì lập tức ta bỏ ngay được hết những nỗi lo lắng tưởng tượng để tự đặt ta vào một tình trạng khách quan có thể giúp ta tập trung hết tư tưởng vào vấn đề mà ta đang giải quyết.” (trang 32) Lúc này, tôi nhận thấy một điều rất quan trọng, tôi tự khắc tìm lại sự bình tĩnh đã mất trong những ngày trước, đầu óc tôi bỗng chốc bình yên và thảnh thơi đến lạ. Bình thường, chúng ta lại cứ hay“quay cuồng lo lắng làm hại đời mình, không chịu nhận sự chẳng may nhất, không ráng chịu cải thiện tình thế, không vớt vát những vật còn chưa chìm trong khi thuyền đắm … đâm ra "gây lộn một cách chua chát và kịch liệt với số phận" khiến cho đời phải tăng thêm số người mắc bệnh chán đời.” (trang 34) Chấp nhận đối diện với sự chẳng may nhất, đã giúp tôi mở được một gút thắt quan trọng của vấn đề mà tôi đang gặp phải chỉ sau khi ghi lại tất cả những khó khăn của bản thân ra giấy và bắt đầu phân tích từng nguyên nhân.
2. Nguyên nhân cho những khó khăn mà tôi gặp phải?
Công việc quá nhiều, mà công việc cụ thể của tôi là gì? Là thanh toán cho nhà cung cấp theo từng hợp đồng và thanh toán cho nhân viên. Nhưng các đối tượng này có cần thanh toán cùng một lúc cho họ không? Xếp theo thứ tự ưu tiên, thì ai cần thanh toán trước? Là nhà cung cấp. Các nhà cung cấp này có cần thanh toán đồng thời trong một ngày cho họ không? Không, vì mỗi hợp đồng có một hạn mức và thời hạn thanh toán khác nhau, việc làm sổ, báo cáo cũng chỉ tập trung vào một số ngày cuối tháng. Vậy tại sao tôi luôn muốn hoàn thành song song nhiều công việc cùng một lúc? Làm như thế có mang lại kết quả gì không? Không! Chẳng có việc nào được hoàn thành một cách trọn vẹn trong cái thời hạn mà tôi tự định ra. Tác giả đã so sánh ví von cuộc đời mỗi con người như một cái đồng hồ cát “phần trên đồng hồ đó có đựng hàng ngàn hột cát. Và những hột cát ấy, đều lần lần liên tiếp nhau, chui qua cái cổ nhỏ giữa để rớt xuống phần dưới. Không có cách gì cho nhiều hạt cát chui cùng một lúc được, trừ phi là đập đồng hồ ra … Buổi sáng, thức dậy, ta có hàng trăm công việc phải làm trong một ngày. Nhưng nếu chúng ta không làm từng việc một, chậm chạp, đều đều như những hột cát chui qua cái cổ đồng hồ kia thì chắc chắn là cơ thể và tinh thần ta hư hại mất” (trang 20) Tham lam quá chăng, khi muốn hoàn thành song song nhiều công việc cũng như muốn nhiều thật nhiều hạt cát rơi nhanh xuống đáy đồng hồ cát cùng một lúc, rốt cuộc do quá nhiều nên chúng đã bị kẹt lại ở cổ bình, chẳng thể nào rơi xuống được nữa, dù chỉ là một hạt. “Tại sao chúng ta lại điên như vậy? Điên một cách thê thảm như vậy?” Chính nhà văn cũng phải bật thốt điều đó và dẫn ra một sai lầm mà tôi và gần như tất cả chúng ta mảy may đều có thể mảy may mắc phải. “Lạ lùng thay cái chuỗi đời của ta. Con nít thì nói: "Ước gì tôi lớn thêm được vài tuổi nữa". Nhưng khi lớn vài tuổi rồi thì sao? Thì lại nói: "Ước gì tôi tới tuổi trưởng thành". Và khi tới tuổi trưởng thành lại nói: "Ước gì tôi lập gia đình rồi ở riêng". Nhưng khi thành gia rồi thì làm sao nữa? Thì lời ước lại đổi làm: "Ước gì ta già được nghỉ ngơi". Và khi được nghỉ ngơi rồi thì lại thương tiếc quảng đời đã qua, và thấy như có cơn gió lạnh thổi qua quãng đời đó. Lúc ấy đã gần xuống lỗ rồi, còn hưởng được gì nữa. Khi ta biết được rằng đời sống ở trong hiện tại, ở trong từng ngày một, thì đã trễ quá rồi mà". (trang 24).
Trong cuộc sống này, mỗi một chúng ta đều đi trên một con đường của riêng mình hầu như không có bảng hướng dẫn, vô tình khi đến một khúc quanh, nghĩ rằng mình đã rẽ đúng hướng nhưng rồi chính cái lối suy nghĩ bó hẹp, đầy tiêu cực lại tự đẩy mình đến mé vực thẳm lúc nào không biết. Đọc sách, tôi nghiệm ra nhiều điều, nghiệm ra cái khó khăn mà mình gặp phải cũng như vô vàn những vấn đề thường gặp ở tất cả những con người trẻ tuổi khi bước đầu va chạm với cuộc sống khi mới tốt nghiệp ra trường. Trăn trở, suy tư rồi học hỏi kinh nghiệm của những người đi trước, là điều nên làm, thì tôi lại tự tạo ra “bi kịch tinh thần” cho chính mình. Và chính căn bệnh tinh thần này cũng là nguyên nhân chính cho chứng bệnh suy nhược tinh thân của tôi như bác sĩ đã chẩn đoán, tâm trí lúc nào cũng bất an cũng như nhiều chứng bệnh khác mà tác giả đã dẫn ra trong sách như đau bao tử, thần kinh thác loạn, chứng sưng khớp xương, đau răng….Thật bất ngờ nhưng suy nghĩ một cách thấu đáo đây quả là một điều chính xác. “Một thủ đoạn mà quân phiệt tàn bạo của Trung Quốc dùng để hành hạ một tội nhân nào, họ trói kẻ bất hạnh rồi đặt dưới một thùng nước cứ đều đều nhỏ giọt... từ giọt... từ giọt... không ngừng...ngày và đ êm trên đầu y. Sau cùng tội nhân thấy khổ sở như búa đập vào đầu và hoá điên. Phương pháp đó được Y-Pha-nho dùng trong những buồng tra tấn và Hitler dùng trong các trại giam. Ưu tư nào khác những giọt kia? Nó đập, đập, đập, không ngừng vào thần kinh ta, đủ sức làm cho ta điên và tự tử được.” (trang 53) Chính ta “tự giết ta bằng cái ưu sầu” chứ không ai khác (trang 41).
Lần giở từng trang sách, tôi như khám phá thêm một chân trời mới cho mình, “Đời người ngắn lắm ai ơi” (trang 97) . Bao trở ngại trong học tập tôi đã vượt qua được với thành tích cao, sao giờ đây lại bị đè bẹp bởi sự bế tắc, tuyệt vọng, bởi“những lo lắng lặt vặt, mà thắng nó chỉ cần xét chúng theo một phương diện mới mẻ” (trang 102) tôi sẽ nhanh chóng tìm lại sự bình yên trong tâm hồn mình. Bị góp ý về cách thức làm việc, nếu không đứng ở cương vị một người đã trưởng thành, đi làm nhiều năm như những đồng nghiệp khác để tiếp thu mà dưới góc độ một sinh viên mới ra trường, có năng lực, tuy kinh nghiệm còn non, đôi khi vụng về nhưng có tinh thần học hỏi, cầu tiến để đón nhận và ngày càng hoàn thiện mình như vậy có nhẹ nhàng hơn cho bản thân hay không? So sánh rồi “bắt chước người thì không bao giờ đi xa được” (trang 209) Ngay chính tác giả cũng đã tự nhủ mình rằng “Mày phải là thằng cha Dale Carnegie với tất cả những lỗi lầm và kém cỏi của nó. Mày không thể là người nào khác được. Chẳng có ai là hoàn hảo cả” (trang 213) Vậy cứ dằng vặt bản thân bởi những lỗi lầm đã qua liệu có ích gì, có khiến thời gian quay trở lại để tôi sửa sai chăng? Không, vậy thôi thì hãy “Quên nó đi” (trang 129) dùng thời gian hữu ích để kiến thiết tương lai và không nghĩ đến quá khứ nữa có hay hơn không? "Điều cần thiết ở đời không phải là biết lợi dụng những thắng lợi. Kẻ ngu nào cũng biết như thế. Nhưng biết lợi dụng những thất thế mới là điều cần thiết. Muốn được vậy, phải thông minh và chính cái thiên tư đó phân biệt người khôn với kẻ ngốc” (trang 222) Một điều cực kì đúng đắn.
Và việc nhân viên bị phê bình, trường hợp của tôi có phải là duy nhất, bao nhiêu phần trăm sẽ bị cho thôi việc ở lần đầu tiên bị khiển trách như tôi. Con số đó là rất thấp, thậm chí bằng 0, ai đi làm mà chẳng một lần bị sai sót, nếu ai làm sai bị khiển trách rồi cho thôi việc thì chắc hẳn sẽ chẳng còn ai muốn đi làm nữa, sẽ chẳng còn khái niệm người làm công ăn lương nữa đâu. Vậy lo lắng, ưu tư rồi đay nghiến với chính mình mãi để làm gì. “Bạn và tôi đều có thể giải được chín phần những âu sầu chúng ta ngay bây giờ, nếu chúng ta chịu quên ưu tư trong một lúc, vừa đủ để suy nghĩ xem, theo luật trung bình, những lo lắng của ta có lý hay không?” (trang 108).
Rồi vô vàn những khó khăn mà tôi tưởng chừng đã gặp phải trong công việc vừa qua, chỉ cần “xét chúng theo một phương diện mới mẻ” (trang 102) tôi đã có thể vượt qua nó một cách dễ dàng “… hoàn cảnh tự nó không thể làm cho ta sung sướng hay đau khổ. Chính cái cách ta phản động lại với nó làm cho ta khổ hay vui” (trang 120) Ra sức dùng vũ khí thời gian để chiến đấu với công việc từng ngày, quần quật làm từ sáng đến tối rồi cứ mãi mệt mỏi, bế tắc sau mỗi trận chiến để làm gì, sẽ linh hoạt hơn chăng nếu đối xử với công việc một cách thân thiện, hòa nhã rồi từ từ điều khiển nó một cách bình tĩnh và có khoa học thì dễ dàng chế ngự được nó hơn. Nhà văn đã thật tinh tế và sâu sắc khi dùng hình ảnh cái vỏ xe để liên tưởng đến thái độ của ta khi tiếp cận với công việc cũng như cuộc sống. “Biết có bạn tại sao những vỏ xe hơn lăn trên đường mà chịu được đủ cái tội tình: nào cọ vào đường, nào để lên đá nhọn không? Mới đ ầu các nhà chế tạo những vỏ xe cứng rắn. Nhưng chẳng bao lâu vỏ xe tan tành ra từng mảnh. Rồi họ mới chế ra những vỏ xe mềm hơn để làm cho sự đụng chạm trên đường dịu, nhẹ đi và những vỏ này "chịu đựng" được. Trên đường đời khấp khểnh, bạn và tôi nếu ta học cách làm cho những sự đụng chạm dịu bớt đi, thì cuột hành trình của ta cũng dài hơn và êm đềm, sung sướng. Nếu không theo cách ấy mà cứ chống lại với những sự khó khăn trong đời, chúng ta sẽ ra sao? Nếu không chịu "mềm mại như cây liễu" mà cứ nhất định "cứng cỏi như cây tùng" chúng ta sẽ ra sao? Dễ biết lắm. Chúng ta sẽ gây ra những xung đột bất tận trong thâm tâm ta, chúng ta sẽ lo lắng, khổ sở, cáu kỉnh và bị bệnh thần kinh.” (trang 127).
Những suy nghĩ của tôi được ghi dầy đặc lên trang giấy, mỗi khi ghi lại từng câu trả, tôi như cảm thấy gánh nặng trong lòng dường như được san sẻ dần theo từng trang viết. Việc “vạch rõ sự kiện, phân tích sự kiện” do thu thập được một cách "vô tư khách quan", “ làm như thu thập nó không phải cho tôi mà cho một người khác. Cách đó giúp tôi nhận xét một cách lạnh lùng, khách quan và diệt được hết những cảm xúc…Nói cách khác là tôi ráng thu thập đủ những sự kiện chống lại tôi, trái với ý muốn của tôi” (trang 63) rồi bắt đầu phân tích chúng từ từ, điều mà tôi học được sách và áp dụng vào thực tế bản thân, đã giúp tôi tìm thấy bao hi vọng cho cuộc sống còn quá nhiều điều tươi đẹp mà tôi đã đánh mất trong một khoảng thời gian khá dài.
Từng câu hỏi rồi câu trả lời được ghi rõ ràng từ ban đầu đến giờ và cuối cùng chốt lại ở câu “Phải thay đổi!” Nhưng thay đổi bằng cách nào? Thế là tôi bắt tay ngay vào giải quyết câu hỏi thứ ba:
3. Có cách nào giải quyết được? Giải pháp nào hơn cả?
Và tiến hành cải thiện ngay “cái không may nhất” nhất của mình. “Một khi đã quyết định sau khi xem xét kỹ lưỡng các sự kiện rồi, thì hành động ngay đi. Đừng đương hành động mà ngừng để xem xét lại nữa. Đừng do dự, lo lắng hoặc đi ngược trở lại. Phi tự tin. Lòng tự ngờ vực sẽ tạo ra nhiều nỗi ngờ vực khác. Đừng quay lại ngó về phía sau…” (trang 69) Việc đầu tiên tôi làm sau khi gấp quyển sách này lại là lấy một cái gương soi, nhìn vào đấy và cười. Tôi học theo gương cô Olga K. Jarvey ở Coeur d Alène (trang 55) mà tác giả đã có cơ may được tiếp xúc và trò chuyện. Là một người phụ nữ bị chứng ung thư hủy hoại về thể chất và tinh thần hơn 8 năm trời. Những y sĩ tài giỏi nhất trong dưỡng đường mà cô đang điều trị đều nói rằng cô sẽ chết. “Trong cơn thất vọng tôi dùng điện thoại kêu vị bác sĩ đương chữa cho tôi đến để mà rên la, mà kể lể nỗi thất vọng đang chiếm cứ lòng tôi. Song bác sĩ nóng nảy ngắt lời ngay: "Cái gì vậy, cô Olga K Jarvey?" Phải can đảm lên chớ! Nếu cứ la hét như vậy thì mau chết lắm. Bệnh của cô rất nguy hiểm thiệt đấy. Nhưng phải can đảm chống với nó... Đừng ưu phiền nữa mà kiếm việc gì làm cho khuây khoả đi.” (trang 55) "Tôi không điên tới mức tin rằng chỉ mỉm cười thôi mà hết được bệnh, song tôi quyết tin rằng tinh thần khoan khoái giúp cơ thể thắng được bệnh. Dù sao đi nữa lần đó tôi đã tìm thấy một phép trong những phép mầu nhiệm để trị bệnh ung thư. Mấy năm gần đây, tôi mạnh khỏe khác thường chính là nhờ những lời nhắc nhở của Bác sĩ Mc. Caffery. "Hãy can đảm chống đối với bệnh; đừng ưu phiền nữa, làm việc gì cho khuây khoả đi!" (trang 56) Quả thật các bạn ạ, chính cách đối mặt với khó khăn ngay từ ban đầu có khả năng quyết định tất cả. Tác giả đã dẫn lời William James, nhà tâm lý thực hành uyên thâm nhất thế giới rằng “không thể chỉ dùng ý chí để cảm xúc mà cảm xúc thay đổi ngay được, nhưng chúng ta có thể thay đổi những hành động và một khi hành động thay đổi thì tự nhiên tư tưởng cũng đổi thay ngay. Ông giảng thêm: "Như vậy, nếu mất sự vui vẻ mà muốn chuộc lại thì cách chắc chắn nhất có thể làm được là tỏ ra một thái độ vui vẻ, và hành động, nói năng như là sự vui vẻ đã tới rồi". Cái thuật giản dị đó thành công chăng? Thành công thần diệu! Xin bạn thử đi. Thử hãy mở miệng ra cười lớn hãy hồn nhiên vui vẻ, hãy ưỡn ngực hít một hơn dài rồi ca lên một khúc, nếu không ca được thì huýt sáo, nếu không huýt, nếu không ca được thì huýt sáo được thì ngâm nga. Bạn sẽ thấy liền- như William James nói- rằng tinh thần không thể nào buồn ủ rũ khi hành động tỏ một nỗi vui chói lọi.” (trang 165) Còn tôi cảm thấy nụ cười khiến tôi cảm thấy phấn chấn hơn, biết là khó khăn đấy nhưng tôi tin mình cũng sẽ vượt qua giai đoạn đen tối này. “Một chân lý căn bản khả dĩ thay đổi nhiệm mầu cuộc sống của ta được” (trang 165).
Tiếp đến, tôi lấy ngay một tờ giấy trắng viết danh sách những công việc còn tồn đọng cần phải giải quyết theo trình tự thời gian và mức độ quan trọng, và dán lên bàn làm việc của mình đầu giờ mỗi ngày. Phải "chia đời sống, công việc ra từng ngăn, cách biệt hẳn nhau, mỗi ngăn một ngày" (trang 15) là “tập quán đầu tiên” tôi học được “giúp khỏi mệt và khỏi ưu phiền khi làm việc”, khi nghiền ngẫm quyển sách này. Nếu cứ mãi để các toa tàu ăn thông với nhau thì không sớm thì muốn, khi gặp một sự cố nhỏ, con thuyền cuộc đời tôi sớm muộn cũng sẽ chìm, tôi sẽ lâm vào cảnh đường cùng không lối thoát một lần nữa. “Để cho gánh nặng của ngày mai đ è lên vào gánh nặng hôm qua và hôm nay, kẻ mạnh nhất cũng phải quỵ.” (trang 16) Vì thế “Những công việc ở ngày trước mặt ta phải coi là quan trọng nhất, và đừng bận tâm tới những công việc còn mờ mờ từ xa" (trang 15). Thứ hai là “Đừng để trên bàn một thứ giấy tờ gì hết, trừ những giấy tờ liên quan tới vấn đề bạn đương xét” (trang 324) “Charles Evans Hughes, trước kia làm Chánh án Toàn án tối cao Mỹ quốc nói: "Người ta không chết vì làm việc quá nhiều, mà người ta chế vì hoảng hốt và lo lắng bởi việc nhiều. Phải, lãng phí năng lực và lo lắng, vì sợ không bao giờ làm xong công việc của mình” (trang 327) Thế là tôi bắt tay ngay vào thực hiện cái phương pháp giản dị này, sắp xếp lại chứng từ, hóa đơn thanh toán, hợp đồng theo một trật tự nhất định, cất hết vào trong ngăn kéo và chỉ để lại chứng từ nào gấp cần phải thanh toán sớm trên bàn mà thôi, điều này đã làm cho tôi không còn cảm thấy “ngộp thở” như trước nữa, không còn khổ sở bởi suy nghĩ hàng triệu việc phải làm mà chưa có thì giờ làm, hàng chuỗi công việc dài vô tận phải làm ngay, hàng đống công việc phải hoàn tất nội trong ngày hôm nay. Tôi không còn đối diện với áp lực về thời gian nữa, từ từ giải quyết từng công việc một, một cách đều đặn và cẩn thận như những hạt cát trong chiếc đồng hồ cát vậy. Bên cạnh đó, dù quỹ thời gian có thật sự ít ỏi bao nhiêu, tôi cũng dành ra những khoảng trống để nghỉ ngơi, chăm chút bản thân cho bản thân và lo lắng cho gia đình, gặp gỡ bạn bè. “Mệt mỏi sẽ gây ra những ưu phiền, hay nói cho đúng, ít ra cũng làm bạn mất mọi lợi khí để chống lại những nỗi buồn lo. Bất cứ một sinh viên y khoa nào cũng có thể cho bạn biết rằng sự mệt mỏi sẽ giảm sức kháng cự của thân thể trước sự thay đổi của thời tiết và trước một số bệnh khác nữa. Bác sĩ về khoa thần kinh nào cũng phải công nhận rằng sự mệt mỏi sẽ giảm sức chịu đựng của bạn khi bị xúc động, sợ hãi hay ưu tư. Vậy ta có thể kết luận: ngăn ngừa mệt mỏi tức là ngăn ngừa ưu phiền. Muốn tránh sự mệt mỏi và những nỗi ưu phiền, ta phải biết tĩnh dưỡng ngay khi thấy mình sắp mệt.” (trang 302) đây là bài học thứ ba mà “giáo sư dinh dưỡng” Dale Carnegie đã dạy cho tôi đấy các bạn ạ. Đêm về tôi đã có lại những giấc ngủ tròn đầy, không còn giật mình thức giấc vì bất kì một cơn ác mộng nào như trước nữa. Và sáng ra, tự tin, phấn chấn hơn mà “cảm ơn một sớm mai thức dậy, ta thêm một ngày nữa để yêu thương”, minh mẫn hơn, sáng suốt hơn để bắt đầu giải quyết mọi công việc.
Cứ thế, tôi áp dụng tất cả những gì mà mình đã được đọc và học từ sách vào trong chính thực tế công việc mà tôi đang làm, sau một tuần, hiệu quả mang lại thật bất ngờ. Tất cả công việc còn tồn đọng đều đã được giải quyết dứt điểm, tôi như tìm lại được chính mình, tìm lại sự hứng khởi trong công việc như những ngày đầu mới bước chân vào Công ty cùng với tình yêu cuộc sống mà bấy lâu bị cái ưu tư phiền muộn giấu ở một nơi nào đó tưởng chừng khó tìm lại được.
Hành trình thay đổi cuộc đời tôi mà một quyển sách đã làm được là như thế đấy các bạn ạ. Tôi tự nhủ thầm mình thật may mắn, may mắn trong chính cái không may, vì nếu không gặp một tình huống khó khăn vừa qua, tôi đã không có cơ hội đọc và nghiền ngẫm quyển sách “Quẳng gánh lo đi mà vui sống” để rồi tìm ra một nguồn ánh sáng diệu kì soi rọi những bước chân trên đường lập nghiệp và hoàn thiện mình như thế. Dẫu đã ra đời cách đây 60 năm, nhưng đến nay, quyển sách đã được tái bản đến lần thứ ba, và được rất nhiều độc giả trên toàn thế giới đón nhận nồng nhiệt. Điều đó cho thấy rằng cái ưu tư, phiền muộn là một cảm xúc thường nhật, nó len lỏi mọi nơi trong từng ngõ ngách tâm hồn trong đời sống mỗi chúng ta, cần phải tìm thấy chúng và “quẳng chúng đi” thì mới mong tìm lại niềm “vui sống”. Tôi cứ mãi thầm cảm ơn ông, tác giả Dale Carnegie, cảm ơn bài học diệt ưu tư và phiền muộn mà ông đã biên soạn, sẽ là một giáo trình không bao giờ xưa cũ trong tất cả các bài giảng về con người trong cuộc sống này, cảm ơn dịch giả Nguyễn Hiến Lê, người đã cố công chỉnh sửa, biên dịch một quyển sách hay và cực kỳ có ý nghĩa này để nó có thể đến được tay độc giả Việt Nam. Một lần nữa, xin cảm ơn tất cả, tác giả Dale Carnegie và dịch giả Nguyễn Hiến Lê, chính hai người chứ không ai khác đã tặng cho cuộc sống này một món quà “học làm người” thật sự có ý nghĩa biết bao./.
Đặng Ngọc Thanh Vân
Sưu tầm từ: www.sachhay.com
HẠNH PHÚC LÀ GÌ?
Tôi thường tự hỏi: “Hạnh phúc là gì” và cố công đi tìm cho mình một lời giải đáp. “Hạnh phúc là phải biết cho đi chứ không phải nắm giữ thật chặt”, “Hạnh phúc là được yêu thương”, “Happiness is a journey, not just a destination”, “Hạnh phúc là một hành trình chứ không phải chỉ là đích đến” …đã có rất nhiều câu trả lời cho vấn đề tôi luôn trăn trở nhưng tôi vẫn chưa tìm được một lời giải đáp của riêng tôi, cho chính bản thân tôi. Vậy mà, trong một khoảnh khắc không ngờ đến, phải nói rằng điều kì diệu đã đến, tôi đã “phát hiện” được ý nghĩa của hai từ “Hạnh phúc”. Vào một ngày cuối tháng 3, trong một tâm trạng chán chường và tuyệt vọng, tôi đến nhà sách Thăng Long trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh để tìm mua vài cuốn sách. Tình cờ dừng chân ở quầy sách Văn Hóa Nghệ Thuật, cầm một cuốn sách bâng quơ đọc vội vài trang, tôi bị cuốn hút ngay vào những trang viết, những lời văn chứa đựng bao ý nghĩa nhân văn sâu sắc và tinh tế nhưng rất đỗi chân thật, đời thường. Say sưa đọc. Từng dòng từng chữ. Và rồi chính tôi cũng phải ngỡ ngàng trước những thay đổi trong suy nghĩ, tư tưởng và hành động của mình theo chiều hướng lạc quan từ ngày ấy. Giờ đây, với tôi, hạnh phúc thật đơn giản “hạnh phúc là đã bắt gặp, được đọc và nghiền ngẫm quyển sách ấy, quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi “Quẳng gánh lo đi mà vui sống” của nhà văn Dale Carnegie, dịch giả Nguyễn Hiến Lê”.
Bản thân tôi được sinh ra trong một gia đình tương đối khá giả, lại là con út, anh chị đều đã có gia đình và công việc ổn định, tôi hoàn toàn không phải lo lắng về vấn đề tài chính, chỉ cần chuyên tâm vào việc học, ra trường và có một việc làm tự lo cho bản thân là tốt. Thi vào Đại Học Kinh Tế, chuyên ngành Kế Toán – Kiểm Toán, 4 năm chuyên cần học tập đã giúp tôi ra trường với mảnh bằng loại khá. Tôi tự nộp đơn xin việc và được nhận vào làm cho một công ty liên doanh của Hàn Quốc. Môi trường mới đầy năng động và nhiều áp lực, những mối quan hệ với đồng nghiệp, những va chạm với cuộc sống, con người… hoàn toàn lạ lẫm với tôi, những điều mà tôi không được dạy khi còn ở ghế nhà trường. Những ngày đầu làm việc với nhiều bỡ ngỡ, tôi được phân công đảm nhiệm công việc kế toán thanh toán các chi phí công tác cho nhân viên và cho các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông cho Công ty với hơn 300 nhà cung cấp. Công việc này đòi hỏi người kế toán phải biết cách sắp xếp, xử lý, giải quyết công việc một cách khoa học theo trình tự thời gian, và theo từng mức độ quan trọng. Bản thân là một người cầu toàn, khi còn đi học, tôi luôn được thầy cô, gia đình, và bạn bè đánh giá cao về năng lực học tập, tôi luôn cố gắng hết sức để hoàn thiện mình sớm nhanh chóng trở thành một người thành đạt, có vị trí xã hội như bao người mà tôi ngưỡng mộ. Chính vì điều đó, tôi luôn muốn hoàn thành nhanh và sớm các công việc được giao hơn các đồng nghiệp khác, với mong muốn làm ngắn lại con đường đi đến thành công. Ban đầu, mọi việc diễn ra khá thuận lợi bởi lẽ công việc còn nhẹ, về sau khi được chính thức bàn giao từ người kế toán cũ, những khó khăn của tôi bắt đầu từ đó. Tự đặt rào cản về thời gian cho mình, phải hoàn thành nhiều công việc cùng một lúc và trước tiến độ, tôi nghĩ rằng như thế năng lực của mình sẽ được nhìn nhận và đánh giá cao, việc ngày hôm nay chưa xong, đã nghĩ đến ngày mai mình phải hoàn tất việc gì. Chính suy nghĩ ấy đã khiến tôi lúc nào cũng bị áp lực về thời gian và dẫn đến những lo lắng, căng thẳng bắt đầu hình thành và cứ thế ngày một nhiều lên, dẫn đến hiệu quả xử lý vấn đề giảm đi một cách rõ rệt. Còn công việc với tôi giờ đây cảm tưởng cứ như những đợt sóng ào ạt dồn đẩy khiến tôi ngày càng chông chênh giữa biển, nào là thanh toán cho khách hàng đúng hạn nếu không họ sẽ ngưng dịch vụ, nhân viên phải thanh toán sớm để họ có tiền đi công tác nếu không sẽ bị ảnh hưởng đến Công ty, phải làm sổ, báo cáo nộp cho Sếp …, thay vì bình tĩnh tìm phân tích nguyên nhân rồi kiếm một lối thoát, một hướng mở cho vấn đề mình đang gặp phải, tôi lại ra sức vùng vẫy, với hi vọng tìm thấy một cái phao. Từ đó, một ngày làm việc của tôi cũng bắt đầu từ 8h sáng, và kết thúc đến 8h, 9h tối, chưa xong thì mang về nhà làm, với mong muốn “hết việc chứ không hết giờ”. Nhưng rồi việc thì không bao giờ hết còn tôi thì chẳng còn thời gian dành cho bản thân và gia đình. Các đồng nghiệp bắt đầu chú ý đến tôi với ánh mắt ái ngại khi tôi ngày một hốc hác, tiều tụy, xanh xao, sếp cũng có ý kiến về hiệu quả làm việc ngày một giảm sút của tôi và lần đầu tiên khiển trách tôi từ lúc bắt đầu làm việc đến giờ. Tôi đâm ra hoang mang và nghi ngờ năng lực của chính mình, phải chăng sự thiếu kinh nghiệm, cách làm việc “có vấn đề” đã gây ra hậu quả tôi nghĩ là quá “tai hại và nghiêm trọng” như thế. Rồi tôi tự đổ lỗi cho bản thân, nghĩ rằng mình là đồ bỏ đi, có bấy nhiêu việc mà làm không xong, còn bị Sếp phê bình, đồng nghiệp khiển trách. Bao suy nghĩ tiêu cực về bản thân cứ như những gam màu tối cứ bị vẽ ra trong đầu tôi, tôi ngày càng sống khép mình, chui vào vỏ ốc, lủi thủi làm việc, làm việc và làm việc, mong chuộc lại cái thiếu sót mà tôi cho là ảnh hưởng nghiêm trọng đến Công ty. Đêm về không khi nào tôi có một giấc ngủ yên giấc, cứ canh cánh bên lòng một nỗi lo sợ về tương lai, không muốn biết đến ngày mai với bộn bề công việc đầy áp lực và căng thẳng. Tôi đổ bệnh và phải nghỉ phép 1 tuần.
Đó là hình ảnh tôi của một tháng về trước đấy các bạn ạ. Tôi giờ đây đã hoàn toàn thay đổi, thay đổi từ khi đọc cuốn sách “Quẳng gánh lo đi mà vui sống” của nhà văn Dale Carnegie, dịch giả Nguyễn Hiến Lê. Có lẽ phải đến khi cuộc thi viết về sách này được phổ biến, tôi mới định hình được điều kì diệu mà quyển sách này đã mang đến, đó chính là làm thay đổi cuộc đời một con người, như điều mà nhà văn Dale Carnegie, dịch giả Nguyễn Hiến Lê tâm niệm như thế khi viết và dịch quyển sách này. “Nếu đời người quả là bể thảm thì cuốn sách này là ngọn gió thần đưa thuyền ta đến cõi Niết bàn, một cõi Niết bàn ở ngay trần thế. Chúng tôi xin trân trọng tặng nó cho hết thảy những bạn đương bị con sâu ưu tư làm cho khổ sở trằn trọc canh khuya, tan nát cõi lòng. Ngay từ những chương đầu, bạn sẽ thấy tư tưởng sầu thảm của bạn tiêu tan như sương mù gặp nắng xuân và bạn sẽ mỉm cười nhận rằng đời quả là đáng sống.” (đầu đề của sách) Xuất thân từ một nhà giáo và là một nhà văn, Dale Carnegie nhận thấy rằng phải chỉ cho học sinh của ông – hầu hết là những người có địa vị quan trọng trong đủ các ngành hoạt động xã hội – cách thắng ưu tư và phiền muộn. Ông bèn tìm trong thư viện lớn nhất Nữu Ước (Mỹ) thời bấy giờ hết thảy những sách bàn về vấn đề ấy và ông chỉ thấy vỏn vẹn có 25 cuốn, còn sách nghiên cứu về … loài rùa thì có đến 190! Không thấy cuốn nào là đầy đủ, khả dĩ dùng để dạy học được, ông đành bỏ ra bảy năm để nghiên cứu hết các triết gia cổ, kim, đông, tây, đọc hàng trăm tiểu sử, từ tiểu sử của Khổng Tử đến đời tư của Churchill, rồi lại phỏng vấn hàng chục các danh nhân đương thời và hàng trăm đồng bào của ông trong hạng trung lưu. Nhờ vậy, sách của ông có đặc điểm là đầy những chuyện thiệt mà bất kì ai đọc cũng bắt gặp hình ảnh của mình lẩn khuất trong từng trang viết. Và cùng với lối viết văn chân thật, hóm hỉnh, có chỗ điệp ý, có đoạn ý tứ hơi rời rạt, nhưng rất tự nhiên, “khiến ta đọc lên tưởng tượng như có ông ngồi bên cạnh, ngó ta bằng cặp mắt sâu sắc, mỉm cười một cách hóm hỉnh, mà giảng giải cho ta, nói chuyện với ta vậy”(trang 9) đã khiến cho những thông điệp mà ông muốn chuyển tải có thể đi nhanh, đi sâu vào lòng người đến vậy.
Quyển sách chia làm 8 phần, mỗi phần chia làm nhiều chương nhỏ, bao gồm:
Phần thứ nhất: Những phương thức căn bản để diệt lo.
1. Đắc nhất nhật quá nhất nhật:
2. Một cách thần diệu để giải quyết các vấn đề rắc rối:
3. Giết ta bằng cái ưu sầu:
Phần thứ hai: Những thuật căn bản để phân tích những vấn đề rắc rối
1. Làm sao phân tích và giải quyết các vấn đề rắc rối.
2. Làm sao trừ được 50% nỗi lo lắng về công việc làm ăn của chúng ta.
Phần thứ ba: Diệt tật ưu phiền đi đừng để nó diệt ta.
1. Khuyên ai chớ có ngồi rồi.
2. Đời người ngắn lắm, ai ơi.
3. Một định lệ diệt được nhiều nỗi lo lắng.
4. Đã không tránh được thì nhận đi.
5. “Tốp” lo lại.
6. Đừng mất công cưa vụn mạt cưa.
Phần thứ tư: Bảy cách luyện tinh thần để được thảnh thơi và sung sướng.
1. Một câu đủ thay đổi cuộc đời bạn.
2. Hiểm thù rất tai hại và bắt ta trả một cái giá rất đắt.
3. Nếu bạn làm đúng theo đây thì không bao giờ bạn còn buồn vì sự bạc bẽo của người đời.
4. Bạn có chịu đổi cái bạn có để lấy một triệu mỹ kim không?
5. Ta là ai?
6. Định mệnh chỉ cho ta một trái chanh hãy làm thành một ly nước chanh ngon ngọt.
7. Làm sao trị được bệnh u uất trong 2 tuần?
Phần thứ năm: Hoàng kim quy tắc để thắng ưu tư.
1. Song thân đã thắng ưu tư bằng cách nào?
2. Không ai đá đồ chó chết cả?
3. Hãy gác những lời chỉ trích ra ngoài tai.
4. Những sai lầm của tôi.
Phần thứ sáu: Sáu cách tránh mệt và ưu tư để bảo toàn nghị lực và can đảm.
1. Ảnh hưởng tai hại của sự mệt mỏi.
2. Tại sao ta mệt và làm sao cho hết mệt?
3. Các bà nội trợ hãy tránh mệt mỏi để được trẻ mãi.
4. Bốn tập quán giúp bạn khỏi mệt và khỏi ưu phiền khi làm việc.
5. Làm sao diệt nỗi buồn chán làm ta mệt nhọc, ưu tư và uất hận.
6. Bạn không ngủ được ư? Đừng khổ trí vì vậy!
Phần thứ bảy: Lựa nghề cách nào để thành công và mãn nguyện.
1. Một quyết định quan trọng nhất trong đời bạn.
Phần thứ tám: Làm sao bớt lo về tài chính.
1. Bảy chục phần trăm nỗi lo của ta.
Các bạn có biết rằng, điều đầu tiên mà tôi đã làm sau khi đọc quyển sách này là gì không? Tôi hít một hơi thật sâu, lấy ngay một tờ giấy trắng và ghi lại ba câu hỏi:
1. Nỗi khó khăn của tôi là gì? Hậu quả lớn nhất mà tôi gặp phải là gì?
2. Nguyên nhân phát sinh từ đâu?
3. Có cách nào giải quyết được? Giải pháp nào hơn cả?
“Chỉ một việc chép sự kiện lên giấy và đặt vấn đề một cách rõ ràng cũng đã giúp ta đi được một quãng đường dài tới một sự quyết định hợp lý rồi. Đúng như Charles Keteling đã nói: "Khéo đặt vấn đề là đã giải quyết được một nửa". Trước kia tôi thường trả lời miệng mà không chép lên giấy, nhưng từ lâu tôi bỏ lối ấy vì nhận thấy rằng chép những câu hỏi và trả lời lên giấy làm cho óc tôi sáng suốt hơn, bình tĩnh để quyết định. Nếu không thì có lẽ tôi đã vùng vẫy, do dự để rồi đâm quàng đấm xiên dưới xô đẩy của tình thế… Chính sự không có lấy một mục đích nhất định, sự chạy loanh quanh hoài, như điên khùng nó sinh ra bệnh thần kinh suy nhược và biến đổi đời sống của ta thành một cảnh địa ngục” (trang 68) Một việc tưởng chừng đơn giản mà bấy lâu nay tôi chưa bao giờ nghĩ đến. Tôi bắt đầu ghi lại tất cả.
1. Nỗi khó khăn của tôi ư? Hậu quả lớn nhất mà tôi gặp phải là gì?
- Không kham nổi công việc ngày một nhiều, không hoàn thành công việc đúng thời hạn, khách hàng phiền hà.
- Lo sợ sếp khiển trách và người khác đánh giá sai về mình.
- Mệt mỏi bế tắc trong công việc.
Tôi nhận thấy nỗi khó khăn, ưu tư về công việc là chi phối tất cả. Không hoàn thành công việc đúng thời hạn, không ai bỏ tù hoặc giết tôi do thanh toán trễ hạn cho nhà cung cấp một vài ngày hay làm ảnh hưởng đến công việc của người khác. Điều đó thì chắc chắn rồi. Có lẽ tôi sẽ sa thải do năng lực làm việc yếu kém. Tôi sẽ có thời gian ở nhà nghỉ ngơi. Với số tiền dành dụm được sau một khoảng thời gian làm việc ở đây, tôi có thể trang trải các khoản chi phí trong thời gian tìm việc mới nếu chịu khó tiết kiệm và tránh chi dùng cho các khoản không cần thiết. Vả lại, tôi còn trẻ, tốt nghiệp loại khá, có bằng anh văn, vi tính cùng gần một năm kinh nghiệm, tôi có thể tìm một công việc khác cho mình như những ngày đầu mới tốt nghiệp cơ mà. Tình huống xấu nhất nếu chẳng may vì cái công việc đầu tiên bị sa thải này mà không được được nhận làm đúng nghề thì tôi vẫn có thể làm được một công việc trái nghề khác với mức lương thấp hơn. Tôi còn hai tay, hai chân cùng khối óc còn hoạt động, vẫn còn hạnh phúc hơn bao nhiêu người tật nguyền cơ nhỡ khác cơ mà, sợ gì mà chẳng kiếm được việc làm. Chẳng sao cả! “Sau khi đã nghĩ đến những kết quả tai hại nhất có thể xảy đến, tôi nhất quyết đành lòng nhận nó, nếu cần” (trang 31) “Vì sự lo lắng có cái kết quả khốc hại là làm cho ta mất khả năng tập trung tư tưởng. Khi ta lo, óc ta luôn luôn chuyển từ ý này qua ý khác, và cố nhiên ta mất hẳn năng lực quyết định. Trái lại khi chúng ta can đảm nhìn thẳng vào những kết quả khốc hại và đành lòng chịu nhận nó, thì lập tức ta bỏ ngay được hết những nỗi lo lắng tưởng tượng để tự đặt ta vào một tình trạng khách quan có thể giúp ta tập trung hết tư tưởng vào vấn đề mà ta đang giải quyết.” (trang 32) Lúc này, tôi nhận thấy một điều rất quan trọng, tôi tự khắc tìm lại sự bình tĩnh đã mất trong những ngày trước, đầu óc tôi bỗng chốc bình yên và thảnh thơi đến lạ. Bình thường, chúng ta lại cứ hay“quay cuồng lo lắng làm hại đời mình, không chịu nhận sự chẳng may nhất, không ráng chịu cải thiện tình thế, không vớt vát những vật còn chưa chìm trong khi thuyền đắm … đâm ra "gây lộn một cách chua chát và kịch liệt với số phận" khiến cho đời phải tăng thêm số người mắc bệnh chán đời.” (trang 34) Chấp nhận đối diện với sự chẳng may nhất, đã giúp tôi mở được một gút thắt quan trọng của vấn đề mà tôi đang gặp phải chỉ sau khi ghi lại tất cả những khó khăn của bản thân ra giấy và bắt đầu phân tích từng nguyên nhân.
2. Nguyên nhân cho những khó khăn mà tôi gặp phải?
Công việc quá nhiều, mà công việc cụ thể của tôi là gì? Là thanh toán cho nhà cung cấp theo từng hợp đồng và thanh toán cho nhân viên. Nhưng các đối tượng này có cần thanh toán cùng một lúc cho họ không? Xếp theo thứ tự ưu tiên, thì ai cần thanh toán trước? Là nhà cung cấp. Các nhà cung cấp này có cần thanh toán đồng thời trong một ngày cho họ không? Không, vì mỗi hợp đồng có một hạn mức và thời hạn thanh toán khác nhau, việc làm sổ, báo cáo cũng chỉ tập trung vào một số ngày cuối tháng. Vậy tại sao tôi luôn muốn hoàn thành song song nhiều công việc cùng một lúc? Làm như thế có mang lại kết quả gì không? Không! Chẳng có việc nào được hoàn thành một cách trọn vẹn trong cái thời hạn mà tôi tự định ra. Tác giả đã so sánh ví von cuộc đời mỗi con người như một cái đồng hồ cát “phần trên đồng hồ đó có đựng hàng ngàn hột cát. Và những hột cát ấy, đều lần lần liên tiếp nhau, chui qua cái cổ nhỏ giữa để rớt xuống phần dưới. Không có cách gì cho nhiều hạt cát chui cùng một lúc được, trừ phi là đập đồng hồ ra … Buổi sáng, thức dậy, ta có hàng trăm công việc phải làm trong một ngày. Nhưng nếu chúng ta không làm từng việc một, chậm chạp, đều đều như những hột cát chui qua cái cổ đồng hồ kia thì chắc chắn là cơ thể và tinh thần ta hư hại mất” (trang 20) Tham lam quá chăng, khi muốn hoàn thành song song nhiều công việc cũng như muốn nhiều thật nhiều hạt cát rơi nhanh xuống đáy đồng hồ cát cùng một lúc, rốt cuộc do quá nhiều nên chúng đã bị kẹt lại ở cổ bình, chẳng thể nào rơi xuống được nữa, dù chỉ là một hạt. “Tại sao chúng ta lại điên như vậy? Điên một cách thê thảm như vậy?” Chính nhà văn cũng phải bật thốt điều đó và dẫn ra một sai lầm mà tôi và gần như tất cả chúng ta mảy may đều có thể mảy may mắc phải. “Lạ lùng thay cái chuỗi đời của ta. Con nít thì nói: "Ước gì tôi lớn thêm được vài tuổi nữa". Nhưng khi lớn vài tuổi rồi thì sao? Thì lại nói: "Ước gì tôi tới tuổi trưởng thành". Và khi tới tuổi trưởng thành lại nói: "Ước gì tôi lập gia đình rồi ở riêng". Nhưng khi thành gia rồi thì làm sao nữa? Thì lời ước lại đổi làm: "Ước gì ta già được nghỉ ngơi". Và khi được nghỉ ngơi rồi thì lại thương tiếc quảng đời đã qua, và thấy như có cơn gió lạnh thổi qua quãng đời đó. Lúc ấy đã gần xuống lỗ rồi, còn hưởng được gì nữa. Khi ta biết được rằng đời sống ở trong hiện tại, ở trong từng ngày một, thì đã trễ quá rồi mà". (trang 24).
Trong cuộc sống này, mỗi một chúng ta đều đi trên một con đường của riêng mình hầu như không có bảng hướng dẫn, vô tình khi đến một khúc quanh, nghĩ rằng mình đã rẽ đúng hướng nhưng rồi chính cái lối suy nghĩ bó hẹp, đầy tiêu cực lại tự đẩy mình đến mé vực thẳm lúc nào không biết. Đọc sách, tôi nghiệm ra nhiều điều, nghiệm ra cái khó khăn mà mình gặp phải cũng như vô vàn những vấn đề thường gặp ở tất cả những con người trẻ tuổi khi bước đầu va chạm với cuộc sống khi mới tốt nghiệp ra trường. Trăn trở, suy tư rồi học hỏi kinh nghiệm của những người đi trước, là điều nên làm, thì tôi lại tự tạo ra “bi kịch tinh thần” cho chính mình. Và chính căn bệnh tinh thần này cũng là nguyên nhân chính cho chứng bệnh suy nhược tinh thân của tôi như bác sĩ đã chẩn đoán, tâm trí lúc nào cũng bất an cũng như nhiều chứng bệnh khác mà tác giả đã dẫn ra trong sách như đau bao tử, thần kinh thác loạn, chứng sưng khớp xương, đau răng….Thật bất ngờ nhưng suy nghĩ một cách thấu đáo đây quả là một điều chính xác. “Một thủ đoạn mà quân phiệt tàn bạo của Trung Quốc dùng để hành hạ một tội nhân nào, họ trói kẻ bất hạnh rồi đặt dưới một thùng nước cứ đều đều nhỏ giọt... từ giọt... từ giọt... không ngừng...ngày và đ êm trên đầu y. Sau cùng tội nhân thấy khổ sở như búa đập vào đầu và hoá điên. Phương pháp đó được Y-Pha-nho dùng trong những buồng tra tấn và Hitler dùng trong các trại giam. Ưu tư nào khác những giọt kia? Nó đập, đập, đập, không ngừng vào thần kinh ta, đủ sức làm cho ta điên và tự tử được.” (trang 53) Chính ta “tự giết ta bằng cái ưu sầu” chứ không ai khác (trang 41).
Lần giở từng trang sách, tôi như khám phá thêm một chân trời mới cho mình, “Đời người ngắn lắm ai ơi” (trang 97) . Bao trở ngại trong học tập tôi đã vượt qua được với thành tích cao, sao giờ đây lại bị đè bẹp bởi sự bế tắc, tuyệt vọng, bởi“những lo lắng lặt vặt, mà thắng nó chỉ cần xét chúng theo một phương diện mới mẻ” (trang 102) tôi sẽ nhanh chóng tìm lại sự bình yên trong tâm hồn mình. Bị góp ý về cách thức làm việc, nếu không đứng ở cương vị một người đã trưởng thành, đi làm nhiều năm như những đồng nghiệp khác để tiếp thu mà dưới góc độ một sinh viên mới ra trường, có năng lực, tuy kinh nghiệm còn non, đôi khi vụng về nhưng có tinh thần học hỏi, cầu tiến để đón nhận và ngày càng hoàn thiện mình như vậy có nhẹ nhàng hơn cho bản thân hay không? So sánh rồi “bắt chước người thì không bao giờ đi xa được” (trang 209) Ngay chính tác giả cũng đã tự nhủ mình rằng “Mày phải là thằng cha Dale Carnegie với tất cả những lỗi lầm và kém cỏi của nó. Mày không thể là người nào khác được. Chẳng có ai là hoàn hảo cả” (trang 213) Vậy cứ dằng vặt bản thân bởi những lỗi lầm đã qua liệu có ích gì, có khiến thời gian quay trở lại để tôi sửa sai chăng? Không, vậy thôi thì hãy “Quên nó đi” (trang 129) dùng thời gian hữu ích để kiến thiết tương lai và không nghĩ đến quá khứ nữa có hay hơn không? "Điều cần thiết ở đời không phải là biết lợi dụng những thắng lợi. Kẻ ngu nào cũng biết như thế. Nhưng biết lợi dụng những thất thế mới là điều cần thiết. Muốn được vậy, phải thông minh và chính cái thiên tư đó phân biệt người khôn với kẻ ngốc” (trang 222) Một điều cực kì đúng đắn.
Và việc nhân viên bị phê bình, trường hợp của tôi có phải là duy nhất, bao nhiêu phần trăm sẽ bị cho thôi việc ở lần đầu tiên bị khiển trách như tôi. Con số đó là rất thấp, thậm chí bằng 0, ai đi làm mà chẳng một lần bị sai sót, nếu ai làm sai bị khiển trách rồi cho thôi việc thì chắc hẳn sẽ chẳng còn ai muốn đi làm nữa, sẽ chẳng còn khái niệm người làm công ăn lương nữa đâu. Vậy lo lắng, ưu tư rồi đay nghiến với chính mình mãi để làm gì. “Bạn và tôi đều có thể giải được chín phần những âu sầu chúng ta ngay bây giờ, nếu chúng ta chịu quên ưu tư trong một lúc, vừa đủ để suy nghĩ xem, theo luật trung bình, những lo lắng của ta có lý hay không?” (trang 108).
Rồi vô vàn những khó khăn mà tôi tưởng chừng đã gặp phải trong công việc vừa qua, chỉ cần “xét chúng theo một phương diện mới mẻ” (trang 102) tôi đã có thể vượt qua nó một cách dễ dàng “… hoàn cảnh tự nó không thể làm cho ta sung sướng hay đau khổ. Chính cái cách ta phản động lại với nó làm cho ta khổ hay vui” (trang 120) Ra sức dùng vũ khí thời gian để chiến đấu với công việc từng ngày, quần quật làm từ sáng đến tối rồi cứ mãi mệt mỏi, bế tắc sau mỗi trận chiến để làm gì, sẽ linh hoạt hơn chăng nếu đối xử với công việc một cách thân thiện, hòa nhã rồi từ từ điều khiển nó một cách bình tĩnh và có khoa học thì dễ dàng chế ngự được nó hơn. Nhà văn đã thật tinh tế và sâu sắc khi dùng hình ảnh cái vỏ xe để liên tưởng đến thái độ của ta khi tiếp cận với công việc cũng như cuộc sống. “Biết có bạn tại sao những vỏ xe hơn lăn trên đường mà chịu được đủ cái tội tình: nào cọ vào đường, nào để lên đá nhọn không? Mới đ ầu các nhà chế tạo những vỏ xe cứng rắn. Nhưng chẳng bao lâu vỏ xe tan tành ra từng mảnh. Rồi họ mới chế ra những vỏ xe mềm hơn để làm cho sự đụng chạm trên đường dịu, nhẹ đi và những vỏ này "chịu đựng" được. Trên đường đời khấp khểnh, bạn và tôi nếu ta học cách làm cho những sự đụng chạm dịu bớt đi, thì cuột hành trình của ta cũng dài hơn và êm đềm, sung sướng. Nếu không theo cách ấy mà cứ chống lại với những sự khó khăn trong đời, chúng ta sẽ ra sao? Nếu không chịu "mềm mại như cây liễu" mà cứ nhất định "cứng cỏi như cây tùng" chúng ta sẽ ra sao? Dễ biết lắm. Chúng ta sẽ gây ra những xung đột bất tận trong thâm tâm ta, chúng ta sẽ lo lắng, khổ sở, cáu kỉnh và bị bệnh thần kinh.” (trang 127).
Những suy nghĩ của tôi được ghi dầy đặc lên trang giấy, mỗi khi ghi lại từng câu trả, tôi như cảm thấy gánh nặng trong lòng dường như được san sẻ dần theo từng trang viết. Việc “vạch rõ sự kiện, phân tích sự kiện” do thu thập được một cách "vô tư khách quan", “ làm như thu thập nó không phải cho tôi mà cho một người khác. Cách đó giúp tôi nhận xét một cách lạnh lùng, khách quan và diệt được hết những cảm xúc…Nói cách khác là tôi ráng thu thập đủ những sự kiện chống lại tôi, trái với ý muốn của tôi” (trang 63) rồi bắt đầu phân tích chúng từ từ, điều mà tôi học được sách và áp dụng vào thực tế bản thân, đã giúp tôi tìm thấy bao hi vọng cho cuộc sống còn quá nhiều điều tươi đẹp mà tôi đã đánh mất trong một khoảng thời gian khá dài.
Từng câu hỏi rồi câu trả lời được ghi rõ ràng từ ban đầu đến giờ và cuối cùng chốt lại ở câu “Phải thay đổi!” Nhưng thay đổi bằng cách nào? Thế là tôi bắt tay ngay vào giải quyết câu hỏi thứ ba:
3. Có cách nào giải quyết được? Giải pháp nào hơn cả?
Và tiến hành cải thiện ngay “cái không may nhất” nhất của mình. “Một khi đã quyết định sau khi xem xét kỹ lưỡng các sự kiện rồi, thì hành động ngay đi. Đừng đương hành động mà ngừng để xem xét lại nữa. Đừng do dự, lo lắng hoặc đi ngược trở lại. Phi tự tin. Lòng tự ngờ vực sẽ tạo ra nhiều nỗi ngờ vực khác. Đừng quay lại ngó về phía sau…” (trang 69) Việc đầu tiên tôi làm sau khi gấp quyển sách này lại là lấy một cái gương soi, nhìn vào đấy và cười. Tôi học theo gương cô Olga K. Jarvey ở Coeur d Alène (trang 55) mà tác giả đã có cơ may được tiếp xúc và trò chuyện. Là một người phụ nữ bị chứng ung thư hủy hoại về thể chất và tinh thần hơn 8 năm trời. Những y sĩ tài giỏi nhất trong dưỡng đường mà cô đang điều trị đều nói rằng cô sẽ chết. “Trong cơn thất vọng tôi dùng điện thoại kêu vị bác sĩ đương chữa cho tôi đến để mà rên la, mà kể lể nỗi thất vọng đang chiếm cứ lòng tôi. Song bác sĩ nóng nảy ngắt lời ngay: "Cái gì vậy, cô Olga K Jarvey?" Phải can đảm lên chớ! Nếu cứ la hét như vậy thì mau chết lắm. Bệnh của cô rất nguy hiểm thiệt đấy. Nhưng phải can đảm chống với nó... Đừng ưu phiền nữa mà kiếm việc gì làm cho khuây khoả đi.” (trang 55) "Tôi không điên tới mức tin rằng chỉ mỉm cười thôi mà hết được bệnh, song tôi quyết tin rằng tinh thần khoan khoái giúp cơ thể thắng được bệnh. Dù sao đi nữa lần đó tôi đã tìm thấy một phép trong những phép mầu nhiệm để trị bệnh ung thư. Mấy năm gần đây, tôi mạnh khỏe khác thường chính là nhờ những lời nhắc nhở của Bác sĩ Mc. Caffery. "Hãy can đảm chống đối với bệnh; đừng ưu phiền nữa, làm việc gì cho khuây khoả đi!" (trang 56) Quả thật các bạn ạ, chính cách đối mặt với khó khăn ngay từ ban đầu có khả năng quyết định tất cả. Tác giả đã dẫn lời William James, nhà tâm lý thực hành uyên thâm nhất thế giới rằng “không thể chỉ dùng ý chí để cảm xúc mà cảm xúc thay đổi ngay được, nhưng chúng ta có thể thay đổi những hành động và một khi hành động thay đổi thì tự nhiên tư tưởng cũng đổi thay ngay. Ông giảng thêm: "Như vậy, nếu mất sự vui vẻ mà muốn chuộc lại thì cách chắc chắn nhất có thể làm được là tỏ ra một thái độ vui vẻ, và hành động, nói năng như là sự vui vẻ đã tới rồi". Cái thuật giản dị đó thành công chăng? Thành công thần diệu! Xin bạn thử đi. Thử hãy mở miệng ra cười lớn hãy hồn nhiên vui vẻ, hãy ưỡn ngực hít một hơn dài rồi ca lên một khúc, nếu không ca được thì huýt sáo, nếu không huýt, nếu không ca được thì huýt sáo được thì ngâm nga. Bạn sẽ thấy liền- như William James nói- rằng tinh thần không thể nào buồn ủ rũ khi hành động tỏ một nỗi vui chói lọi.” (trang 165) Còn tôi cảm thấy nụ cười khiến tôi cảm thấy phấn chấn hơn, biết là khó khăn đấy nhưng tôi tin mình cũng sẽ vượt qua giai đoạn đen tối này. “Một chân lý căn bản khả dĩ thay đổi nhiệm mầu cuộc sống của ta được” (trang 165).
Tiếp đến, tôi lấy ngay một tờ giấy trắng viết danh sách những công việc còn tồn đọng cần phải giải quyết theo trình tự thời gian và mức độ quan trọng, và dán lên bàn làm việc của mình đầu giờ mỗi ngày. Phải "chia đời sống, công việc ra từng ngăn, cách biệt hẳn nhau, mỗi ngăn một ngày" (trang 15) là “tập quán đầu tiên” tôi học được “giúp khỏi mệt và khỏi ưu phiền khi làm việc”, khi nghiền ngẫm quyển sách này. Nếu cứ mãi để các toa tàu ăn thông với nhau thì không sớm thì muốn, khi gặp một sự cố nhỏ, con thuyền cuộc đời tôi sớm muộn cũng sẽ chìm, tôi sẽ lâm vào cảnh đường cùng không lối thoát một lần nữa. “Để cho gánh nặng của ngày mai đ è lên vào gánh nặng hôm qua và hôm nay, kẻ mạnh nhất cũng phải quỵ.” (trang 16) Vì thế “Những công việc ở ngày trước mặt ta phải coi là quan trọng nhất, và đừng bận tâm tới những công việc còn mờ mờ từ xa" (trang 15). Thứ hai là “Đừng để trên bàn một thứ giấy tờ gì hết, trừ những giấy tờ liên quan tới vấn đề bạn đương xét” (trang 324) “Charles Evans Hughes, trước kia làm Chánh án Toàn án tối cao Mỹ quốc nói: "Người ta không chết vì làm việc quá nhiều, mà người ta chế vì hoảng hốt và lo lắng bởi việc nhiều. Phải, lãng phí năng lực và lo lắng, vì sợ không bao giờ làm xong công việc của mình” (trang 327) Thế là tôi bắt tay ngay vào thực hiện cái phương pháp giản dị này, sắp xếp lại chứng từ, hóa đơn thanh toán, hợp đồng theo một trật tự nhất định, cất hết vào trong ngăn kéo và chỉ để lại chứng từ nào gấp cần phải thanh toán sớm trên bàn mà thôi, điều này đã làm cho tôi không còn cảm thấy “ngộp thở” như trước nữa, không còn khổ sở bởi suy nghĩ hàng triệu việc phải làm mà chưa có thì giờ làm, hàng chuỗi công việc dài vô tận phải làm ngay, hàng đống công việc phải hoàn tất nội trong ngày hôm nay. Tôi không còn đối diện với áp lực về thời gian nữa, từ từ giải quyết từng công việc một, một cách đều đặn và cẩn thận như những hạt cát trong chiếc đồng hồ cát vậy. Bên cạnh đó, dù quỹ thời gian có thật sự ít ỏi bao nhiêu, tôi cũng dành ra những khoảng trống để nghỉ ngơi, chăm chút bản thân cho bản thân và lo lắng cho gia đình, gặp gỡ bạn bè. “Mệt mỏi sẽ gây ra những ưu phiền, hay nói cho đúng, ít ra cũng làm bạn mất mọi lợi khí để chống lại những nỗi buồn lo. Bất cứ một sinh viên y khoa nào cũng có thể cho bạn biết rằng sự mệt mỏi sẽ giảm sức kháng cự của thân thể trước sự thay đổi của thời tiết và trước một số bệnh khác nữa. Bác sĩ về khoa thần kinh nào cũng phải công nhận rằng sự mệt mỏi sẽ giảm sức chịu đựng của bạn khi bị xúc động, sợ hãi hay ưu tư. Vậy ta có thể kết luận: ngăn ngừa mệt mỏi tức là ngăn ngừa ưu phiền. Muốn tránh sự mệt mỏi và những nỗi ưu phiền, ta phải biết tĩnh dưỡng ngay khi thấy mình sắp mệt.” (trang 302) đây là bài học thứ ba mà “giáo sư dinh dưỡng” Dale Carnegie đã dạy cho tôi đấy các bạn ạ. Đêm về tôi đã có lại những giấc ngủ tròn đầy, không còn giật mình thức giấc vì bất kì một cơn ác mộng nào như trước nữa. Và sáng ra, tự tin, phấn chấn hơn mà “cảm ơn một sớm mai thức dậy, ta thêm một ngày nữa để yêu thương”, minh mẫn hơn, sáng suốt hơn để bắt đầu giải quyết mọi công việc.
Cứ thế, tôi áp dụng tất cả những gì mà mình đã được đọc và học từ sách vào trong chính thực tế công việc mà tôi đang làm, sau một tuần, hiệu quả mang lại thật bất ngờ. Tất cả công việc còn tồn đọng đều đã được giải quyết dứt điểm, tôi như tìm lại được chính mình, tìm lại sự hứng khởi trong công việc như những ngày đầu mới bước chân vào Công ty cùng với tình yêu cuộc sống mà bấy lâu bị cái ưu tư phiền muộn giấu ở một nơi nào đó tưởng chừng khó tìm lại được.
Hành trình thay đổi cuộc đời tôi mà một quyển sách đã làm được là như thế đấy các bạn ạ. Tôi tự nhủ thầm mình thật may mắn, may mắn trong chính cái không may, vì nếu không gặp một tình huống khó khăn vừa qua, tôi đã không có cơ hội đọc và nghiền ngẫm quyển sách “Quẳng gánh lo đi mà vui sống” để rồi tìm ra một nguồn ánh sáng diệu kì soi rọi những bước chân trên đường lập nghiệp và hoàn thiện mình như thế. Dẫu đã ra đời cách đây 60 năm, nhưng đến nay, quyển sách đã được tái bản đến lần thứ ba, và được rất nhiều độc giả trên toàn thế giới đón nhận nồng nhiệt. Điều đó cho thấy rằng cái ưu tư, phiền muộn là một cảm xúc thường nhật, nó len lỏi mọi nơi trong từng ngõ ngách tâm hồn trong đời sống mỗi chúng ta, cần phải tìm thấy chúng và “quẳng chúng đi” thì mới mong tìm lại niềm “vui sống”. Tôi cứ mãi thầm cảm ơn ông, tác giả Dale Carnegie, cảm ơn bài học diệt ưu tư và phiền muộn mà ông đã biên soạn, sẽ là một giáo trình không bao giờ xưa cũ trong tất cả các bài giảng về con người trong cuộc sống này, cảm ơn dịch giả Nguyễn Hiến Lê, người đã cố công chỉnh sửa, biên dịch một quyển sách hay và cực kỳ có ý nghĩa này để nó có thể đến được tay độc giả Việt Nam. Một lần nữa, xin cảm ơn tất cả, tác giả Dale Carnegie và dịch giả Nguyễn Hiến Lê, chính hai người chứ không ai khác đã tặng cho cuộc sống này một món quà “học làm người” thật sự có ý nghĩa biết bao./.
Đặng Ngọc Thanh Vân
Sưu tầm từ: www.sachhay.com
Lạc quan để giàu có
“Lạc quan để giàu có” - Bài viết được tuyển vào vòng chung khảo Cuộc thi "Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi" Bài dự thi được tuyển chọn vào vòng chung khảo Cuộc thi "Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi"
“Lạc quan để giàu có”- quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi.
Đến nay cuộc đời tôi đã sang tập số 23. Năm nay cũng là năm tuổi của tôi. Tôi ít mê tín nhưng luôn tin vào bản thân mình. Tôi yêu sách, thích đọc sách và hay sưu tầm sách hay để đọc. Tôi thích tìm cái mới trong cuộc sống. Tôi luôn muốn đổi mới bản thân mình. Tôi đang là sinh viên năm IV. Cuộc sống tôi đã có nhiều thay đổi. “Lạc quan để giàu có”- cuốn sách đã khiến tôi suy nghĩ nhiều nhất, đọc nhiều lần nhất, đã thay đổi cuộc đời tôi, cho tôi những bước đi vững tin hơn, mạnh mẽ hơn vào cuộc sống.
Khi viết bài viết này, tôi muốn chia sẻ đến tất cả các bạn trẻ, tất cả mọi người chỉ một điều duy nhất về quan điểm của bản thân tôi với cuộc sống: “Giá trị cuộc sống là gì? Và con đường tư duy nào tìm đến với giá trị đích thực của cuộc sống”.
“Lạc quan để giàu có” là một cuốn sách vừa nhỏ vừa mỏng, vừa giản dị mà vừa xinh xắn. Giá của nó cũng thật rẻ, chỉ vỏn vẹn 13.000đ, rất hợp với túi tiền của một sinh viên nghèo như tôi. Lời văn gọn gàng, hành văn mạch lạc, ý tứ súc tích, ngôn từ trong sáng và có nhịp điệu là những yếu tố đã làm nên sự thành công to lớn của tập sách này. Từ cách thức trình bày diễn đạt đến nội dung truyền tải của sách thật đúng là mười phân vẹn mười. Không phô trương, không bày biện nhưng phẩm chất của sách cũng như của tác giả: Hồng Hà, người mà tôi chưa từng quen biết mặt mũi tiếng tăm, thật đáng nể phục. Sách do nhà xuất bản Trẻ ấn hành.
“Lạc quan để giàu có” chứa đựng đầy đủ triết lý về cuộc sống. Nó mô tả về một đời sống thực thật sự vẹn toàn mà tôi nghĩ rằng đấy là câu chuyện về cuộc sống hiện tại. Nó chỉ cho ta một con đường tư duy rõ ràng để rèn luyện bản lĩnh và vươn đến một cuộc sống sung túc và hạnh phúc. Đó là con đường tìm đến với “giếng thịnh vượng” của Giàu, nhân vật chính của truyện chứa đựng trong tập sách nhỏ nhắn này.
Tôi xin chia sẻ các bạn về việc làm của Giàu. Giàu là con của bác phó mộc nghèo và lại bệnh tật vì lao lực. “Ông hầu như không còn một xu dính túi và nằm dán trên giường bệnh” như câu chuyện kể. Giàu mới 12 tuổi. Giàu mồ côi mẹ. Giàu thương cha nên vâng lời cha đến “giếng thịnh vượng” lấy nước theo lời cha dặn: “Nhiều đời nay, dân làng đã có thói quen đến thăm giếng thịnh vượng mỗi ngày. Từ trước tới giờ không ai trễ nãi việc ấy cả. Con trai ơi, hãy hào phóng với giếng, rồi giếng thịnh vượng sẽ hào phóng với con.”
Và hành trình đến với “giếng thịnh vượng” bắt đầu. Nhưng Giàu không đi theo con đường mà dân làng đã thường đi. Giàu tự hỏi và thắc mắc mãi tại sao giếng chẳng hào phóng với cha cậu hoặc với hầu hết dân làng. Giàu có nghị lực, chịu khó và ham học hỏi. “Giếng thịnh vượng của Giàu không chỉ đơn thuần là giếng nước, mà đó là sự thịnh vượng thật sự. Trên đường tìm đến “giếng thịnh vượng”, Giàu đã gặp nhiều người tốt chỉ đường cho Giàu: bà lão bên bìa rừng, bác sĩ nhãn khoa, rồi bác thợ ống nước, rồi người làm vườn, rồi ngư ông, rồi người chèo thuyền, rồi cô nhạc công, rồi người quản lý khách sạn. Để rồi cuối cùng Giàu nhận ra rằng “giếng thịnh vượng” không như cha cậu hay hầu hết dân làng cậu nghĩ mà “giếng thịnh vượng nằm trong suy nghĩ của ta”.
Điều đáng chú ý trong câu chuyện kể là những nhân vật mà Giàu tiếp xúc đều là những con người thành đạt và có cuộc sống thịnh vượng. Cuộc sống thịnh vượng mà họ có được đều bắt nguồn từ tinh thần hăng say lao động, yêu lao động và lao động sáng tạo. Đấy là một cuộc sống toàn diện cả tinh thần lẫn vật chất chứ không đơn thuần là công việc. Cuộc sống của họ có ý nghĩa vì họ hiểu ý nghĩa của cuộc sống . Cuộc sống của họ thịnh vượng vì họ luôn góp phần làm cho cuộc sống thịnh vượng. Họ, những con người thành đạt thật sự, đã thật sự hiểu bản chất của cuộc sống.
Như bác sĩ nhãn khoa nói: “mọi vĩ nhân đều bắt đầu sự nghiệp bằng những ước mơ đội đất vá trời. Họ biết rõ họ đang ở đâu và cần đi đến nơi nào. Sau đó họ tập trung toàn bộ nghị lực và trí tuệ để đến được nơi ấy”, “Khi biết sống có hoài bão cũng là lúc cuộc sống của chú thay đổi”. “Khi cháu có hoài bão, mọi thứ đột nhiên rõ ràng đến không ngờ. Cháu sẽ nhìn qunh và nói: ‘À, hóa ra thế giới là thế này đây.’ Đó chính là lúc con người, cơ hội và của cải mà cháu mong muốn sẽ đến với cháu.” “Hãy tin vào chính mình”.
Hoặc như quan điểm của bác thợ sửa ống nước cho rằng: “nhiều người trong chúng ta đều vui vẻ đổi rất nhiều thời gian của mình lấy tiền, qua một công việc làm. Đây là sự trao đổi thẳng thừng. Nhiều người cho rằng làm như thế là họ đang đầu tư thời gian phát triển kỹ năng và kinh nghiệm làm việc và được lợi nhiều hơn từ thời gian và công sức bỏ ra. Nhưng đó là sự đầu tư sai lầm: ngay khi sự tao đổi kia ngừng lại, chẳng hạn khi người làm công không còn thời gian để đổi hoặc công ty không còn tiền để đổi lấy thời gian của người làm công thì ống nước sẽ khô kiệt. Thế nên ta nói thời gian đó có giá trị thấp.” “Khi là thợ ống nước giỏi hơn, ta đưa những giọt nước thời gian mình có vào những lần sử dụng mang lại giá trị cao hơn. Đó là sự đầu tư cho thời gian. Mỗi giọt nước được đầu tư sẽ mang đến cho ta nguồn lợi nhuận không ngừng tăng lên. Vì thời gian giúp tạo ra những nguồn tiền mới VÀ những vòi thời gian mới.” Tôi không trích sai chữ nào theo nguyên văn. Triết lý này thật là tuyệt vời.
Giống như nữ nhạc công nói: “Không thể đem thời gian so sánh với tiền bạc được. Tiền tiêu rồi, ta lại kiếm được nhiều hơn. Với thời gian, một khi ta đã lãng phí, nó không bao giờ trở lại. Thời gian là thứ của cải quý giá nhất, thế nên ta nên phải đầu tư để hiểu thời gian hơn”, “Khi tìm được sự hòa hợp đích thực, cháu sẽ thấy mình có nguồn sức mạnh lớn không tưởng tượng nổi. Sự hòa hợp chính là nền tảng của sự giàu có.” Vâng, thời gian còn quý hơn cả tiền bạc. Tiền bạc mất đi có thể tìm lại và tạo ra được. Thời gian qua rồi thì không thể quay ngược trở lại vì con người chưa tạo ra được thời gian. Và đi tìm sự giàu có không chỉ đơn giản là làm ra thật nhiều tiền mà còn phải hòa hợp với xã hội, hòa hợp với thiên nhiên, với đại vũ trụ.
Còn người làm vườn thì nói rằng: “Cuộc sống khó nhọc hay phong phú đều do suy nghĩ của ta. Sự thịnh vượng đến từ suy nghĩ của ta đấy.” “Mỗi lời nói hoặc suy nghĩ hợp lý của cháu đều giống như mặt nước chạm tới mặt nước giếng. Mỗi câu hỏi hợp lý hơn của cháu đều xuất phát từ giếng ấy. Nó là vô tận.”
Tôi cũng cực kỳ tâm đắc với cách làm việc thông minh bảo toàn sức khỏe của người chèo thuyền. “Khi lần đầu tiên thấy của cải ngoài kia, cháu bắt đầu thấy đâu đâu cũng có cơ hội. Nếu không biết điều tiết nhịp nhàng, chắc chắn cháu sẽ làm mình kiệt sức, náo loạn và cuối cùng cháu sẽ đuối dần.” “…càng thư giãn và cân bằng nhiều hơn lúc mái chèo ở trên mặt nước, ta chuẩn bị tốt hơn cho lần chèo kế tiếp. Đó là lý do ta gọi là tái tạo sức lực. Quan trọng hơn nữa là, thời gian mái chèo của ta ở dưới nước càng ít ta càng đi nhanh. Thế nên khoảng thời gian mái chèo ở trên mặt nước sẽ lâu gấp đôi khoảng thời gian mái chèo ở dưới mặt nước, như vậy thuyền ta sẽ đi nhanh gấp đôi.”
Và …,... còn rất nhiều những triết lý thâm thúy đang chờ đón bạn trong tập sách xinh xắn này.
Nhìn chung, những nhân vật thành đạt trong câu chuyện của Giàu đều có quan điểm sống thật sự đẹp, sâu sắc mà nhẹ nhàng. Và tôi nghĩ cuộc sống của họ không xa vời với mục đích hướng tới xây dựng cuộc sống của chúng ta. Các bạn tìm đọc tập sách này sẽ rất hữu ích cho cuộc đời bạn. Cuộc sống thay đổi từ việc thay đổi quan điểm sống.
Câu chuyện đã diễn ra chỉ trong một ngày đàng của Giàu thôi mà để lại biết bao triết lý sâu xa về cuộc sống thịnh vượng và con đường đi đến đó. Ngôn từ không thể diễn tả hết ý tứ của tập sách truyền tải. Nhưng tôi hy vọng những điều mà Giàu học được sẽ khiến chúng ta phải suy nghĩ và cố gắng đi tìm để đạt đến điều đó.
“ 1. Suy nghĩ, viết ra, làm theo và ôn lại.
2. Chọn cấp độ mình muốn.
3. Những gì ta nhận thấy sẽ luôn làm giàu hiểu biết của ta.
4. Cứ hỏi đi, có lợi nhiều đấy.
5. Học là một trò chơi.
6. Đầu tư nhiều hơn cho thời gian không lãng phí như trước.
7. Đầu tư nhiều hơn cho tiền bạc, không sài nhiều như trước.
8. Giếng thịnh vượng nằm trong suy nghĩ của ta.
9. Giàu có chỉ là sự bắt đầu, không phải là mục đích cuối cùng.
10. Gieo hạt, chăm sóc, thu hoạch.
11. Niềm đam mê chính là la bàn định hướng.
12. Biết mà không làm có nghĩa là chưa biết gì.
13. Giá trị là sông, của cải là nước.
14. Làm việc và sáng tạo không ngừng.
15. Trù tính trước thất bại.
16. Thấy gỗ từ cây.
17. Cơ hội đến trong từng khoảng khắc.
18. Chìa khóa để có lực đòn bẩy là cách sử dụng nó.
19. Nguồn của cải có được nhờ một cuộc sống cân bằng.
20. Thời gian là thứ của cải quý giá nhất.
21. Sự hòa hợp chính là nền tảng của sự giàu có.
22. Thời gian có chu kỳ.
23. Không phải cứ bắt tay vào việc là xong, còn phải tính đến thời điểm thích hợp.
24. Khi tạo ra sự cộng hưởng, ta bắt đầu tích lũy.
25. Định ra chuẩn đánh giá cho mình.
26. Người có tiêu chuẩn 5 sao có cuộc sống sung sướng hơn người theo tiêu chuẩn 2 sao.
27. Môi trường là sân chơi.
28. Thứ ta có chính là thứ ta muốn.
29. Nước có nhiều mức độ khac nhau.
30. Mọi thứ đang đón chờ bạn…”
Đấy là tất cả những gì Giàu đã học được ghi chép lại. Và điều chắc chắn là Giàu không chỉ học được có thế phải không các bạn? Thật đúng như tục ngữ Việt Nam chúng ta có câu: “ Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
Câu chuyện có pha chút hư cấu nhưng tôi nghĩ là hoàn toàn có thể hiện thực hóa được. Và sự hư cấu thông minh ấy có chăng cũng là muốn đề cao khả năng của con người mà thôi. Giàu có thể là một đứa trẻ quá thông minh nhưng với bằng tuổi ấy cũng là đủ khôn để Giàu nhận thức về điều đó. Tôi thật sự thích cách đặt vấn đề rồi dẫn dắt và giải quyết vấn đề của tác giả, rất tự nhiên, rất linh hoạt, rất logic . Và dường như khi đọc đi đọc lại tập sách mỏng này tôi luôn có cảm nhận rõ ràng: mọi thứ vẫn đang đón chờ chúng ta. Nào! Chúng ta hãy hành động đi các bạn ơi! Tương lai chúng ta đang đón chờ chúng ta đó!
Tôi đã đọc nhiều sách, không dám nói là tất cả, nhưng chưa có tập sách nào đơn giản mà đầy đủ và rõ ràng một cách nhẹ nhàng để cho tôi thấy tự tin và đủ vững tin để mạnh mẽ tiếp cận và xâm nhập cuộc sống như tập sách này. Thật sự vậy! Và tôi cũng hiểu rằng để hiểu được tập sách này thì phải cần đọc nhiều sách và có cả một phần trải nghiệm cần thiết trong cuộc sống. Chính vì vậy mà ở cuối sách nhà xuất bản Trẻ đề lời bạt rằng: “Xin đừng quên sách mà lãng quên nó ngay. Xin hãy đọc lại vài lần để tìm thấy ý nghĩa sâu xa của câu chuyện vừa kể. Nếu chưa tìm ra ý nghĩa sâu xa ấy liệu bạn có bỏ cuộc không? Hay bạn nhất định phải khám phá ra nó?”. Tôi rất quý tập sách này! Và tôi mong muốn mình được hiểu nhiều hơn với “Lạc quan để giàu có”.
Tôi xin làm một phép so sánh để sinh động hóa giá trị của cuốn sách mà tôi ca ngợi. Tôi đánh giá tác phầm “Lạc quan để giàu có” của tác giả Hồng Hà có giá trị gấp mười lần tác phẩm “Ping- A frog in search of a New Pond” của tác giả Stuart Avery Gold về nội dung tư tưởng triết lý sống cũng như con đường tư duy tìm đến cuộc sống tốt đẹp.
Tác phẩm “Ping- A frog in search of a New Pond” của tác giả Stuart Avery Gold vừa xuất hiện ở thị trường Việt Nam trong quý I năm 2008 được cho là cuốn sách đang trở thành một hiện tượng trên thế giới đã lan tỏa khắp các châu lục. Tác phẩm về Ping chỉ đề cập đến một khía cạnh duy nhất bao trùm đó là ý chí nghị lực của chú ếch Ping rèn luyện và vượt qua mọi thử thách để đạt đến đỉnh cao chinh phục thành công trong cuộc sống. Tác phẩm này phản ánh rõ nét tư tưởng sống của văn hóa phương Tây.
Còn “Lạc quan để giàu có” cho ta biết toàn diện về tất cả mọi khía cạnh để xây dựng một cuộc sống thịnh vượng, thật sự chất lượng cao, thật sự hạnh phúc. “Lạc quan để giàu có” cho ta khả năng để xây dựng cuộc sống xã hội hài hòa và hài hòa với tự nhiên, đạt đến trình độ giải thoát theo như thuật ngữ chuyên môn của nhà Phật. Triết lý của “Ping” chỉ là nhất thời và cá nhân. Còn triết lý của “Giàu” là vĩnh viễn và hài hòa cả trong bản thể lẫn bên ngoài xã hội và tự nhiên. Đây là sự đặc trưng độc đáo của tư tưởng sống trong văn hóa phương Đông.
Nhưng mọi sự so sánh đều khập khiễn. “Ping” là tác phẩm bán chạy hơn và được mọi người biết đến nhiều hơn so với tác phẩm “Giàu”. Tôi nghĩ rằng tác giả cũng như nhà xuất bản chưa mạnh mẽ trong việc tiếp cận thị trường ở khía cạnh thương mại của việc làm sách. Tôi nghĩ thành công về mặt thương mại sẽ giúp cho tác phẩm càng có giá trị hơn.
Tôi khẳng định: “Lạc quan để giàu có truyền tải chân lý cao đẹp về giá trị sống đích thực”.
Và thật sự bây giờ cuộc đời tôi đã có nhiều thay đổi! Tôi đã có nhìn nhận rõ ràng về con đường tư duy để đi đến cuộc sống thịnh vượng. Đó đích thực là cuộc sống ấm no hạnh phúc giống như người dân Việt Nam ta vẫn thường mong muốn. Tôi ngày càng tiếp cận cuộc sống mạnh mẽ hơn và thực tế hơn, có chiến lược và có cả chiến thuật. Trước đây tôi tích cực học tập và hoạt động nhưng còn rời rạc và mang tính thỏa mãn nhu cầu hay chỉ là đam mê. Còn giờ đây hoạt động sống của tôi gần như nhất quán giữa các hoạt động học tập và hoạt động phong trào, hoạt động xã hội, cũng như trong nội tại của mỗi loại hoạt động. Tôi nhìn cuộc sống toàn diện và đầy lạc quan. Trong mỗi giai đoạn tôi biết mình cần phải làm gì và ưu tiên làm việc gì. Tôi yêu cuộc sống và cuộc sống cho tôi thêm nhiều sức sống để sống để yêu. Tôi tôn trọng giá trị cuộc sống và điều đó mang lại cho tôi nhiều giá trị sống hơn.
Như hiện nay tôi đang là sinh viên khoa Y học cổ truyền trường Đại học y – dược thành phố Hồ Chí Minh. Tôi luôn phấn đấu học tập tốt để trau dồi nghiệp vụ chuyên môn. Mặc khác tôi cũng tham gia hoạt động văn nghệ ở khoa, ở trường và ở KTX. Năm học vừa qua tôi được chọn đại diện cho lớp là sinh viên tiêu biểu của khoa. Trong hoạt động văn hóa văn nghệ của trường và khoa tôi cũng đạt nhiều thành tích cao.
Tôi cũng tham gia nhiều câu lạc bộ ở NVH Thanh niên và nhà văn hóa sinh viên. Tiêu biểu nhất trong đó tôi chọn sinh hoạt ở CLB LLTrẻ NVH Thanh niên làm trọng tâm vì tính chất của CLB LLTrẻ rất phù hợp với tôi. Tôi đã gặt hái nhiều thành công cùng CLB trong năm qua và đóng góp vào thành công chung của cả CLB LLTrẻ . CLB LLTrẻ được chọn là CLB hoạt động xuất sắc nhất NVH Thanh niên. Sắp tới đây 11/5/2008 là sinh nhật tròn VII năm thành lập CLB tôi được vinh hạnh được đề cử vào danh sách Ban chủ nhiệm mới. Tôi thật sự hạnh phúc!
Tôi đã và đang cảm nhận về lực đòn bẩy giữa việc học tập và hoạt động xã hội.
Thế đấy! Cuộc đời tôi đã có nhiều chuyển biến.
Tôi không phải khỏe khoắn gì cả. Mà tôi thấy mình tự tin đạt được những điều đó và tự tin vào khả năng của bản thân mình. Tôi càng thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn vì tôi hiểu cuộc sống hơn và mong muốn làm đẹp cuộc sống này hơn. Giá trị cuộc sống khiến tôi còn luôn phải đi tìm. Và tôi hiểu rằng: “giá trị cuộc sống nằm chính trong lòng cuộc sống”. Tôi yêu cuộc sống bằng cả trái tim mình!
Tôi rất hoan nghênh cuộc thi này được tổ chức. Tôi tâm đắc một điều là muốn chơi thì phải có sân chơi, muốn hoạt động gì thì phải có môi trường nấy. Việt Nam sẽ phát triển hơn khi có sân chơi và môi trường phát triển rộng rãi. Chính chúng ta hiểu chúng ta nhất. Vậy tại sao chúng ta không tạo ra sân chơi và môi trường phát triển ấy? Khi chúng ta muốn và hiểu nó rồi thì chúng ta sẽ làm được thôi. Và mọi thứ vẫn đang đón chờ ta…
Tôi xin chúc cho cuộc thi được sự hưởng ứng nồng nhiệt với số lượng đông đảo độc giả tham gia. Khi viết bài này xong, tôi lại càng thấy yêu tập sách nhỏ bé này hơn và cảm thấy mình thêm phần chín chắn hơn. Tôi chân thành cảm ơn ban tổ chức!
Chào thân ái và quyết thắng!
Lê Minh Luật.
“Lạc quan để giàu có”- quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi.
Đến nay cuộc đời tôi đã sang tập số 23. Năm nay cũng là năm tuổi của tôi. Tôi ít mê tín nhưng luôn tin vào bản thân mình. Tôi yêu sách, thích đọc sách và hay sưu tầm sách hay để đọc. Tôi thích tìm cái mới trong cuộc sống. Tôi luôn muốn đổi mới bản thân mình. Tôi đang là sinh viên năm IV. Cuộc sống tôi đã có nhiều thay đổi. “Lạc quan để giàu có”- cuốn sách đã khiến tôi suy nghĩ nhiều nhất, đọc nhiều lần nhất, đã thay đổi cuộc đời tôi, cho tôi những bước đi vững tin hơn, mạnh mẽ hơn vào cuộc sống.
Khi viết bài viết này, tôi muốn chia sẻ đến tất cả các bạn trẻ, tất cả mọi người chỉ một điều duy nhất về quan điểm của bản thân tôi với cuộc sống: “Giá trị cuộc sống là gì? Và con đường tư duy nào tìm đến với giá trị đích thực của cuộc sống”.
“Lạc quan để giàu có” là một cuốn sách vừa nhỏ vừa mỏng, vừa giản dị mà vừa xinh xắn. Giá của nó cũng thật rẻ, chỉ vỏn vẹn 13.000đ, rất hợp với túi tiền của một sinh viên nghèo như tôi. Lời văn gọn gàng, hành văn mạch lạc, ý tứ súc tích, ngôn từ trong sáng và có nhịp điệu là những yếu tố đã làm nên sự thành công to lớn của tập sách này. Từ cách thức trình bày diễn đạt đến nội dung truyền tải của sách thật đúng là mười phân vẹn mười. Không phô trương, không bày biện nhưng phẩm chất của sách cũng như của tác giả: Hồng Hà, người mà tôi chưa từng quen biết mặt mũi tiếng tăm, thật đáng nể phục. Sách do nhà xuất bản Trẻ ấn hành.
“Lạc quan để giàu có” chứa đựng đầy đủ triết lý về cuộc sống. Nó mô tả về một đời sống thực thật sự vẹn toàn mà tôi nghĩ rằng đấy là câu chuyện về cuộc sống hiện tại. Nó chỉ cho ta một con đường tư duy rõ ràng để rèn luyện bản lĩnh và vươn đến một cuộc sống sung túc và hạnh phúc. Đó là con đường tìm đến với “giếng thịnh vượng” của Giàu, nhân vật chính của truyện chứa đựng trong tập sách nhỏ nhắn này.
Tôi xin chia sẻ các bạn về việc làm của Giàu. Giàu là con của bác phó mộc nghèo và lại bệnh tật vì lao lực. “Ông hầu như không còn một xu dính túi và nằm dán trên giường bệnh” như câu chuyện kể. Giàu mới 12 tuổi. Giàu mồ côi mẹ. Giàu thương cha nên vâng lời cha đến “giếng thịnh vượng” lấy nước theo lời cha dặn: “Nhiều đời nay, dân làng đã có thói quen đến thăm giếng thịnh vượng mỗi ngày. Từ trước tới giờ không ai trễ nãi việc ấy cả. Con trai ơi, hãy hào phóng với giếng, rồi giếng thịnh vượng sẽ hào phóng với con.”
Và hành trình đến với “giếng thịnh vượng” bắt đầu. Nhưng Giàu không đi theo con đường mà dân làng đã thường đi. Giàu tự hỏi và thắc mắc mãi tại sao giếng chẳng hào phóng với cha cậu hoặc với hầu hết dân làng. Giàu có nghị lực, chịu khó và ham học hỏi. “Giếng thịnh vượng của Giàu không chỉ đơn thuần là giếng nước, mà đó là sự thịnh vượng thật sự. Trên đường tìm đến “giếng thịnh vượng”, Giàu đã gặp nhiều người tốt chỉ đường cho Giàu: bà lão bên bìa rừng, bác sĩ nhãn khoa, rồi bác thợ ống nước, rồi người làm vườn, rồi ngư ông, rồi người chèo thuyền, rồi cô nhạc công, rồi người quản lý khách sạn. Để rồi cuối cùng Giàu nhận ra rằng “giếng thịnh vượng” không như cha cậu hay hầu hết dân làng cậu nghĩ mà “giếng thịnh vượng nằm trong suy nghĩ của ta”.
Điều đáng chú ý trong câu chuyện kể là những nhân vật mà Giàu tiếp xúc đều là những con người thành đạt và có cuộc sống thịnh vượng. Cuộc sống thịnh vượng mà họ có được đều bắt nguồn từ tinh thần hăng say lao động, yêu lao động và lao động sáng tạo. Đấy là một cuộc sống toàn diện cả tinh thần lẫn vật chất chứ không đơn thuần là công việc. Cuộc sống của họ có ý nghĩa vì họ hiểu ý nghĩa của cuộc sống . Cuộc sống của họ thịnh vượng vì họ luôn góp phần làm cho cuộc sống thịnh vượng. Họ, những con người thành đạt thật sự, đã thật sự hiểu bản chất của cuộc sống.
Như bác sĩ nhãn khoa nói: “mọi vĩ nhân đều bắt đầu sự nghiệp bằng những ước mơ đội đất vá trời. Họ biết rõ họ đang ở đâu và cần đi đến nơi nào. Sau đó họ tập trung toàn bộ nghị lực và trí tuệ để đến được nơi ấy”, “Khi biết sống có hoài bão cũng là lúc cuộc sống của chú thay đổi”. “Khi cháu có hoài bão, mọi thứ đột nhiên rõ ràng đến không ngờ. Cháu sẽ nhìn qunh và nói: ‘À, hóa ra thế giới là thế này đây.’ Đó chính là lúc con người, cơ hội và của cải mà cháu mong muốn sẽ đến với cháu.” “Hãy tin vào chính mình”.
Hoặc như quan điểm của bác thợ sửa ống nước cho rằng: “nhiều người trong chúng ta đều vui vẻ đổi rất nhiều thời gian của mình lấy tiền, qua một công việc làm. Đây là sự trao đổi thẳng thừng. Nhiều người cho rằng làm như thế là họ đang đầu tư thời gian phát triển kỹ năng và kinh nghiệm làm việc và được lợi nhiều hơn từ thời gian và công sức bỏ ra. Nhưng đó là sự đầu tư sai lầm: ngay khi sự tao đổi kia ngừng lại, chẳng hạn khi người làm công không còn thời gian để đổi hoặc công ty không còn tiền để đổi lấy thời gian của người làm công thì ống nước sẽ khô kiệt. Thế nên ta nói thời gian đó có giá trị thấp.” “Khi là thợ ống nước giỏi hơn, ta đưa những giọt nước thời gian mình có vào những lần sử dụng mang lại giá trị cao hơn. Đó là sự đầu tư cho thời gian. Mỗi giọt nước được đầu tư sẽ mang đến cho ta nguồn lợi nhuận không ngừng tăng lên. Vì thời gian giúp tạo ra những nguồn tiền mới VÀ những vòi thời gian mới.” Tôi không trích sai chữ nào theo nguyên văn. Triết lý này thật là tuyệt vời.
Giống như nữ nhạc công nói: “Không thể đem thời gian so sánh với tiền bạc được. Tiền tiêu rồi, ta lại kiếm được nhiều hơn. Với thời gian, một khi ta đã lãng phí, nó không bao giờ trở lại. Thời gian là thứ của cải quý giá nhất, thế nên ta nên phải đầu tư để hiểu thời gian hơn”, “Khi tìm được sự hòa hợp đích thực, cháu sẽ thấy mình có nguồn sức mạnh lớn không tưởng tượng nổi. Sự hòa hợp chính là nền tảng của sự giàu có.” Vâng, thời gian còn quý hơn cả tiền bạc. Tiền bạc mất đi có thể tìm lại và tạo ra được. Thời gian qua rồi thì không thể quay ngược trở lại vì con người chưa tạo ra được thời gian. Và đi tìm sự giàu có không chỉ đơn giản là làm ra thật nhiều tiền mà còn phải hòa hợp với xã hội, hòa hợp với thiên nhiên, với đại vũ trụ.
Còn người làm vườn thì nói rằng: “Cuộc sống khó nhọc hay phong phú đều do suy nghĩ của ta. Sự thịnh vượng đến từ suy nghĩ của ta đấy.” “Mỗi lời nói hoặc suy nghĩ hợp lý của cháu đều giống như mặt nước chạm tới mặt nước giếng. Mỗi câu hỏi hợp lý hơn của cháu đều xuất phát từ giếng ấy. Nó là vô tận.”
Tôi cũng cực kỳ tâm đắc với cách làm việc thông minh bảo toàn sức khỏe của người chèo thuyền. “Khi lần đầu tiên thấy của cải ngoài kia, cháu bắt đầu thấy đâu đâu cũng có cơ hội. Nếu không biết điều tiết nhịp nhàng, chắc chắn cháu sẽ làm mình kiệt sức, náo loạn và cuối cùng cháu sẽ đuối dần.” “…càng thư giãn và cân bằng nhiều hơn lúc mái chèo ở trên mặt nước, ta chuẩn bị tốt hơn cho lần chèo kế tiếp. Đó là lý do ta gọi là tái tạo sức lực. Quan trọng hơn nữa là, thời gian mái chèo của ta ở dưới nước càng ít ta càng đi nhanh. Thế nên khoảng thời gian mái chèo ở trên mặt nước sẽ lâu gấp đôi khoảng thời gian mái chèo ở dưới mặt nước, như vậy thuyền ta sẽ đi nhanh gấp đôi.”
Và …,... còn rất nhiều những triết lý thâm thúy đang chờ đón bạn trong tập sách xinh xắn này.
Nhìn chung, những nhân vật thành đạt trong câu chuyện của Giàu đều có quan điểm sống thật sự đẹp, sâu sắc mà nhẹ nhàng. Và tôi nghĩ cuộc sống của họ không xa vời với mục đích hướng tới xây dựng cuộc sống của chúng ta. Các bạn tìm đọc tập sách này sẽ rất hữu ích cho cuộc đời bạn. Cuộc sống thay đổi từ việc thay đổi quan điểm sống.
Câu chuyện đã diễn ra chỉ trong một ngày đàng của Giàu thôi mà để lại biết bao triết lý sâu xa về cuộc sống thịnh vượng và con đường đi đến đó. Ngôn từ không thể diễn tả hết ý tứ của tập sách truyền tải. Nhưng tôi hy vọng những điều mà Giàu học được sẽ khiến chúng ta phải suy nghĩ và cố gắng đi tìm để đạt đến điều đó.
“ 1. Suy nghĩ, viết ra, làm theo và ôn lại.
2. Chọn cấp độ mình muốn.
3. Những gì ta nhận thấy sẽ luôn làm giàu hiểu biết của ta.
4. Cứ hỏi đi, có lợi nhiều đấy.
5. Học là một trò chơi.
6. Đầu tư nhiều hơn cho thời gian không lãng phí như trước.
7. Đầu tư nhiều hơn cho tiền bạc, không sài nhiều như trước.
8. Giếng thịnh vượng nằm trong suy nghĩ của ta.
9. Giàu có chỉ là sự bắt đầu, không phải là mục đích cuối cùng.
10. Gieo hạt, chăm sóc, thu hoạch.
11. Niềm đam mê chính là la bàn định hướng.
12. Biết mà không làm có nghĩa là chưa biết gì.
13. Giá trị là sông, của cải là nước.
14. Làm việc và sáng tạo không ngừng.
15. Trù tính trước thất bại.
16. Thấy gỗ từ cây.
17. Cơ hội đến trong từng khoảng khắc.
18. Chìa khóa để có lực đòn bẩy là cách sử dụng nó.
19. Nguồn của cải có được nhờ một cuộc sống cân bằng.
20. Thời gian là thứ của cải quý giá nhất.
21. Sự hòa hợp chính là nền tảng của sự giàu có.
22. Thời gian có chu kỳ.
23. Không phải cứ bắt tay vào việc là xong, còn phải tính đến thời điểm thích hợp.
24. Khi tạo ra sự cộng hưởng, ta bắt đầu tích lũy.
25. Định ra chuẩn đánh giá cho mình.
26. Người có tiêu chuẩn 5 sao có cuộc sống sung sướng hơn người theo tiêu chuẩn 2 sao.
27. Môi trường là sân chơi.
28. Thứ ta có chính là thứ ta muốn.
29. Nước có nhiều mức độ khac nhau.
30. Mọi thứ đang đón chờ bạn…”
Đấy là tất cả những gì Giàu đã học được ghi chép lại. Và điều chắc chắn là Giàu không chỉ học được có thế phải không các bạn? Thật đúng như tục ngữ Việt Nam chúng ta có câu: “ Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
Câu chuyện có pha chút hư cấu nhưng tôi nghĩ là hoàn toàn có thể hiện thực hóa được. Và sự hư cấu thông minh ấy có chăng cũng là muốn đề cao khả năng của con người mà thôi. Giàu có thể là một đứa trẻ quá thông minh nhưng với bằng tuổi ấy cũng là đủ khôn để Giàu nhận thức về điều đó. Tôi thật sự thích cách đặt vấn đề rồi dẫn dắt và giải quyết vấn đề của tác giả, rất tự nhiên, rất linh hoạt, rất logic . Và dường như khi đọc đi đọc lại tập sách mỏng này tôi luôn có cảm nhận rõ ràng: mọi thứ vẫn đang đón chờ chúng ta. Nào! Chúng ta hãy hành động đi các bạn ơi! Tương lai chúng ta đang đón chờ chúng ta đó!
Tôi đã đọc nhiều sách, không dám nói là tất cả, nhưng chưa có tập sách nào đơn giản mà đầy đủ và rõ ràng một cách nhẹ nhàng để cho tôi thấy tự tin và đủ vững tin để mạnh mẽ tiếp cận và xâm nhập cuộc sống như tập sách này. Thật sự vậy! Và tôi cũng hiểu rằng để hiểu được tập sách này thì phải cần đọc nhiều sách và có cả một phần trải nghiệm cần thiết trong cuộc sống. Chính vì vậy mà ở cuối sách nhà xuất bản Trẻ đề lời bạt rằng: “Xin đừng quên sách mà lãng quên nó ngay. Xin hãy đọc lại vài lần để tìm thấy ý nghĩa sâu xa của câu chuyện vừa kể. Nếu chưa tìm ra ý nghĩa sâu xa ấy liệu bạn có bỏ cuộc không? Hay bạn nhất định phải khám phá ra nó?”. Tôi rất quý tập sách này! Và tôi mong muốn mình được hiểu nhiều hơn với “Lạc quan để giàu có”.
Tôi xin làm một phép so sánh để sinh động hóa giá trị của cuốn sách mà tôi ca ngợi. Tôi đánh giá tác phầm “Lạc quan để giàu có” của tác giả Hồng Hà có giá trị gấp mười lần tác phẩm “Ping- A frog in search of a New Pond” của tác giả Stuart Avery Gold về nội dung tư tưởng triết lý sống cũng như con đường tư duy tìm đến cuộc sống tốt đẹp.
Tác phẩm “Ping- A frog in search of a New Pond” của tác giả Stuart Avery Gold vừa xuất hiện ở thị trường Việt Nam trong quý I năm 2008 được cho là cuốn sách đang trở thành một hiện tượng trên thế giới đã lan tỏa khắp các châu lục. Tác phẩm về Ping chỉ đề cập đến một khía cạnh duy nhất bao trùm đó là ý chí nghị lực của chú ếch Ping rèn luyện và vượt qua mọi thử thách để đạt đến đỉnh cao chinh phục thành công trong cuộc sống. Tác phẩm này phản ánh rõ nét tư tưởng sống của văn hóa phương Tây.
Còn “Lạc quan để giàu có” cho ta biết toàn diện về tất cả mọi khía cạnh để xây dựng một cuộc sống thịnh vượng, thật sự chất lượng cao, thật sự hạnh phúc. “Lạc quan để giàu có” cho ta khả năng để xây dựng cuộc sống xã hội hài hòa và hài hòa với tự nhiên, đạt đến trình độ giải thoát theo như thuật ngữ chuyên môn của nhà Phật. Triết lý của “Ping” chỉ là nhất thời và cá nhân. Còn triết lý của “Giàu” là vĩnh viễn và hài hòa cả trong bản thể lẫn bên ngoài xã hội và tự nhiên. Đây là sự đặc trưng độc đáo của tư tưởng sống trong văn hóa phương Đông.
Nhưng mọi sự so sánh đều khập khiễn. “Ping” là tác phẩm bán chạy hơn và được mọi người biết đến nhiều hơn so với tác phẩm “Giàu”. Tôi nghĩ rằng tác giả cũng như nhà xuất bản chưa mạnh mẽ trong việc tiếp cận thị trường ở khía cạnh thương mại của việc làm sách. Tôi nghĩ thành công về mặt thương mại sẽ giúp cho tác phẩm càng có giá trị hơn.
Tôi khẳng định: “Lạc quan để giàu có truyền tải chân lý cao đẹp về giá trị sống đích thực”.
Và thật sự bây giờ cuộc đời tôi đã có nhiều thay đổi! Tôi đã có nhìn nhận rõ ràng về con đường tư duy để đi đến cuộc sống thịnh vượng. Đó đích thực là cuộc sống ấm no hạnh phúc giống như người dân Việt Nam ta vẫn thường mong muốn. Tôi ngày càng tiếp cận cuộc sống mạnh mẽ hơn và thực tế hơn, có chiến lược và có cả chiến thuật. Trước đây tôi tích cực học tập và hoạt động nhưng còn rời rạc và mang tính thỏa mãn nhu cầu hay chỉ là đam mê. Còn giờ đây hoạt động sống của tôi gần như nhất quán giữa các hoạt động học tập và hoạt động phong trào, hoạt động xã hội, cũng như trong nội tại của mỗi loại hoạt động. Tôi nhìn cuộc sống toàn diện và đầy lạc quan. Trong mỗi giai đoạn tôi biết mình cần phải làm gì và ưu tiên làm việc gì. Tôi yêu cuộc sống và cuộc sống cho tôi thêm nhiều sức sống để sống để yêu. Tôi tôn trọng giá trị cuộc sống và điều đó mang lại cho tôi nhiều giá trị sống hơn.
Như hiện nay tôi đang là sinh viên khoa Y học cổ truyền trường Đại học y – dược thành phố Hồ Chí Minh. Tôi luôn phấn đấu học tập tốt để trau dồi nghiệp vụ chuyên môn. Mặc khác tôi cũng tham gia hoạt động văn nghệ ở khoa, ở trường và ở KTX. Năm học vừa qua tôi được chọn đại diện cho lớp là sinh viên tiêu biểu của khoa. Trong hoạt động văn hóa văn nghệ của trường và khoa tôi cũng đạt nhiều thành tích cao.
Tôi cũng tham gia nhiều câu lạc bộ ở NVH Thanh niên và nhà văn hóa sinh viên. Tiêu biểu nhất trong đó tôi chọn sinh hoạt ở CLB LLTrẻ NVH Thanh niên làm trọng tâm vì tính chất của CLB LLTrẻ rất phù hợp với tôi. Tôi đã gặt hái nhiều thành công cùng CLB trong năm qua và đóng góp vào thành công chung của cả CLB LLTrẻ . CLB LLTrẻ được chọn là CLB hoạt động xuất sắc nhất NVH Thanh niên. Sắp tới đây 11/5/2008 là sinh nhật tròn VII năm thành lập CLB tôi được vinh hạnh được đề cử vào danh sách Ban chủ nhiệm mới. Tôi thật sự hạnh phúc!
Tôi đã và đang cảm nhận về lực đòn bẩy giữa việc học tập và hoạt động xã hội.
Thế đấy! Cuộc đời tôi đã có nhiều chuyển biến.
Tôi không phải khỏe khoắn gì cả. Mà tôi thấy mình tự tin đạt được những điều đó và tự tin vào khả năng của bản thân mình. Tôi càng thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn vì tôi hiểu cuộc sống hơn và mong muốn làm đẹp cuộc sống này hơn. Giá trị cuộc sống khiến tôi còn luôn phải đi tìm. Và tôi hiểu rằng: “giá trị cuộc sống nằm chính trong lòng cuộc sống”. Tôi yêu cuộc sống bằng cả trái tim mình!
Tôi rất hoan nghênh cuộc thi này được tổ chức. Tôi tâm đắc một điều là muốn chơi thì phải có sân chơi, muốn hoạt động gì thì phải có môi trường nấy. Việt Nam sẽ phát triển hơn khi có sân chơi và môi trường phát triển rộng rãi. Chính chúng ta hiểu chúng ta nhất. Vậy tại sao chúng ta không tạo ra sân chơi và môi trường phát triển ấy? Khi chúng ta muốn và hiểu nó rồi thì chúng ta sẽ làm được thôi. Và mọi thứ vẫn đang đón chờ ta…
Tôi xin chúc cho cuộc thi được sự hưởng ứng nồng nhiệt với số lượng đông đảo độc giả tham gia. Khi viết bài này xong, tôi lại càng thấy yêu tập sách nhỏ bé này hơn và cảm thấy mình thêm phần chín chắn hơn. Tôi chân thành cảm ơn ban tổ chức!
Chào thân ái và quyết thắng!
Lê Minh Luật.
Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi
"Bắt trẻ đồng xanh" - Bài dự thi đạt giải Nhất cuộc thi "Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi"
Nếu có ai đó hỏi, liệu một quyển sách có khả năng làm thay đổi đời người không, tôi sẽ trả lời rằng tôi hiếm khi nghi ngờ điều đó. Một quyển sách, đến vào đúng thời điểm, có thể làm cho cuộc sống của ta rẽ sang hướng khác.
Đấy không phải là điều bạn được tuyên truyền hay dạy bảo, mà chính bạn sẽ rút ra được kết luận này, khi bắt gặp quyển sách của đời mình.
Tôi nhớ một buổi chiều ở Era, quán café sách quen thuộc tôi hay ghé lại mỗi khi rảnh rỗi. Khi đang chăm chú chọn sách trên chiếc giá sách nhỏ hai ngăn sát tường, có một người khách nữa trong quán cũng đến kệ sách. Đó là một người lạ, nhưng chúng tôi vẫn gật đầu chào nhau, có lẽ vì những ai cùng chung sở thích sẽ cảm thấy dễ gần hơn.
Và trong lúc cả hai đang chọn sách, anh quay sang tôi bắt chuyện, chủ yếu vẫn là hỏi về những thể loại sách tôi thích đọc. Rồi người lạ hỏi tôi, em đọc Bắt Trẻ Đồng Xanh chưa. Nhận được một cái lắc đầu thay câu trả lời, anh rút trong giá sách ra một quyển rất cũ, đưa cho tôi kèm lời giới thiệu “em đọc thử đi, sẽ không thấy tiếc thời gian đâu”.
Tôi nhớ mình đã ngồi lại đọc cho đến hết quyển sách được giới thiệu ấy. Cho đến bây giờ, tôi vẫn không tiếc khoảng thời gian đã bỏ ra cho bất kỳ quyển sách nào, không hẳn chỉ vì tôi thích đọc, mà có lẽ vì một quyển sách dù rất tệ cũng sẽ mang lại cho bạn vài điều gì đó đáng nói. Và nếu một lúc nào đó bạn được đắm chìm trong những trang viết tuyệt vời, thì đó hẳn là những khoảnh khắc đáng quý.
Nhưng sẽ hay hơn nhiều, nếu khi buông quyển sách xuống, và thoát ra khỏi thế giới của nó mà ảnh hưởng của những gì bạn đọc được vẫn còn đó, đi theo bạn, trở thành một phần của bạn. Bắt Trẻ Đồng Xanh, đối với tôi – là một quyển sách như thế.
Tôi tìm thấy sự đồng cảm với nhân vật chính – Holden Caulfield, chàng trai 17 tuổi bị đuổi khỏi trường dự bị Pencey vì những lý do như đã thi trượt bốn trong tổng số năm môn, hay không chịu học hành, nhưng lý do lớn nhất là cậu đã chán đến tận cổ một nền giáo dục giáo điều, rỗng tuếch; cũng như những con người đạo đức giả và bộ tịch đầy rẫy trong môi trường học tập của cậu.
Tôi dõi theo bước chân của Holden - một cậu trẻ thông minh và nhạy cảm - chỉ vừa bước một chân qua ngưỡng cửa của sự trưởng thành, còn nhiều băn khoăn, nghi ngờ, đôi lúc chán nản cùng cực. Cho dù là ở New York xa xôi, hay ngay tại đây, chung quanh chúng ta và có thể ngay chính bản thân chúng ta nữa, chúng ta luôn tìm thấy những nỗi băn khoăn, những hoài nghi, và sự phản kháng thậm chí nổi loạn của giới trẻ.
Có thể chính vì thế mà qua nhiều năm, Bắt Trẻ Đồng Xanh luôn tìm được những cảm xúc đồng điệu trong lòng người đọc, và luôn có ảnh hưởng đến những lớp độc giả trẻ tuổi. Ở đó, người ta bắt gặp hình ảnh của mình, hoặc là một phần của chính mình.
Ngay từ lần xuất bản đầu tiên tại Hoa Kỳ năm 1951, Bắt Trẻ Đồng Xanh (nguyên tác: The Catcher in the Rye) đã trở thành một hiện tượng. Bị chỉ trích như một quyển sách tồi tệ vì dùng ngôn ngữ thô tục và đề cập đến tôn giáo, xã hội và giáo dục một cách “không chính thống”, nhưng đồng thời Bắt Trẻ Đồng Xanh cũng là quyển sách được đưa vào chương trình giáo dục trung học của Hoa Kỳ.
Hình tượng nhân vật chính – Holden Caulfield, trở thành một hình ảnh biểu trưng cho một thế hệ thanh niên lạc lõng, chán chường và nổi loạn, không chỉ có giá trị phản ánh một phần lịch sử đương thời, mà nó luôn tươi mới và gắn liền với cuộc sống, với những người trẻ ở bất kỳ một thời điểm nào. Cho đến nay, với hơn 65 triệu ấn bản được bán ra trên toàn thế giới, cũng như việc quyển này được tạp chí Time đưa vào danh sách 100 tiểu thuyết tiếng Anh hay nhất từ 1923 đến nay cũng đã phần nào cho thấy sức sống và sức lan tỏa của tác phẩm.
Tại Việt Nam, người đọc làm quen với ấn phẩm tiếng Việt qua bản dịch của Phùng Khánh (Nhà sách Thanh Hiên – 1965) và một bản nữa của Đức Dương và Bùi Mỹ Hạnh (NXB Phụ Nữ, 1992 và tái bản bởi NXB Văn Học, 2005).
Trong bài phê bình “Những giá trị đạo đức trong Bắt trẻ đồng xanh” của Edwards June (Mai Sơn dịch), ông cho rằng “Trái với những lời kết tội, Bắt Trẻ Đồng Xanh đích thực là một cuốn sách đạo đức. Dù bạn lấy những lời dạy của Jesus, văn kiện của chế độ dân chủ, lý thuyết của Kohlberg, hay bất cứ một nguồn luận cứ nào khác để làm nguồn sáng đạo đức soi rọi, thì Holden vẫn nổi lên như là một con người bối rối mà đức hạnh.”
Tất nhiên, Bắt Trẻ Đồng Xanh không chỉ có thế, vì nếu đấy chỉ là một cuốn sách đạo đức thì bạn đã có hàng ngàn cuốn khác như thế, hàng ngàn cuốn rao giảng đạo đức đơn thuần. Bắt Trẻ Đồng Xanh, trong cách nhìn nhận của tôi, là một quyển sách làm nên sự khác biệt.
Với tôi, trước nhất khía cạnh giữ chân tôi là cách kể chuyện tự nhiên và cuốn hút của tác giả, cũng như việc nắm bắt tâm lý giới trẻ rất tốt, để tôi cảm thấy như thể Salinger viết cho chính mình, cho những người cùng thời, mà còn cho cả tôi, hoặc viết về một ai đó có nhiều điểm giống tôi.
Theo chân Holden Caulfield trở về nhà ở New York sau khi bị đuổi học, tôi không chỉ trải qua một chặng đường với nhiều điểm lý thú nho nhỏ, mà đến khi đọc xong, tôi biết rằng chàng trai ấy không chỉ để lại cho tôi một ấn tượng đẹp, mà còn gieo vào lòng tôi một mong muốn mãnh liệt: mong muốn được tìm thấy bản thân, và được sống với những giá trị đích thực của chính mình.
Trong một xã hội mà những giá trị ảo và thói đạo đức giả lên ngôi, Holden đã cố tách mình khỏi nó. Người ta cần sự tỉnh táo để nhận ra những điều xấu xa, dối trá; cần lòng ngay thẳng để biết ghê tởm và xa lánh chúng; nhưng cũng cần cả sự trong sáng trong tâm hồn để biết nhìn ra những điểm tốt đẹp giữa nơi xô bồ chứ không đánh đồng mọi việc.
Holden chính là một người có những phẩm chất đó. Cậu chán ngấy những màn kịch tôn giáo màu mè và nghĩ “nếu Jesus mà thấy được những bộ trang phục màu mè ấy, chắc ngài sẽ nôn mửa ra mất”, nhưng lại quý mến và quyên tiền cho hai nữ tu đang trên đường xuống miền Nam Chicago dạy học.
Caulfield chán nản những trường lớp rao giảng giáo điều, nhưng trước khi về nhà sau khi bị đuổi học cậu còn ghé thăm ông giáo già dạy Sử, người tuy đã đánh trượt cậu nhưng cậu vẫn quý ông ta vì lòng nhiệt tâm với nghề, thậm chí còn ghi thêm vài dòng vào bài thi để ông không cảm thấy áy náy khi đánh trượt mình.
Cũng vậy, tuy ghê tởm những đứa bạn bẩn thỉu, nhưng Caulfield sẵn sàng trò chuyện hay đi xem phim với chúng, vì chúng chẳng có đứa bạn nào. Tôi cảm động vì Caulfield, ngay cả khi có hành động nổi loạn vẫn không hề chống lại những nền tảng gia đình, vẫn tôn kính cha mẹ và yêu thương anh em, đặc biệt là cô em gái Phoebe.
Với tôi, đoạn trò chuyện giữa hai anh em khi Caulfield lẻn vào nhà, cũng như đoạn kết khi cậu quyết định ở lại vì em gái và dẫn em đi chơi công viên là một trong những trang viết đẹp nhất mà tôi từng đọc về tình cảm gia đình. Nó trong sáng, cảm động dù quả thực rất trẻ con, và nó làm bạn bất giác mỉm cười.
Với tôi, Bắt Trẻ Đồng Xanh chưa bao giờ là một quyển sách của sự phản kháng và chán chường đơn thuần. Tôi tìm thấy ở đó niềm vui sống, của nhân vật và của cả độc giả. Những niềm vui giản dị, nhỏ bé và rất dễ bắt gặp khắp mọi nơi. Mội bài thơ của đứa em đề tặng trên găng tay, một giọng hát trẻ con trong trẻo, hay những mơ ước có phần viển vông….
Như “nghề mơ ước” của Holden Caulfield vậy: hãy hình dung một cánh đồng lúa mạch xanh bát ngát ở đâu đó trên trái đất này, chỉ có bầy trẻ con chơi với nhau. Cậu sẽ đứng trên một mỏm đá bên rìa vực thẳm, ngắm lũ trẻ chơi đùa, canh chừng cho chúng. Khi chúng băng qua cánh đồng xanh, đến gần mỏm đá, chàng Holden nhà ta sẽ tóm lấy chúng để chúng khỏi rơi xuống. Chỉ thế thôi.
Đọc đến đấy, tôi bật cười. “Anh biết, Phoebe ạ, đó là mơ tưởng điên khùng, ngu xuẩn, nhưng thực sự anh muốn thế”. Không chỉ Holden, có lẽ còn nhiều người mơ như thế, hoặc tương tự thế. Và không có giấc mơ nào là ngu xuẩn, nhất là việc giữ lại niềm vui ngây thơ của con trẻ, cũng như chia sẻ niềm vui ấy với chúng. Có lẽ bất kỳ xã hội nào cũng cần những con người muốn làm công việc “bắt trẻ đồng xanh” ấy.
Trong một quyển tiểu thuyết tôi đọc, có 1 nhân vật nói về cha mình như sau “Ông cụ rất tốt, nhưng ông là một chai Coca. Có hàng triệu chai Coca trên thế giới này, và chúng giống hệt nhau. Tôi không muốn mình cũng là một trong số đó”.
Khi những nỗ lực đồng hóa mọi người, những khuôn thước, chuẩn mực đuợc đưa ra để triệt tiêu cái Tôi khác biệt, Bắt Trẻ Đồng Xanh là một tiếng nói phản tỉnh. Quyển sách đánh thức cái mong muốn được sống đúng với thực chất con người mình trong tôi.
Mỗi người là một vũ trụ nhỏ bao gồm cả những điểm đẹp đẽ và xấu xa nhưng rất riêng biệt, chính vì thế nó làm cho cuộc đời rộng lớn kia thêm phong phú. Tôi đã biết cách trân trọng những điểm khác biệt ở người khác, ngay cả khi họ có quan điểm trái ngược với mình.
Tôi nuôi dưỡng những giấc mơ, và luôn nỗ lực để có thể biến nó thành hiện thực (tất nhiên không phải là một giấc mơ bắt được vài đứa trẻ băng qua cánh đồng). Và tôi tin ở những gì mình cảm nhận được. Chẳng phải niềm tin là một điều đẹp đẽ sao, và cứ hãy tin những điều bạn muốn, thay vì tin những gì người ta muốn bạn phải tin, hoặc cố nhồi vào đầu bạn.
Cho dù đi ngược lại, hoặc không hoàn toàn trùng khớp với những “giá trị chung” như Kinh thánh, hay sách vở thì với tôi Bắt Trẻ Đồng Xanh vẫn là một quyển sách đẹp đẽ, vì nó giúp người ta nhận ra Con Người, hiểu với ý nghĩa đơn lẻ nhất – đáng được trân trọng như thế nào.
Khi Holden bị đuổi học, đúng ra là lần thứ tư bị đuổi, cô em gái luôn lập lại “bố sẽ giết anh mất thôi”. Cậu cũng hình dung ra chuyện gì chờ đợi mình, nhưng tôi chắc Holden sẽ không đời nào chọn con đường dẹp bỏ cảm xúc, tảng lờ chính tiếng nói của tâm hồn mình để trờ thành một ai đó như mong muốn của gia đình, hay có một vị trí trong xã hội.
Khi Holden nói với em Phoebe “anh sẽ lên phía Bắc chăn ngựa…” dù cậu chưa từng cưỡi ngựa, tôi tin rằng nếu có cơ hội Holden vẫn sẽ làm mọi cách để tìm đến cánh đồng xanh của mình. Tôi cũng thế, và ngã rẽ của cuộc đời tôi được đánh dấu vào ngày tôi rời trường đại học để làm những gì mình thực sự muốn. Trong quyết định ấy của tôi có phần ảnh hưởng không nhỏ từ Bắt Trẻ Đồng Xanh.
Cuộc sống thật đáng quý và có lẽ rất ngắn ngủi, vì thế ta có lẽ nên dành thời gian để làm những việc mình muốn, thay vì sống theo ý muốn của một ai đó khác hoặc sống cho qua tháng ngày.
Nhìn lại, cho đến giờ có thể tôi chưa đạt được thành công gì đáng kể, và sau này tôi cũng chẳng mong mình thành ông thánh bà tướng gì cả. Tôi chỉ đơn giản thấy hạnh phúc và mãn nguyện.
Nếu bạn muốn tặng ai đó một món quà, tôi xin đưa ra một đề nghị nho nhỏ: bạn hãy tặng họ 1 quyển sách. Có thể nó không tạo ra một bước ngoặt, không thay đổi cuộc đời họ, mà chỉ đơn giản là làm họ thêm yêu đời là đã đủ rồi. Sẽ chẳng bao giờ là quá muộn để bắt đầu Sống thực sự, và đôi khi quá trình ấy được khởi đầu, hoặc thúc đẩy nhờ vào một quyển sách đến đúng thời điểm.
Khi tôi đọc Bắt Trẻ Đồng Xanh, đó là 1 quyển sách cũ rách bìa xuất bản từ trước năm 75, và thuộc dạng sách hiếm, khó tìm, ngay cả khi tìm trong các nhà sách cũ. Tôi đã mượn chủ quán về để bọc lại bìa, và hi vọng có nhiều bạn sẽ tiếp tục đọc nó, cũng như copy ra nhiều bản để tặng bạn bè mình.
Đến cuối tháng 04.2008, tôi lại thấy bản Bắt Trẻ Đồng Xanh ngoài nhà sách, vẫn là bản dịch cũ của dịch giả Phùng Khánh, có chỉnh sửa và biên tập lại. Quả thực, đó là một niềm vui đối với tôi.
Tự quyển sách làm nên giá trị của nó, nhưng phải kể đến phần đóng góp không nhỏ của dịch giả Phùng Khánh trong việc mang lại một bản dịch tiếng Việt điêu luyện, nhuần nhị và tinh tế mà vẫn giữ được tinh thần của nguyên tác.
Khi việc tìm kiếm quyển sách không quá khó khăn như trước nữa, sao bạn không thử tìm đọc nó? Tôi nghĩ bạn sẽ không tiếc thời gian đã bỏ ra, nhất là sau khi đọc xong quyển tiểu thuyết đẹp đẽ ấy.
Nếu có ai đó hỏi, liệu một quyển sách có khả năng làm thay đổi đời người không, tôi sẽ trả lời rằng tôi hiếm khi nghi ngờ điều đó. Một quyển sách, đến vào đúng thời điểm, có thể làm cho cuộc sống của ta rẽ sang hướng khác.
Đấy không phải là điều bạn được tuyên truyền hay dạy bảo, mà chính bạn sẽ rút ra được kết luận này, khi bắt gặp quyển sách của đời mình.
Tôi nhớ một buổi chiều ở Era, quán café sách quen thuộc tôi hay ghé lại mỗi khi rảnh rỗi. Khi đang chăm chú chọn sách trên chiếc giá sách nhỏ hai ngăn sát tường, có một người khách nữa trong quán cũng đến kệ sách. Đó là một người lạ, nhưng chúng tôi vẫn gật đầu chào nhau, có lẽ vì những ai cùng chung sở thích sẽ cảm thấy dễ gần hơn.
Và trong lúc cả hai đang chọn sách, anh quay sang tôi bắt chuyện, chủ yếu vẫn là hỏi về những thể loại sách tôi thích đọc. Rồi người lạ hỏi tôi, em đọc Bắt Trẻ Đồng Xanh chưa. Nhận được một cái lắc đầu thay câu trả lời, anh rút trong giá sách ra một quyển rất cũ, đưa cho tôi kèm lời giới thiệu “em đọc thử đi, sẽ không thấy tiếc thời gian đâu”.
Tôi nhớ mình đã ngồi lại đọc cho đến hết quyển sách được giới thiệu ấy. Cho đến bây giờ, tôi vẫn không tiếc khoảng thời gian đã bỏ ra cho bất kỳ quyển sách nào, không hẳn chỉ vì tôi thích đọc, mà có lẽ vì một quyển sách dù rất tệ cũng sẽ mang lại cho bạn vài điều gì đó đáng nói. Và nếu một lúc nào đó bạn được đắm chìm trong những trang viết tuyệt vời, thì đó hẳn là những khoảnh khắc đáng quý.
Nhưng sẽ hay hơn nhiều, nếu khi buông quyển sách xuống, và thoát ra khỏi thế giới của nó mà ảnh hưởng của những gì bạn đọc được vẫn còn đó, đi theo bạn, trở thành một phần của bạn. Bắt Trẻ Đồng Xanh, đối với tôi – là một quyển sách như thế.
Tôi tìm thấy sự đồng cảm với nhân vật chính – Holden Caulfield, chàng trai 17 tuổi bị đuổi khỏi trường dự bị Pencey vì những lý do như đã thi trượt bốn trong tổng số năm môn, hay không chịu học hành, nhưng lý do lớn nhất là cậu đã chán đến tận cổ một nền giáo dục giáo điều, rỗng tuếch; cũng như những con người đạo đức giả và bộ tịch đầy rẫy trong môi trường học tập của cậu.
Tôi dõi theo bước chân của Holden - một cậu trẻ thông minh và nhạy cảm - chỉ vừa bước một chân qua ngưỡng cửa của sự trưởng thành, còn nhiều băn khoăn, nghi ngờ, đôi lúc chán nản cùng cực. Cho dù là ở New York xa xôi, hay ngay tại đây, chung quanh chúng ta và có thể ngay chính bản thân chúng ta nữa, chúng ta luôn tìm thấy những nỗi băn khoăn, những hoài nghi, và sự phản kháng thậm chí nổi loạn của giới trẻ.
Có thể chính vì thế mà qua nhiều năm, Bắt Trẻ Đồng Xanh luôn tìm được những cảm xúc đồng điệu trong lòng người đọc, và luôn có ảnh hưởng đến những lớp độc giả trẻ tuổi. Ở đó, người ta bắt gặp hình ảnh của mình, hoặc là một phần của chính mình.
Ngay từ lần xuất bản đầu tiên tại Hoa Kỳ năm 1951, Bắt Trẻ Đồng Xanh (nguyên tác: The Catcher in the Rye) đã trở thành một hiện tượng. Bị chỉ trích như một quyển sách tồi tệ vì dùng ngôn ngữ thô tục và đề cập đến tôn giáo, xã hội và giáo dục một cách “không chính thống”, nhưng đồng thời Bắt Trẻ Đồng Xanh cũng là quyển sách được đưa vào chương trình giáo dục trung học của Hoa Kỳ.
Hình tượng nhân vật chính – Holden Caulfield, trở thành một hình ảnh biểu trưng cho một thế hệ thanh niên lạc lõng, chán chường và nổi loạn, không chỉ có giá trị phản ánh một phần lịch sử đương thời, mà nó luôn tươi mới và gắn liền với cuộc sống, với những người trẻ ở bất kỳ một thời điểm nào. Cho đến nay, với hơn 65 triệu ấn bản được bán ra trên toàn thế giới, cũng như việc quyển này được tạp chí Time đưa vào danh sách 100 tiểu thuyết tiếng Anh hay nhất từ 1923 đến nay cũng đã phần nào cho thấy sức sống và sức lan tỏa của tác phẩm.
Tại Việt Nam, người đọc làm quen với ấn phẩm tiếng Việt qua bản dịch của Phùng Khánh (Nhà sách Thanh Hiên – 1965) và một bản nữa của Đức Dương và Bùi Mỹ Hạnh (NXB Phụ Nữ, 1992 và tái bản bởi NXB Văn Học, 2005).
Trong bài phê bình “Những giá trị đạo đức trong Bắt trẻ đồng xanh” của Edwards June (Mai Sơn dịch), ông cho rằng “Trái với những lời kết tội, Bắt Trẻ Đồng Xanh đích thực là một cuốn sách đạo đức. Dù bạn lấy những lời dạy của Jesus, văn kiện của chế độ dân chủ, lý thuyết của Kohlberg, hay bất cứ một nguồn luận cứ nào khác để làm nguồn sáng đạo đức soi rọi, thì Holden vẫn nổi lên như là một con người bối rối mà đức hạnh.”
Tất nhiên, Bắt Trẻ Đồng Xanh không chỉ có thế, vì nếu đấy chỉ là một cuốn sách đạo đức thì bạn đã có hàng ngàn cuốn khác như thế, hàng ngàn cuốn rao giảng đạo đức đơn thuần. Bắt Trẻ Đồng Xanh, trong cách nhìn nhận của tôi, là một quyển sách làm nên sự khác biệt.
Với tôi, trước nhất khía cạnh giữ chân tôi là cách kể chuyện tự nhiên và cuốn hút của tác giả, cũng như việc nắm bắt tâm lý giới trẻ rất tốt, để tôi cảm thấy như thể Salinger viết cho chính mình, cho những người cùng thời, mà còn cho cả tôi, hoặc viết về một ai đó có nhiều điểm giống tôi.
Theo chân Holden Caulfield trở về nhà ở New York sau khi bị đuổi học, tôi không chỉ trải qua một chặng đường với nhiều điểm lý thú nho nhỏ, mà đến khi đọc xong, tôi biết rằng chàng trai ấy không chỉ để lại cho tôi một ấn tượng đẹp, mà còn gieo vào lòng tôi một mong muốn mãnh liệt: mong muốn được tìm thấy bản thân, và được sống với những giá trị đích thực của chính mình.
Trong một xã hội mà những giá trị ảo và thói đạo đức giả lên ngôi, Holden đã cố tách mình khỏi nó. Người ta cần sự tỉnh táo để nhận ra những điều xấu xa, dối trá; cần lòng ngay thẳng để biết ghê tởm và xa lánh chúng; nhưng cũng cần cả sự trong sáng trong tâm hồn để biết nhìn ra những điểm tốt đẹp giữa nơi xô bồ chứ không đánh đồng mọi việc.
Holden chính là một người có những phẩm chất đó. Cậu chán ngấy những màn kịch tôn giáo màu mè và nghĩ “nếu Jesus mà thấy được những bộ trang phục màu mè ấy, chắc ngài sẽ nôn mửa ra mất”, nhưng lại quý mến và quyên tiền cho hai nữ tu đang trên đường xuống miền Nam Chicago dạy học.
Caulfield chán nản những trường lớp rao giảng giáo điều, nhưng trước khi về nhà sau khi bị đuổi học cậu còn ghé thăm ông giáo già dạy Sử, người tuy đã đánh trượt cậu nhưng cậu vẫn quý ông ta vì lòng nhiệt tâm với nghề, thậm chí còn ghi thêm vài dòng vào bài thi để ông không cảm thấy áy náy khi đánh trượt mình.
Cũng vậy, tuy ghê tởm những đứa bạn bẩn thỉu, nhưng Caulfield sẵn sàng trò chuyện hay đi xem phim với chúng, vì chúng chẳng có đứa bạn nào. Tôi cảm động vì Caulfield, ngay cả khi có hành động nổi loạn vẫn không hề chống lại những nền tảng gia đình, vẫn tôn kính cha mẹ và yêu thương anh em, đặc biệt là cô em gái Phoebe.
Với tôi, đoạn trò chuyện giữa hai anh em khi Caulfield lẻn vào nhà, cũng như đoạn kết khi cậu quyết định ở lại vì em gái và dẫn em đi chơi công viên là một trong những trang viết đẹp nhất mà tôi từng đọc về tình cảm gia đình. Nó trong sáng, cảm động dù quả thực rất trẻ con, và nó làm bạn bất giác mỉm cười.
Với tôi, Bắt Trẻ Đồng Xanh chưa bao giờ là một quyển sách của sự phản kháng và chán chường đơn thuần. Tôi tìm thấy ở đó niềm vui sống, của nhân vật và của cả độc giả. Những niềm vui giản dị, nhỏ bé và rất dễ bắt gặp khắp mọi nơi. Mội bài thơ của đứa em đề tặng trên găng tay, một giọng hát trẻ con trong trẻo, hay những mơ ước có phần viển vông….
Như “nghề mơ ước” của Holden Caulfield vậy: hãy hình dung một cánh đồng lúa mạch xanh bát ngát ở đâu đó trên trái đất này, chỉ có bầy trẻ con chơi với nhau. Cậu sẽ đứng trên một mỏm đá bên rìa vực thẳm, ngắm lũ trẻ chơi đùa, canh chừng cho chúng. Khi chúng băng qua cánh đồng xanh, đến gần mỏm đá, chàng Holden nhà ta sẽ tóm lấy chúng để chúng khỏi rơi xuống. Chỉ thế thôi.
Đọc đến đấy, tôi bật cười. “Anh biết, Phoebe ạ, đó là mơ tưởng điên khùng, ngu xuẩn, nhưng thực sự anh muốn thế”. Không chỉ Holden, có lẽ còn nhiều người mơ như thế, hoặc tương tự thế. Và không có giấc mơ nào là ngu xuẩn, nhất là việc giữ lại niềm vui ngây thơ của con trẻ, cũng như chia sẻ niềm vui ấy với chúng. Có lẽ bất kỳ xã hội nào cũng cần những con người muốn làm công việc “bắt trẻ đồng xanh” ấy.
Trong một quyển tiểu thuyết tôi đọc, có 1 nhân vật nói về cha mình như sau “Ông cụ rất tốt, nhưng ông là một chai Coca. Có hàng triệu chai Coca trên thế giới này, và chúng giống hệt nhau. Tôi không muốn mình cũng là một trong số đó”.
Khi những nỗ lực đồng hóa mọi người, những khuôn thước, chuẩn mực đuợc đưa ra để triệt tiêu cái Tôi khác biệt, Bắt Trẻ Đồng Xanh là một tiếng nói phản tỉnh. Quyển sách đánh thức cái mong muốn được sống đúng với thực chất con người mình trong tôi.
Mỗi người là một vũ trụ nhỏ bao gồm cả những điểm đẹp đẽ và xấu xa nhưng rất riêng biệt, chính vì thế nó làm cho cuộc đời rộng lớn kia thêm phong phú. Tôi đã biết cách trân trọng những điểm khác biệt ở người khác, ngay cả khi họ có quan điểm trái ngược với mình.
Tôi nuôi dưỡng những giấc mơ, và luôn nỗ lực để có thể biến nó thành hiện thực (tất nhiên không phải là một giấc mơ bắt được vài đứa trẻ băng qua cánh đồng). Và tôi tin ở những gì mình cảm nhận được. Chẳng phải niềm tin là một điều đẹp đẽ sao, và cứ hãy tin những điều bạn muốn, thay vì tin những gì người ta muốn bạn phải tin, hoặc cố nhồi vào đầu bạn.
Cho dù đi ngược lại, hoặc không hoàn toàn trùng khớp với những “giá trị chung” như Kinh thánh, hay sách vở thì với tôi Bắt Trẻ Đồng Xanh vẫn là một quyển sách đẹp đẽ, vì nó giúp người ta nhận ra Con Người, hiểu với ý nghĩa đơn lẻ nhất – đáng được trân trọng như thế nào.
