11 thg 3, 2015

Bạn chọn mình là VACXIN hay VIRUT?

Thứ tư, 11/3/2015 | 06:57 GMT+7
Chia sẻ bài viết lên facebookChia sẻ bài viết lên twitterChia sẻ bài viết lên google+|

Chỉ một người đứng lại


http://vnexpress.net/tin-tuc/goc-nhin/chi-mot-nguoi-dung-lai-3155790.html

Đó là một buổi chiều Pattaya, tôi thuê xe máy đi chơi. Xe máy ở xứ này rẻ, nên xe thuê là một chiếc thuộc hàng “xịn” và “cảm giác đi trên xe mới khá phấn khích. Nhưng đây cũng là một “vương quốc xe máy”, với bối cảnh giao thông khá giống nước ta: dù hạ tầng phát triển hơn nhưng Thái Lan cũng nổi tiếng vì những đám kẹt xe dài hàng cây số.
Trong khi đứng đó, trên cái xe mới, lòng đầy ức chế trong đám kẹt xe chật ních trên đất Thái, tôi nhìn thấy cái vỉa hè: phẳng, rộng, độ cao không chênh so với mặt đường là bao nhiêu. Trên vỉa hè tất nhiên không có bãi trông xe hoặc hàng quán xếp đầy ghế nhựa. Và tôi bị thôi thúc mãnh liệt là hãy phóng xe máy lên mà lao đi, trên cái vỉa hè trống trải ấy.
Ở bất kỳ đâu trên đất nước tôi, nó đã chật kín người leo lên. Và tôi biết, chỉ cần một người leo lên, sẽ có người thứ hai, và thứ ba, rồi cứ thế, trở thành một “văn hóa leo lề” như quê hương mình. Không lực lượng cảnh sát nào kiểm soát được một đám đông hàng trăm chiếc xe leo lề băng băng tiến.
Nhưng tất cả đều đồng lòng đứng lại, dưới lòng đường – trong một đám kẹt xe dài vài cây số. Họ dửng dưng với cái vỉa hè theo một cách khó chịu. Mà không phải bởi phía trước có cảnh sát. Cảnh sát xứ này ít thấy đứng chốt.
Tôi trở về Hà Nội, còn chưa kịp quên cái vỉa hè thông thoáng những đoàn xe máy Thái Lan đầy nhẫn nhịn, thì đúng một ngày sau vợ tôi bị đâm xe. Một chiếc xe công vụ đâm vào đuôi xe máy khi xe dừng lại. Dừng lại khi đèn vừa chuyển sang màu đỏ.
Giảm tốc trước đèn vàng và dừng lại ở những giây đầu tiên của đèn đỏ là một việc làm nguy hiểm. Bản thân tôi mỗi lần quyết định làm điều đó cũng phải ngoái đầu lại sau (dù có gương chiếu hậu), chắc chắn rằng không có xe tải mới “dám” làm.
Nhưng tôi nhận ra, rằng nếu mình là người đầu tiên “tiếp cận” với đèn đỏ ở ngã tư, nếu mình cố tăng ga, thì những người sau sẽ cùng mình vượt. Nếu mình đứng lại, thì gần như toàn bộ những người phía sau cũng giảm tốc – cho dù thỉnh thoảng có “rủi ro” như vợ tôi đã gặp. Vấn đề của leo lề hay vượt đèn đỏ, dường như là câu chuyện của người đầu tiên. Chúng làm tôi nhớ đến một học thuyết của Gustave LeBon, tác giả cuốn “Tâm lý học đám đông”. Đó là “lây nhiễm tinh thần” (contagion mentale). LeBon tin rằng sự lệch lạc trong tinh thần của một người có thể lây nhiễm: “Sự bóp méo đầu tiên bởi một người nào đó sẽ là hạt nhân của tác động lây nhiễm” - nhà triết gia viết.
Có thể tình trạng giao thông lộn xộn ở nước ta, cái đuôi xe vỡ nát của vợ tôi và tập phim chụp X-quang của cô ấy, là hệ quả của rất nhiều nguyên nhân: văn hóa, hành pháp, hạ tầng giao thông, hay thậm chí là quản lý hành chính. Nhưng tôi vẫn tin rằng trong bối cảnh khó khăn này, mỗi thành viên trong đám đông vẫn có quyền tự quyết định hành động: họ có quyền “lây nhiễm” một cú rồ ga phóng qua đèn đỏ, lên vỉa hè, hoặc làm điều ngược lại. Họ có thể trở thành mầm bệnh hoặc vaccine. Nếu tin vào thuyết lây nhiễm tinh thần của LeBon, thì một người, mười người, một trăm người có thể tạo ra những thay đổi cực lớn.
Hãy quay trở lại với buổi chiều Pattaya lộng gió kia. Tôi đứng cạnh cái vỉa hè cuốn hút ấy, và bất ngờ có một chiếc xe máy rồ ga phóng lên vỉa hè. Chỉ một vài giây sau, tôi nhìn thấy chiếc thứ hai, rồi thứ ba. Thú vị nhất, họ không phải là những người bản địa: đó là những “ông Tây” cũng đang thuê xe máy đi dạo phố như tôi. Họ biết rằng mình có thể làm được điều đó sau khi có ví dụ đầu tiên.
Là vaccine hay là mầm bệnh, là người lây nhiễm hay người bị lây nhiễm, và tạo ra một đám đông như thế nào, bạn cũng có quyền chọn lựa. Và đó chắc chắn không chỉ là vấn đề trong giao thông.
Đức Hoàng
 
