11 thg 3, 2015

Phong bì và nhà giáo

Ở hai phía phong bì

----------------------------
http://vnexpress.net/tin-tuc/goc-nhin/o-hai-phia-phong-bi-3109673.html    
------------------------------------------------------------------     
Ngày 20/11, chủ đề mà nhiều người sẽ bàn đến nhất, có lẽ vẫn là cái phong bì. “Mâu thuẫn phong bì” được thể hiện trong nghề giáo rất rõ ràng.
Thực ra, một đợt “tri ân” của phụ huynh tập trung vào một ngày cũng không tạo ra số tiền quá lớn. Chỉ đơn giản nó đã là một tập quán lâu năm, bây giờ kể cả thu nhập của thầy cô có viên mãn rồi, trừ khi đóng cửa “đi trốn” vào ngày này, thì khi phụ huynh đến cũng không thể nào cứ đẩy đi đẩy lại cái phong bì trên bàn.
Một cô giáo có thâm niên 15 năm trong nghề chia sẻ với tôi: Mỗi khi phụ huynh đến với phong bì, người thì để trong túi quà nho nhỏ, người thì để thẳng phong bì trên bàn nhưng tất thảy đều chung một cách nói đại ý: Chút quà cảm ơn cô đã quan tâm đến cháu, cô đừng suy nghĩ. Phụ huynh sẽ nằn nì bằng được. Rất mệt mỏi. Để khỏi mệt, cô đành tặc lưỡi nhận và rồi lại rơi vào những khủng hoảng giá trị khác.
Tôi sẽ gọi đó là “mâu thuẫn phong bì”, bởi vì ở đây, người đưa tin rằng trách nhiệm tạo ra cái văn hóa phong bì là của kẻ nhận, còn người nhận thì một mực nói rằng tôi cũng khó xử, trách nhiệm đầu tiên phải là của cái ông chìa nó ra. Chuyện xin-cho này khó rạch ròi như chuyện gà có trước hay trứng có trước.
Trong “mâu thuẫn phong bì”, không phải lúc nào người nhận và kẻ đưa cũng cảm thấy thoải mái. Nhưng bởi vì ai cũng tin rằng trách nhiệm tạo ra thứ văn hóa ấy là của phía bên kia nên nó cứ được duy trì theo một quán tính kiên định.
Ở hai phía phong bì, đôi bên cùng chấp nhận một cơ chế xin-cho mà họ hiểu rằng có thể sẽ hại mình. Phụ huynh thì gián tiếp dạy con về sự thiếu trung thực. Thầy cô thì tự làm tổn thương lòng tự trọng và làm thu hẹp thị trường giáo dục của chính mình.
Ở hai phía phong bì, cả hai bàn tay yếu ớt đều bị chi phối bởi một áp lực vô hình từ chính cái phong bì. Và đó không chỉ là vấn đề của ngày 20/11 hay của nghề giáo.
Nhưng thỉnh thoảng, cũng có những người sẵn sàng hành động chống lại áp lực vô hình đó. Mùa 20/11 này, nổi lên câu chuyện của trường THPT Anhxtanh ở Hà Nội, nơi mà các thầy chỉ nhận “phong bì gạo” - nghĩa là thay vì hoa và phong bì theo kiểu truyền thống, các em học sinh và phụ huynh sẽ đem gạo đến trường, để quyên góp cho người nghèo. Nói như thầy hiệu trưởng Đào Tuấn Đạt: “Vì hoa sẽ tàn mà xã hội còn nhiều người khó khăn”.
Thầy Đạt giải thích cơ chế phản ứng trong trường hợp này: nếu tôi truyền cho các em cảm hứng từ việc làm từ thiện, thì chính các em sẽ “giáo dục lại” (thầy dùng nguyên văn từ này) cha mẹ về văn hóa quà biếu. Trong một hoạt động có ý nghĩa như thế, chính các em sẽ phản ứng, sẽ cảm thấy xấu hổ với bạn bè và thầy cô nếu cha mẹ muốn duy trì “phong bì”, và ngăn chặn phụ huynh.
Thầy Đạt cũng thừa nhận với tôi rằng nếu đã để phụ huynh đến nhà cầm theo phong bì, thì cũng khó mà đẩy đi đẩy lại được, chỉ có nhận thôi. Và các thầy đã hóa giải điều khó nói đó bằng cách triệt tiêu cái phong bì ngay từ trong ý tưởng.
Điều quan trọng của câu chuyện trường Anhxtanh, không phải là bao nhiêu tấn gạo đã được quyên góp, mà là ở hai phía phong bì, đã có một phía quyết định rằng mình sẽ phải hành động để thoát khỏi sự chi phối của nó.
Ở hai phía phong bì, nếu như không phía nào tin rằng trách nhiệm thuộc về mình, thỏa hiệp và đổ lỗi cho bên kia, thì phong bì sẽ vẫn là một tập quán không thể gọi là văn hóa.
Đức Hoàng
Ý kiến bạn đọc ()
Tôi là một giáo viên đã 7 năm, thì mấy năm đầu còn trẻ nên ngại ngùng nhận cái phong bì nhưng rồi trong cả trường thấy ai cũng nhận tôi cũng nghĩ là bình thường vì thật sự nghĩ chắc cái phong bì vài trăm cũng chỉ là họ thay bó hoa cảm ơn, vì họ nghĩ mua hoa thì phí, để tiền cho thầy cô tiện sử dụng. Nhưng sau vài năm đi làm tôi đã không nhận cái phong bì nào nữa từ phụ huynh vì tôi đã nghĩ rằng, tôi dạy học sinh cấp 3 là những đứa trẻ đã biết suy ngẫm sâu sắc và tôi muốn đc chúng nhìn tôi với ánh mắt trong veo đầy kính trọng. Thế nên tôi đã ko hề nhận phong bì mấy năm nay. Phụ huynh xin đến nhà thì tôi từ chối, ban đầu rất khó khăn nhiều nguoi đến trường chờ ngay cổng rồi đẩy qua đẩy lại món quà nhưng thực ra chỉ khó khăn 1 lần thôi, một ngày lễ mình từ chối là những nhưngx ngày lễ sau họ biết mình sẽ ko nhận và họ ko làm thế nưa. Tôi thường nói với PH " Em ghi nhận tấm lòng của PH nhưng xin gửi lại món quà vật chất để cho tôi được thấy thoải mái lương tâm" Tôi nghĩ nếu tôi đã nghèo thì nhẫn thêm vài cái phong bì cũng ko giàu lên mà lương tâm lại bị dằn vặt, lại giảm đi sự tôn kính 
GV - 13:39 20/11/2014
Sao Thầy không nhận và dùng tiền ấy giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Lương tâm đau đánh giá ở việc nhận tiền, nó được đánh giá thông qua cách dùng tiền.
Vinh Nguyễn - 14:14 20/11/2014
Tôi cũng có người cô ruột như vậy, học sinh đến chơi thì được chứ không nhận phong bì, và cũng không dạy thêm, hs nào chưa hiểu gì thì cứ tới nhà cô sẽ giúp
justin1912 - 16:56 20/11/2014
Ở một trong hai phía phong bì, Tôi vừa tặng cho thầy giáo của con tôi bằng HAI TAY một phong bì. Tôi biết rằng thầy của con có hai cháu đang đến trường, với phong bì đó tôi hy vọng Thầy sẽ yên tâm hơn trên bục giảng để thực hiện thiên chức của Thầy. Nếu thu nhập của Thầy khá hơn, tôi đã tặng Thầy một cành hoa. 
Châu Quang Phúc - 11:22 20/11/2014
Một cách tự giải thích để thấy lòng nhẹ nhõm hơn ! Tuy nhiên, nếu cần giúp đỡ chắc chắn còn có quanh ta cả chục, vài trăm, hàng triệu hoàn cảnh đặc biệt khó khăn cần được chia sẻ và giúp đỡ hơn thế !
vietnam - 19:21 20/11/2014
Bạn thương Thầy mà hạ đi giá trị của Nhà giáo, và nhân cách Thầy của bạn nếu người ấy là Thầy thực sự! Chúng ta có thể giúp vào những lúc khác mà không phải 20.11 bạn ah!
alienbenzen - 08:37 21/11/2014
Công ơn của Thầy Cô vô cùng to lớn , xin đừng bàn luận đến phong bì . Điều này làm tổn thương Phẩm giá người làm công việc Giáo dục ./.
Trần anh Tiến - 10:07 20/11/2014
Tại sao không phải bàn về phong bì vì đó là một thực tại xã hội xấu cần dẹp bỏ, hơn nữa còn cần phải bàn về ngày 20/11, có nên tổ chức ring rang tốn kém như hiện nay không, có nước nào làm như vậy không hay là ...  
@Phạm Ngọc Phú: Theo tôi, đây là ngày kỷ niệm của một ngành cũng chỉ nên tổ chức như các ngành khác. Tri ân các nhà giáo là việc xã hội nên làm. Xong đề nghị ngành GD không nên lạm dụng tổ chức lễ kỷ niệm rình rang tốn ...  
Ly Ngan - 14:37 20/11/2014
Xin nói thẳng, tôi biết rất nhiều thầy cô sẽ không vui nếu ngày 20/11 không có quà hoặc phong bì. Tuy nhiên, công bằng mà nói, dù bạn có phong bì cho thầy cô hay không thì các thầy cô vẫ đối xử với con bạn như những trẻ ...  
toilatranthimai - 11:31 20/11/2014
Bạn đã nhầm! bây giờ đa số là,ngay cả những đứa trẻ 3 tuổi như con nhà tôi,ngày 19-11 khi đón con về cô giáo chủ nhiệm đã để săn chiếc phong bì lòi ra túi áo vét màu đen, ra tiễn các cháu,mà ngày thường không thấy cô này ...  
Revo - 15:00 20/11/2014
nhầm to rồi, suy từ con mình ra thôi. Thật ra cũng biết giáo viên họ cũng phải "phong bì" chỗ khác mà, rồi lương thấp + lắm khoản phải chi, haizz
bsthaibinh - 15:20 20/11/2014

4 nhận xét: