Nghịch lý giữa hai kỳ thi
Kết quả thi ĐH, CĐ năm nay không còn gây xôn xao vì hàng ngàn bài thi điểm 0 môn lịch sử như năm ngoái. Song dư luận vẫn choáng váng vì nhiều học sinh vừa đạt điểm cao kỳ thi tốt nghiệp THPT lại không đạt nổi 5 điểm cho ba môn thi ĐH. Ở nhiều hội đồng tuyển sinh vẫn thấy la liệt điểm 0, điểm 1...
Thi nghiêm túc, điểm đại học kém thê thảm
Trong suốt quá trình chuẩn bị thi cho đến khi diễn ra lần lượt ba đợt thi tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2012, lãnh đạo bộ GD-ĐT liên tục khẳng định đề thi năm nay nhẹ nhàng, phân hóa tốt, đề thi vẫn đảm bảo mục tiêu sàng lọc để tuyển chọn nhưng sẽ hạn chế tối đa thí sinh chỉ có 0-2 điểm/môn. Nói cách khác, thí sinh đã hoàn thành chương trình THPT (đỗ tốt nghiệp) thì ít nhất cũng phải tránh được điểm liệt.
Với đề thi năm nay, điểm thi ĐH dự kiến cao hơn năm trước, giúp nguồn tuyển của các trường dồi dào hơn, trường tuyển dễ hơn (ảnh chỉ mang tính minh họa). Ảnh: TTO |
Kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa qua có tỉ lệ đỗ xấp xỉ 100%, trong đó tỉnh có tỉ lệ đỗ thấp nhất là 95% đã khiến nhiều người lạc quan khấp khởi tin điểm thi ĐH năm nay sẽ khác nhiều so với năm trước. Nhưng theo thống kê điểm thi tại nhiều trường ĐH, nhất là ở các trường khu vực phía Bắc, điểm thi nhiều môn thấp thê thảm.
Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật Vinh có hơn 2.600 thí sinh dự thi thì có đến hơn 1.000 thí sinh có điểm môn toán từ 0-1 điểm. Trường ĐH Sư phạm Hà Nội gần 3.000 thí sinh dự thi khối C thì số thí sinh điểm 0-1 ở môn sử đã chiếm hơn 1/4 với hơn 800 em (trong đó điểm 0 hơn 180 em), nếu tính rộng ra số thí sinh môn thi này từ điểm 3 trở xuống thì con số lên đến gần 1.800 em. Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) có hơn 600 trường hợp điểm 1 trở xuống ở môn sử trong khoảng 3.900 thí sinh dự thi. Trường ĐH Nội vụ có hơn 2.400 thí sinh dự thi thì số điểm 1 trở xuống cho môn sử gần 900 em, số bị điểm 0 là hơn 140 em...
Cách đây vài năm, cục Công nghệ thông tin (bộ GD-ĐT) đã thử thống kê để so sánh tỉ lệ thí sinh đỗ tốt nghiệp và tỉ lệ đỗ ĐH ở một số địa phương thì thấy một nghịch lý: nhiều nơi tỉ lệ đỗ tốt nghiệp rất cao, nhiều điểm khá giỏi nhưng đỗ ĐH lại rất ít, kết quả lẹt đẹt ở điểm kém. Những con số quá nhạy cảm này đã không được công bố vào những năm tiếp theo. Tuy nhiên, cục diện này không được thay đổi khi tỉ lệ tốt nghiệp THPT tăng dần đều, ngày càng nhích lên gần với số 100%, nhưng ở nhiều nơi, kết quả thi ĐH của học sinh vẫn kém.
Khảo sát ở một số trường ĐH địa phương, hầu hết tuyển sinh thí sinh thường trú tại địa phương thì thấy rõ điều này. Tại Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật Nam Định (trường đóng tại Nam Định, địa phương luôn dẫn đầu tỉ lệ đỗ tốt nghiệp THPT, năm 2012 xấp xỉ 100%) - số thí sinh chạm điểm sàn cũng rất thấp. Số liệu thống kê từ nhà trường cho thấy trong hơn 1.000 thí sinh dự thi chỉ có khoảng 200 em có tổng 10 điểm trở lên.
Phải đạt điểm 5 mới hợp lý
GS Đỗ Thanh Bình (khoa lịch sử ĐH Sư phạm Hà Nội) cho biết: với môn lịch sử, đề thi tuyển sinh ĐH yêu cầu cao hơn đề thi tốt nghiệp. Vì thế, không phải thí sinh nào đạt điểm giỏi thi tốt nghiệp cũng có thể đạt điểm cao khi thi tuyển sinh ĐH. Tuy nhiên, đề thi có nhiều câu hỏi, độ khó khác nhau. “Với đề thi sử vào ĐH-CĐ năm nay, thí sinh nắm vững kiến thức cơ bản, vượt qua được kỳ thi tốt nghiệp thì chí ít cũng phải đạt điểm 5. Nếu chỉ được điểm 1-2, thậm chí điểm 0 thì vô lý quá” - ông nhận xét.
Thầy Đặng Quang Minh (giảng viên khoa lịch sử ĐH Sư phạm Hà Nội đồng thời là giáo viên môn lịch sử Trường THPT Nguyễn Tất Thành) cho rằng đề thi môn sử năm nay “dễ nhất trong vòng năm năm trở lại đây”, nên “thi tốt nghiệp tỉ lệ đỗ chót vót, điểm thi sử tương đối cao, trong khi thi ĐH lẹt đẹt, nhiều điểm 0, điểm liệt thì quá dễ để tự hiểu kỳ thi tốt nghiệp THPT không thật sự nghiêm túc”.
Nhiều thầy cô giáo dạy toán ở bậc phổ thông cũng nhận xét với đề thi toán ĐH, học sinh trung bình vượt qua được kỳ thi tốt nghiệp THPT thì cũng có thể làm được ít nhất 1-2 câu. Như vậy, việc nhiều thí sinh chỉ có điểm 0, điểm 1 trong kỳ thi ĐH cho thấy “nên xem lại việc đỗ tốt nghiệp”.
GSĐH. Đề thi ĐH dù khó hơn nhưng không quá khó đến mức xảy ra sự chênh lệch lớn về điểm số giữa hai kỳ thi như vậy”.
Không thực chất thì nên bỏ?
GS Văn Như Cương đưa ra một phép tính đơn giản: Cứ tính mức chi “giản dị” cho mỗi thí sinh (thi tốt nghiệp THPT) là 1.000 đồng thì kỳ thi này đã tốn 1 tỉ đồng. Chưa kể có rất nhiều khâu khác nhau liên quan đến coi thi, chấm thi, thanh tra... Một kỳ thi quá tốn kém như vậy kéo dài nhiều năm nhưng chưa có nghiên cứu nào để đong đếm xem hiệu quả của nó có tương xứng với số tiền bỏ ra không? “Thi mà nhìn thấy rõ là không thực chất thì không nên thi làm gì” - GS Văn Như Cương nhấn mạnh.
GS.TSKH Lâm Quang Thiệp - nguyên vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (bộ GD-ĐT) khẳng định ngành giáo dục lâu nay chỉ coi trọng đánh giá tổng kết mà xem nhẹ đánh giá tiến trình, coi kỳ thi tốt nghiệp mang tính ăn thua nặng nề. “Hàng chục năm nay, chúng tôi đã đề nghị tốt nghiệp không nên xem là kỳ thi quốc gia. Tổ chức kỳ thi quốc gia là để đánh giá học sinh cùng trên một chuẩn chung. Song giáo dục hiện nay còn có sự chênh lệch giữa các tỉnh, các vùng. Thành ra khi đặt ra một tiêu chuẩn chung không thực hiện được, đã lại sinh ra những chính sách để cộng điểm cho tỉnh này, tỉnh kia. Vậy thì mục tiêu theo chuẩn quốc gia có đạt được đâu mà cố duy trì?” - ông nêu câu hỏi.
Cách tốt nhất, theo GS Thiệp, là chuyển kỳ thi tốt nghiệp THPT về cho tỉnh đảm trách, với những tiêu chuẩn do bộ sẽ đặt ra, đúng như giá trị đơn giản của tấm bằng tốt nghiệp. “Những đề thi tốt nghiệp năm nay rất dễ, chứng tỏ nó nặng nề về cách tổ chức chứ không phải ở nội dung. Kỳ thi cồng kềnh không đáng rất dễ gây ra tâm lý ăn thua, dễ nảy sinh tiêu cực”.
GS Thiệp cũng cho hay lộ trình hướng đến hợp nhất một kỳ thi quốc gia thay cho hai kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH liên tiếp của bộ bị đóng băng mấy năm qua. “Lộ trình hướng đến việc giảm bớt các kỳ thi quốc gia là việc phải làm của ngành giáo dục. Song tôi cho rằng ý tưởng để phần lớn các trường ĐH chỉ dựa vào kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển là không khả thi, vì kết quả kỳ thi đó sẽ không còn khách quan, nhất định địa phương sẽ tìm cách can thiệp. Ở Việt Nam, điều đó dễ xảy ra lắm. Từng có thời ngành giáo dục xét tuyển ĐH thông qua học bạ, kết quả các tỉnh miền xa cao hơn nhiều ở Hà Nội vì người ta thay học bạ hết”.
“Tôi cho rằng vẫn cần một kỳ thi để dựa vào đó làm căn cứ xét tuyển ĐH, nhưng đó sẽ không phải là kỳ thi tốt nghiệp THPT hay kỳ thi tuyển sinh ĐH như hiện nay. Đó sẽ là một kỳ thi đánh giá năng lực học sinh cuối bậc phổ thông, có thể tổ chức nhiều lần, học sinh cuối lớp 11, đầu lớp 12 cũng có thể tham dự. Đây là kỳ thi đánh giá năng lực của người học ở cuối bậc phổ thông, thí sinh chưa đạt trong đợt này có thể nâng cao năng lực để thi đợt sau” - GS Thiệp nói.
THEO TUỔI TRẺ CUỐI TUẦN
Chỉ đạt 2-3 điểm thì sức học quá kém “Với đề thi năm nay, điểm thi ĐH dự kiến cao hơn năm trước, giúp nguồn tuyển của các trường dồi dào hơn, trường tuyển dễ hơn. Thí sinh đỗ ĐH cũng không quá chật vật. Thí sinh chỉ đạt 2-3 điểm/môn thì đồng nghĩa với sức học quá kém, không thể theo nổi chương trình ĐH”. Ông BÙI VĂN GA (Thứ trưởng bộ GD-ĐT) |
CÁC Ý KIẾN (1)