Khi Holden bị đuổi học, đúng ra là lần thứ tư bị đuổi, cô em gái luôn lập lại “bố sẽ giết anh mất thôi”. Cậu cũng hình dung ra chuyện gì chờ đợi mình, nhưng tôi chắc Holden sẽ không đời nào chọn con đường dẹp bỏ cảm xúc, tảng lờ chính tiếng nói của tâm hồn mình để trờ thành một ai đó như mong muốn của gia đình, hay có một vị trí trong xã hội.
Khi Holden nói với em Phoebe “anh sẽ lên phía Bắc chăn ngựa…” dù cậu chưa từng cưỡi ngựa, tôi tin rằng nếu có cơ hội Holden vẫn sẽ làm mọi cách để tìm đến cánh đồng xanh của mình. Tôi cũng thế, và ngã rẽ của cuộc đời tôi được đánh dấu vào ngày tôi rời trường đại học để làm những gì mình thực sự muốn. Trong quyết định ấy của tôi có phần ảnh hưởng không nhỏ từ Bắt Trẻ Đồng Xanh.
Cuộc sống thật đáng quý và có lẽ rất ngắn ngủi, vì thế ta có lẽ nên dành thời gian để làm những việc mình muốn, thay vì sống theo ý muốn của một ai đó khác hoặc sống cho qua tháng ngày.
Nhìn lại, cho đến giờ có thể tôi chưa đạt được thành công gì đáng kể, và sau này tôi cũng chẳng mong mình thành ông thánh bà tướng gì cả. Tôi chỉ đơn giản thấy hạnh phúc và mãn nguyện.
Nếu bạn muốn tặng ai đó một món quà, tôi xin đưa ra một đề nghị nho nhỏ: bạn hãy tặng họ 1 quyển sách. Có thể nó không tạo ra một bước ngoặt, không thay đổi cuộc đời họ, mà chỉ đơn giản là làm họ thêm yêu đời là đã đủ rồi. Sẽ chẳng bao giờ là quá muộn để bắt đầu Sống thực sự, và đôi khi quá trình ấy được khởi đầu, hoặc thúc đẩy nhờ vào một quyển sách đến đúng thời điểm.
Khi tôi đọc Bắt Trẻ Đồng Xanh, đó là 1 quyển sách cũ rách bìa xuất bản từ trước năm 75, và thuộc dạng sách hiếm, khó tìm, ngay cả khi tìm trong các nhà sách cũ. Tôi đã mượn chủ quán về để bọc lại bìa, và hi vọng có nhiều bạn sẽ tiếp tục đọc nó, cũng như copy ra nhiều bản để tặng bạn bè mình.
Đến cuối tháng 04.2008, tôi lại thấy bản Bắt Trẻ Đồng Xanh ngoài nhà sách, vẫn là bản dịch cũ của dịch giả Phùng Khánh, có chỉnh sửa và biên tập lại. Quả thực, đó là một niềm vui đối với tôi.
Tự quyển sách làm nên giá trị của nó, nhưng phải kể đến phần đóng góp không nhỏ của dịch giả Phùng Khánh trong việc mang lại một bản dịch tiếng Việt điêu luyện, nhuần nhị và tinh tế mà vẫn giữ được tinh thần của nguyên tác.
Khi việc tìm kiếm quyển sách không quá khó khăn như trước nữa, sao bạn không thử tìm đọc nó? Tôi nghĩ bạn sẽ không tiếc thời gian đã bỏ ra, nhất là sau khi đọc xong quyển tiểu thuyết đẹp đẽ ấy.
Nghị lực sống
Bài học về nghị lực sống - Bài viết được tuyển vào vòng chung khảo Cuộc thi "Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi" . Bài dự thi được tuyển chọn vào vòng chung khảo Cuộc thi Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi
BÀI HỌC VỀ NGHỊ LỰC SỐNG
Sài Gòn mùa mưa.
Mưa, lại được nghỉ hè, nằm dài ở nhà mãi cũng chán. Thế là, khi trời hơi tạnh, tôi buộc mình không được trì trệ như thế này nữa, tôi ra nhà sách. Ít ra thì cũng phải cập nhật cho mình một chút kiến thức về xã hội chứ. Lượn hết một vòng nhà sách, tôi dừng lại ở kệ sách tâm lý, loại sách rất hiếm khi tôi đọc bởi vì... tôi cũng không biết vì sao nữa. Chỉ đơn giản là tôi thích đọc truyện tranh hoặc sách văn học, vậy thôi. Đột nhiên, tôi thấy một cuốn sách có tựa đề khá ấn tượng “Câu chuyện nữ sinh mắc AIDS”, bìa ngoài trình bày giản dị và đặt ở nơi “địa thế” không được “đẹp” cho lắm. Đọc lướt qua vài dòng đầu tôi biết đây là cuốn nhật ký của nữ sinh viên Chu Lực Á (Trung Quốc) kể về câu chuyện cuộc đời mình trước và sau khi mắc AIDS. Tôi không hiểu vì sao nhân viên nhà sách lại xếp cuốn sách vào kệ “sách tâm lý”, có lẽ có sự nhầm lẫn chăng, nhưng khi gấp cuốn sách lại tôi mới biết cái gì cũng có lý do của nó.
Có thể nói, đối với tôi, đúng như lời người dịch có viết ngay từ lời dẫn: đọc không ngừng nghỉ từ trang đầu tới trang cuối. Cuốn sách thực sự có sức cuốn hút rất lớn, đọc trang trước lại muốn đọc tiếp trang sau. Cuộc đời của cô nữ sinh viên Chu Lực Á cứ trải ra trước mắt khiến tôi luôn cảm thấy mình đang tham gia vào câu chuyện và là một phần của câu chuyện. Cuốn sách dường như cũng là những dòng tâm tưởng, tôi bắt gặp chính tôi trong đó. Nhưng có lẽ với tư cách là một người đi trước, Chu Lực Á đã là người chỉ đường cho tôi, để tôi và thế hệ thanh niên như tôi không dẫm lên vết xe đỏ của cô ấy.
Cuốn nhật kí mở đầu bằng niềm hân hoan của co học sinh Chu Lực Á khi biết mình đậu đại học, vào một ngôi trường danh tiếng, nơi cô hằng mơ ước. Rời miền quê nghèo xa xôi, hành trang cô mang lên giảng đường đại học là tất cả niềm tự hào của cha mẹ, niềm hạnh phúc của bản thân và niềm ước vọng vào một tương lai tươi sáng. Cô đã bộc lộ tâm trạng mình như tất cả những ai lần đầu tiên cầm trên tay tấm giấy báo đại học và xếp hành lí đi đến cánh cửa ước mơ. Tôi hiểu được điều đó, bởi cũng chỉ mới một năm trước đây thôi, tôi đã trải qua tâm trạng hân hoan, vui sướng đó như thế nào. Câu chuyện tiếp tục với cuộc sống sinh viên, trên giảng đường, trong kí túc xá, nơi cô học tập miệt mài và đang từng ngày hòa nhập với cuộc sống mới, xã hội mới. Sau những bỡ ngỡ ban đầu, cô đã tự vươn lên khẳng định mình, là một sinh viên xuất sắc, được nha ftrường tin yêu và là một cán bộ cốt cán của Đoàn. Tất cả mở ra trước mắt cô viễn cảnh tươi đẹp về tương lai. Rồi tình yêu đến với cô gái trẻ, bất ngờ và lãng mạn, đẹp như một câu chuyện cổ tích thời hiện đại. Cô không quá vội vàng, không quá bồng bột, tình yêu đến tự nhiên như nó vốn có, không thể cưỡng lại được. Cô yêu anh sâu sắc, chân thành. Nhưng tình yêu đẹp đẽ đó đã dẫn tới tấn bi kịch cho số phận cô. Dưới ánh sáng kì diệu của đêm trăng hôm ấy, cô trao anh tất cả những gì thanh khiết nhất, để rồi sau đó đau khổ khi biết rằng: mình mắc AIDS.
Tất cả quay lưng lại với cô, bạn bè, nhà trường, lý tưởng, ước mơ. Như con thuyền chòng chành giữa bể khơi vô bờ vô bến, không có bất kì ai để cô nương tựa, cô như chết dần đi giữa những suy nghĩ của chính mình. Xã hội quá ư vô tình và thành kiến hay chính cô không thể rời bỏ cái kén bao bọc mình trong sự đau khổ? Nhưng rồi nghị lực của một người đã từng làm cán bộ, nghị lực của sức trẻ đã vực cô dậy. Những tháng ngày còn lại của cuộc đời, dẫu không còn nhiều nhưng cô đã gắng sống, đem câu chuyện cuộc đời mình để làm gương cho những người trẻ tuổi khác. Lý tưởng và cuộc sống, tình yêu và niềm tin tưởng chừng đổ vỡ, nhưng giờ đây cô đã kí gửi tất cả vào trong cuốn nhật kí nhỏ bé chứa đựng cả cuộc đời.
Mỗi ngày trôi đi lại thêm một trang đời viết dở, nhưng trang đời ấy được viết bằng màu mực như thế nào mới là điều quan trọng. Mỗi ngày của Chu Lực Á đều được mở đầu bằng hình ảnh của bầu trời ngày hôm đó. Trời âm u, trời nhiều mây, trời hửng nắng... tất cả đều là tâm trạng của con người nhìn cuộc sống bằng đôi mắt như thế nào.Câu chuyện của nữ sinh viên Chu Lực Á đã dạy tôi nhiều về bài học cuộc sống, dạy về lý tưởng của lớp trẻ và dạy về ước mơ khi bắt gặp phồn hoa đô hội, dạy về nghị lực khi cuộc sống nổi sóng và hơn hết là dạy vượt qua nỗi đau để nhìn về một ngày mai tươi sáng hơn.
Tôi, một sinh viên mang trong mình những ước mơ và hoài bão tươi đẹp, đang cầm trên tay câu chuyện của một sinh viên cũng chứa đầy những lý tưởng cao đẹp. Căn bệnh thế kỉ AIDS có thể hủy hoại thân xác Chu Lực Á nhưng không thể hủy hoại được tình yêu mà cô dành cho cuộc sống này. Bài học của cô là bài học cho tất cả những sinh viên, giới trẻ, tất cả những mầm tương lai đang từng ngày dựng xây đất nước, nhất là câu chuyện lại xuất phát từ Trung Quốc – đất nước rất gần chùng ta về khoảng cách địa lý cũng như văn hóa và niềm tin, lý tưởng. Nhưng hơn hết câu chuyện của cô là tiếng nói của cá nhân trước sự lan tràn của đại dịch AIDS. AIDS đang ở ngay gần chúng ta, nếu chỉ bập bõm một chút kiến thức về AIDS tức là chính bạn cũng có nguy cơ mắc AIDS. Thông điệp của Chu Lực Á muốn gửi đến chúng ta phải chăng chính là sự chung tay để đẩy lùi hiểm họa này, đồng thời là thái độ của chính chúng ta đối với người ị nhiễm AIDS, hãy cho họ động lực và sức mạnh để tồn tại, để sống và góp một phần sức lực trong quãng đời ngắn ngủi còn lại.
Gấp cuốn sách lại, thấy trong mình một tình yêu lớn dậy. Ta yêu thêm đất nước mình tươi đẹp và hùng vĩ, yêu thêm con người quanh mình thân thiện và hòa đồng, và hơn hết yêu thêm chính mình, được sinh ra nguyên vẹn hình hài, được học tập và được “sống”.
Ngoài kia, cơn mưa vội vã của đất trời Sài Gòn đã dứt. Nắng ửng hồng.
Nguyên Lan Tp.HCM 3/5/2008
Sưu tầm từ http://www.sachhay.com/
BÀI HỌC VỀ NGHỊ LỰC SỐNG
Sài Gòn mùa mưa.
Mưa, lại được nghỉ hè, nằm dài ở nhà mãi cũng chán. Thế là, khi trời hơi tạnh, tôi buộc mình không được trì trệ như thế này nữa, tôi ra nhà sách. Ít ra thì cũng phải cập nhật cho mình một chút kiến thức về xã hội chứ. Lượn hết một vòng nhà sách, tôi dừng lại ở kệ sách tâm lý, loại sách rất hiếm khi tôi đọc bởi vì... tôi cũng không biết vì sao nữa. Chỉ đơn giản là tôi thích đọc truyện tranh hoặc sách văn học, vậy thôi. Đột nhiên, tôi thấy một cuốn sách có tựa đề khá ấn tượng “Câu chuyện nữ sinh mắc AIDS”, bìa ngoài trình bày giản dị và đặt ở nơi “địa thế” không được “đẹp” cho lắm. Đọc lướt qua vài dòng đầu tôi biết đây là cuốn nhật ký của nữ sinh viên Chu Lực Á (Trung Quốc) kể về câu chuyện cuộc đời mình trước và sau khi mắc AIDS. Tôi không hiểu vì sao nhân viên nhà sách lại xếp cuốn sách vào kệ “sách tâm lý”, có lẽ có sự nhầm lẫn chăng, nhưng khi gấp cuốn sách lại tôi mới biết cái gì cũng có lý do của nó.
Có thể nói, đối với tôi, đúng như lời người dịch có viết ngay từ lời dẫn: đọc không ngừng nghỉ từ trang đầu tới trang cuối. Cuốn sách thực sự có sức cuốn hút rất lớn, đọc trang trước lại muốn đọc tiếp trang sau. Cuộc đời của cô nữ sinh viên Chu Lực Á cứ trải ra trước mắt khiến tôi luôn cảm thấy mình đang tham gia vào câu chuyện và là một phần của câu chuyện. Cuốn sách dường như cũng là những dòng tâm tưởng, tôi bắt gặp chính tôi trong đó. Nhưng có lẽ với tư cách là một người đi trước, Chu Lực Á đã là người chỉ đường cho tôi, để tôi và thế hệ thanh niên như tôi không dẫm lên vết xe đỏ của cô ấy.
Cuốn nhật kí mở đầu bằng niềm hân hoan của co học sinh Chu Lực Á khi biết mình đậu đại học, vào một ngôi trường danh tiếng, nơi cô hằng mơ ước. Rời miền quê nghèo xa xôi, hành trang cô mang lên giảng đường đại học là tất cả niềm tự hào của cha mẹ, niềm hạnh phúc của bản thân và niềm ước vọng vào một tương lai tươi sáng. Cô đã bộc lộ tâm trạng mình như tất cả những ai lần đầu tiên cầm trên tay tấm giấy báo đại học và xếp hành lí đi đến cánh cửa ước mơ. Tôi hiểu được điều đó, bởi cũng chỉ mới một năm trước đây thôi, tôi đã trải qua tâm trạng hân hoan, vui sướng đó như thế nào. Câu chuyện tiếp tục với cuộc sống sinh viên, trên giảng đường, trong kí túc xá, nơi cô học tập miệt mài và đang từng ngày hòa nhập với cuộc sống mới, xã hội mới. Sau những bỡ ngỡ ban đầu, cô đã tự vươn lên khẳng định mình, là một sinh viên xuất sắc, được nha ftrường tin yêu và là một cán bộ cốt cán của Đoàn. Tất cả mở ra trước mắt cô viễn cảnh tươi đẹp về tương lai. Rồi tình yêu đến với cô gái trẻ, bất ngờ và lãng mạn, đẹp như một câu chuyện cổ tích thời hiện đại. Cô không quá vội vàng, không quá bồng bột, tình yêu đến tự nhiên như nó vốn có, không thể cưỡng lại được. Cô yêu anh sâu sắc, chân thành. Nhưng tình yêu đẹp đẽ đó đã dẫn tới tấn bi kịch cho số phận cô. Dưới ánh sáng kì diệu của đêm trăng hôm ấy, cô trao anh tất cả những gì thanh khiết nhất, để rồi sau đó đau khổ khi biết rằng: mình mắc AIDS.
Tất cả quay lưng lại với cô, bạn bè, nhà trường, lý tưởng, ước mơ. Như con thuyền chòng chành giữa bể khơi vô bờ vô bến, không có bất kì ai để cô nương tựa, cô như chết dần đi giữa những suy nghĩ của chính mình. Xã hội quá ư vô tình và thành kiến hay chính cô không thể rời bỏ cái kén bao bọc mình trong sự đau khổ? Nhưng rồi nghị lực của một người đã từng làm cán bộ, nghị lực của sức trẻ đã vực cô dậy. Những tháng ngày còn lại của cuộc đời, dẫu không còn nhiều nhưng cô đã gắng sống, đem câu chuyện cuộc đời mình để làm gương cho những người trẻ tuổi khác. Lý tưởng và cuộc sống, tình yêu và niềm tin tưởng chừng đổ vỡ, nhưng giờ đây cô đã kí gửi tất cả vào trong cuốn nhật kí nhỏ bé chứa đựng cả cuộc đời.
Mỗi ngày trôi đi lại thêm một trang đời viết dở, nhưng trang đời ấy được viết bằng màu mực như thế nào mới là điều quan trọng. Mỗi ngày của Chu Lực Á đều được mở đầu bằng hình ảnh của bầu trời ngày hôm đó. Trời âm u, trời nhiều mây, trời hửng nắng... tất cả đều là tâm trạng của con người nhìn cuộc sống bằng đôi mắt như thế nào.Câu chuyện của nữ sinh viên Chu Lực Á đã dạy tôi nhiều về bài học cuộc sống, dạy về lý tưởng của lớp trẻ và dạy về ước mơ khi bắt gặp phồn hoa đô hội, dạy về nghị lực khi cuộc sống nổi sóng và hơn hết là dạy vượt qua nỗi đau để nhìn về một ngày mai tươi sáng hơn.
Tôi, một sinh viên mang trong mình những ước mơ và hoài bão tươi đẹp, đang cầm trên tay câu chuyện của một sinh viên cũng chứa đầy những lý tưởng cao đẹp. Căn bệnh thế kỉ AIDS có thể hủy hoại thân xác Chu Lực Á nhưng không thể hủy hoại được tình yêu mà cô dành cho cuộc sống này. Bài học của cô là bài học cho tất cả những sinh viên, giới trẻ, tất cả những mầm tương lai đang từng ngày dựng xây đất nước, nhất là câu chuyện lại xuất phát từ Trung Quốc – đất nước rất gần chùng ta về khoảng cách địa lý cũng như văn hóa và niềm tin, lý tưởng. Nhưng hơn hết câu chuyện của cô là tiếng nói của cá nhân trước sự lan tràn của đại dịch AIDS. AIDS đang ở ngay gần chúng ta, nếu chỉ bập bõm một chút kiến thức về AIDS tức là chính bạn cũng có nguy cơ mắc AIDS. Thông điệp của Chu Lực Á muốn gửi đến chúng ta phải chăng chính là sự chung tay để đẩy lùi hiểm họa này, đồng thời là thái độ của chính chúng ta đối với người ị nhiễm AIDS, hãy cho họ động lực và sức mạnh để tồn tại, để sống và góp một phần sức lực trong quãng đời ngắn ngủi còn lại.
Gấp cuốn sách lại, thấy trong mình một tình yêu lớn dậy. Ta yêu thêm đất nước mình tươi đẹp và hùng vĩ, yêu thêm con người quanh mình thân thiện và hòa đồng, và hơn hết yêu thêm chính mình, được sinh ra nguyên vẹn hình hài, được học tập và được “sống”.
Ngoài kia, cơn mưa vội vã của đất trời Sài Gòn đã dứt. Nắng ửng hồng.
Nguyên Lan Tp.HCM 3/5/2008
Sưu tầm từ http://www.sachhay.com/
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)