Ý kiến bạn đọc ()
Tham gia giao thông trên đường Hà Nội cùng với đám bạn đại học, khi tôi dừng lại trước đèn đỏ và không leo lên vỉa hè, chúng nó cười tôi vì hâm. Khi đi bộ sang đường, tôi đi đường vòng để không đi lên cỏ chúng nó bảo ...  
Blue - 09:01 11/3
Cố gắng duy trì bạn nhé!
Mong sao những cái khùng, cái hâm mà bạn nói được nhân rộng ra nữa, càng nhiều người hâm càng tốt
thuy trang Ho - 23 giờ trước
 
Giao thông, Thái cũng giống ta
Cũng là đường tắc, cũng là kẹt xe
Khác chăng, họ chẳng leo lề
Băng qua đèn đỏ như quê hương mình
Mong rằng nếp sống văn minh
Ta nên học bạn khi mình kẹt xe!
 
Ở Việt Nam đèn vàng là tín hiệu tăng tốc cho tất cả các phượng tiện giao thông.
 
Ngồi cà kê cả ngày không sao chờ 3 giây đèn đỏ như là cực hình vậy, không lạ khi thấy còn vài giây nhưng vẫn cố vượt qua rồi chống xe châm điếu thuốc. Hết biết nói sao luôn.
Raid3r - 10:06 11/3
 
Không ở đâu văn hóa giao thông tồi tệ hơn ở một Hà Nội hỗn tạp!
Trong Hung Le - 21 giờ trước
 
Tui đi qua Lào á, đường phố cũng vô cùng trật tự luôn. Khi đi xe trên đèo vắng, từ phía xa thấy xe máy bọn tui là họ đã tự động hạ pha xuống rồi. But ở VN, trên đường QL6, có bữa đi tối, hạ pha xuống xin ...  
LÊ VŨ - 12:32 11/3
 
LUẬT PHÁP LỎNG LẺO, DÂN KHÔNG BIÊT SỢ LÀ GI .LÀM THÂT NGHIÊM DẦN DẦN SẼ ĐI VÀO QUY CỦ THOI
Thuy Hoang - 22 giờ trước
 
Khi người ta bị thiệt thòi nhiều quá thì khi dành được cái gì có lợi cho mình dù chỉ là một chút là người ta cũng cố dành. Họ leo lề, vượt đèn đỏ nghĩ cũng thật tội nghiệp cho họ !
Thiệt thòi là như thế nào vậy bạn? Chẳng lẽ chạy sau người khác là thiệt thòi? chậm mấy giây, chờ đèn đỏ là thiệt thòi, bị kẹt xe là thiệt thòi?
Lam Minh Nhut - 3 giờ trước
 
Nói đơn giản và dễ hiểu thì đó là ý thức giao thông của mỗi người thôi.
 

6 nhận xét: